YAŞLILIKTA ENDOKRİNOLOJİK HASTALIKLARIN TEDAVİ KILAVUZU Mikrovasküler komplikasyon
Diyabetik böbrek hastalığı:
NEFROPATİ (DİYABETİK BÖBREK HASTALIĞI) erişkin yaştaki diyabetli hastalarda nefro-
pati, en önemli morbidite ve mortalite nedenlerinden biridir. Diyabetin böbrekler üzerindeki
olumsuz sonuçlarına dikkat çekmek için artık nefropati yerine ’diyabetik böbrek hastalığı’ terimi
kullanılması önerilmektedir.
- Erişkinlerde erken dönem nefropatiyi araştırmak için mikroalbuminüri ölçümü ile birlik-
te eGFR’nin hesaplanması gerekir.
- Mikroalbuminüri taraması için sabah ilk idrarda albumin/kreatinin oranı bakılmalıdır.
- Sürekli bir işlevi yansıttığı için, artık albuminürinin, mikroalbuminüri ve makroalbumi-
nüri şeklinde kategorize edilmesine gereksinim yoktur.
- Ayrıca serum kreatinin düzeyi ölçülerek MDRD, CKD-EPI veya Cockroft-Gault for-
müllerinden eGFR hesaplanmalıdır (Mikroalbuminüri değerlendirmesi ve eGFR hesabı
daha önce ’Diyabet Kılavuzu-Diyabetik hastalarda standart bakım ilkeleri’ başlığı altında
anlatılmıştır).
Tarama - Yaşlı diyabetikler ister erken yaşlarda tanı almış Tip 1 diyabetik ister eski ve yeni tanı Tip2
diyabetik olsun eğer bilinen kronik böbrek yetmezlikleri yoksa yılda bir kez eGFR ve idrar
albumin/kreatinin oranı ile diyabetik nefropati taraması yapılmalıdır.
- Mikroalbuminüri gelişen hastalarda diyabetik nefropatinin progresyonunu izlemek için
idrar albumin/kreatinin oranı daha sık ölçülmelidir. Mikroalbuminüriye veya GFR dü-
şüklüğüne sebep olabilecek geçici sorunlar (kontrolsüz HT, üriner infeksiyon, hipovo-
lemi vb.) varsa, bu sorunlar düzeltilene kadar nefropati tarama testleri yapılmamalıdır.
Nefropatinin en önemli sonucu son-dönem böbrek yetersizliğine neden olmasıdır.
- Diyabetli hastalarda kronik böbrek yetersizliği, non-diyabetik hastalardaki gibi idrar, kan,
görüntüleme veya patolojik değerlendirmelere göre belirlenmiş böbrek hasarına dayana-
rak aşağıda belirtilen eGFR evrelerine göre değerlendirilir:
1. Evre: eGFR ≥90 ml/dk/1.73 m
2
(vücut yüzey alanı için) ise normal/yüksek GFR ile
birlikte böbrek hasarı vardır.
2. Evre: eGFR 60-89 ml/dk/1.73 m
2
ise hafif derecede azalmış GFR ile birlikte böbrek
hasarı vardır.
3. Evre: eGFR 30-59 ml/dk/1.73 m
2
ise orta derecede azalmış GFR ile birlikte böbrek
hasarı vardır.
4. Evre: eGFR 15-29 ml/dk/1.73 m
2
ise ileri derecede azalmış GFR ile birlikte böbrek
hasarı vardır.
5. Evre: Egfr <15 ml/dk/1.73 m
2
veya diyaliz uygulanıyorsa son dönem böbrek yetersiz-
liği vardır. Kronik böbrek yetersizliği bulunan diyabetli hastalarda 3-6 ayda bir, sabah
ilk idrarda albumin/kreatinin oranı ile birlikte eGFR’nin hesaplanabilmesi için serum
kreatinin ölçümü yapılması gereklidir.