Yaşlilikta Tedavi Kilavuzu indb

YAŞLILIKTA ENDOKRİNOLOJİK HASTALIKLARIN TEDAVİ KILAVUZU
-  Son yıllarda cerrahi veya endovasküler revaskülarisyon seçimi konusunda ciddi tartışma-
lar olmaktadır. Genel olarak hastaların yaşam beklentisi 2 yıldan fazla ve uygun safen 
ven var ise cerrahi bypass önerilmektedir. Yaşam beklentisi kısa ve uygun otojen bypass 
materyeli yoksa endovasküler tedavi yapılır. Endovasküler tekniklerin her geçen gün daha 
ilerlemesi ve kolaylığı nedeni ile günümüz pratiğinde artık endovasküler yöntemler ilk 
sırayı almış ancak başarısız olma durumunda cerrahi yapılır hale gelinmiştir. 
-  Serbest doku transferi gibi cerrahi tekniklerle mükemmel sonuçlar elde edilebilir. Bunlar 
uzun ve zor ameliyatlar oldukları için genç ve yaşam beklentisi uzun, kısıtlı sayıda hastaya 
uygulanabilir. Basının kaldırılması
-  Ülser oluştuktan sonra dolaşım yeterli olsa bile, üzerindeki mekanik yük kalkmadıkça 
iyileşmez.
-  Yaranın üzerine basılması durumunda oluşan strese ve ani basınca bağlı olarak yara yerin-
de sürekli hasar meydana gelir.
-  Hastanın yatak istirahatı yapması, koltuk değneği kullanması, tam temas alçısı (total con-
tact cast), Scotchcast botlar, içi hava yastıklı özel botlar ve özel ortopedik cihazlar kullan-
ması, yaranın üzerindeki basıncı kaldırmada ve yaranın iyileşmesinde önemli katkı sağlar.
-  Charcot ayağı olan hastaların tedavisi başlangıçta konservatiftir ve ampirik olarak ya-
pılır. Bu hastalarda deri sıcaklığı normalleşinceye kadar, ayağı alçıya alarak kesin istira-
hat gerekir. Ayak bileğini de kavrayan destek ve özel tabanlıklı ayakkabı kullanılmalıdır. 
Bisfosfonat tedavisi verilebilir. 
-  Oluşmuş deformitelerin veya yara açılmasına neden olan kemik çıkıntılarının tamiri, os-
teomyelitli kemiklerin rezeksiyonu gibi cerrahi girişim kararı özen gerektirir ve tecrübeli 
ortopedistlerce verilmelidir.
-  Diyabetik ayakta aşil tendonunun uzatılması, kesilmesi veya metatars başı rezeksiyonu 
gibi koruyucu cerrahi teknikler konusunda literatür verileri kısıtlı olsa da seçilmiş has-
talarda yük azaltıcı (off-loading) etkisi ile başarı sağlayabilir. Yardımcı tedaviler Kronik 
diyabetik ayak ülseri olan seçilmiş vakalarda; 
-  Hiperbarik oksijen (HBO) tedavisi uygulanması,
-  Yaraya sürekli ya da aralıklı negatif basınçlı ve vakum destekli aspirasyon, yıkama ya da 
instilasyon yapabilen yeni tekniklerden yararlanılması, 
- Hastaya ve yaranın gereksinimlerine uygun modern yara bakımı malzemelerinin kullanıl-
ması, yara kapanmasını ve ülser iyileşmesini hızlandırabilir. 
NÜKSTEN KORUNMA
-  Rekürren ülser gelişimi ilk 12 ayda %28 iken, 40 ay sonunda %100’e kadar yükselir. 
-  Bu nedenle diyabetik ülser öyküsü olan veya yüksek riski bulunan hastalar, özel diyabetik 
ayak polikliniklerinde düzenli olarak takip edilmelidir.
-  Ülser öyküsü veya iskemisi bulunan hastaya, ve hasta yakını ile birlikte eğitim veril-
meli, sık aralıklarla kontrole çağırılmalı ve ayak ülserinin tekrarlayıcı olduğu, hastaya 
anlatılmalıdır. 
-  Tüm diyabetli hastalar eğitilmeli ve özellikle ağrı hissi olmayan hastaların ayaklarını me-
kanik, termal ve kimyasal travmalardan nasıl koruyacakları anlatılmalıdır.
-  Her fizik muayenede hastanın, mutlaka çorapları çıkarılarak ayakları da değerlendirilme-
lidir. Hastalara ülser tedavisinin esasları, infeksiyonun belirtileri ve düzenli ayak bakımı-
nın önemi anlatılmalıdır.

---

71