Yaşlilikta Tedavi Kilavuzu indb

73
7
ENDOKRİNOLOJİK HASTALIĞI BULUNAN YAŞLI 
POPÜLASYONDA ÖZEL DURUMLAR 
(Kognitif Disfonksiyon, Depresyon, İyilik Hali ve 
Cinsel Yaşam, Aşılama, Üriner inkontinens, 
Bakımevindeki Yaşlılar)
Geriyatrik popülasyona özel durumlar
Kognitif disfonksiyon
Diyabetli yaşlıda demans riski iki kat artmıştır. Tablo hafif hafıza kaybından ağır demansa 
dek farklı ağırlıkta olabilir. Hiperglisemi ile kognitif disfonksiyon arasında ilişki vardır ancak 
ACCORD çalışmasına göre kognitif fonksiyondaki bu bozulma süreci glisemik kontrol veya 
kan basıncı kontrolü ile durdurulamamaktadır. Yaşlılıkta hipoglisemi ve demans arasında kar-
şılıklı bir ilişki vardır; biri varsa, diğerinin de görülme ihtimali artar. Tanı konulmamış hasta 
sayısı oldukça fazladır, yaşlı diyabetliler kognitif disfonksiyon bakımından periyodik olarak 
değerlendirilmelidir. 
  Demans; yaşlı diyabetlilerde üriner inkontinensin artması, susama hissinin azalmasına 
bağlı dehidratasyon, gıda alım değişiklikleri ve yanlış tedavi uygulamalarına bağlı hipo/
hiperglisemi, nöropatiye bağlı yaralanmaların artması gibi riskleri beraberinde  getirir.
  Tedaviye uyum sorunu olan, sık hipoglisemiye giren, kan glukoz kontrolü açıklana-
mayan şekilde bozulmuş olan hastalar kognitif fonksiyon bakımından öncelikli olarak 
taranmalıdır.
  Demanslı hastaların diyabet yönetiminde hastanın ilaç sayısını azaltmak, yutma güçlüğü 
varsa daha küçük tablet veya şurup seçeneklerini dikkate almak, mümkünse insülin enjek-
siyon sayısını azaltmak, kilo veren hastalarda beslenme yetersizliğini sorgulamak, hastaya 
yeterli bakım desteğinin sağlanması konusunda aileyi uyarmak gereklidir. 
Kaynaklar
1.  Launer LJ, Miller ME, Williamson JD, Lazar RM, Gerstein HC, Murray AM, et al; ACCORD MIND investiga-
tors. Effects of intensive glucose lowering on brain structure and function in people with type 2 diabetes (ACCORD 
MIND): a randomised open-label substudy. Lancet Neurol 2011;10(11):969–77. 
2.  Cukierman T, Gerstein HC, Williamson JD. Cognitive decline and dementia in diabetes-systematic overview of 
prospective observational studies. Diabetologia 2005;48(12):2460–69. 
3.  Whitmer RA, Karter AJ, Yaffe K, Quesenberry CP Jr, Selby JV. Hypoglycemic episodes and risk of dementia in older 
patients with type 2 diabetes mellitus. JAMA 2009;301(15):1565–72. 

---

74