F. Çelik ve ark. Bupivakain ve levobupivakain spinal anestezisi
388
J Clin Exp Invest
www.clinexpinvest.org
Vol 2, No 4, December 2011
Yazışma Adresi /Correspondence: Dr. Feyzi Çelik
Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesi Anesteziyoloji ve Reanimasyon AD, Diyarbakır, Türkiye Eposta: drfeyzice-lik@gmail.com
Geliş Tarihi / Received: 26.08.2011, Kabul Tarihi / Accepted: 08.09.2011
Copyright © Klinik ve Deneysel Araştırmalar Dergisi 2011, Her hakkı saklıdır / All rights reserved
Klinik ve Deneysel Araştırmalar Dergisi /
2011; 2 (4): 388-391
Journal of Clinical and Experimental Investigations
doi: 10.5799/ahinjs.01.2011.04.0078
ÖZGÜN ARAŞTIRMA / ORIGINAL ARTICLE
Spinal anestezide uygulanan bupivakain ve levobupivakainin etkinliklerinin
karşılaştırılması
Comparison of effectiveness of bupivacaine and levobupivacaine used in spinal anesthesia
Feyzi Çelik
1
, Adnan Tüfek
1
, Zeynep B.Yıldırım
1
, Orhan Tokgöz
1
, Haktan Karaman
1
, Celil Alemdar
2
,
Ramazan Atiç
3
,Taner Çiftçi
4
, Gönül Ölmez Kavak
1
1
Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesi Anesteziyoloji ve Reanimasyon AD, Diyarbakır, Türkiye
2
Kurtalan Devlet Hastanesi Ortopedi ve Travmatoloji Kliniği, Siirt, Türkiye
3
Şırnak Devlet Hastanesi Ortopedi ve Travmatoloji Kliniği, Şırnak, Türkiye
4
Batman Bölge Hastanesi Anestezi ve Reanimasyon Kliniği, Batman, Türkiye
ABSTRACT
Objectives: In this study, the effectiveness of bupivacaine
and levobupivacaine was evaluated in spinal anesthesia.
Materials and methods: Applied lower extremity surgery
under spinal anesthesia with bupivacaine and levobupiva-
caine, ASA I-III group, between 18-65 years patients were
evaluated. The patients were divided into two groups ac-
cording to used the local anesthetic drugs. Group B to
12.5 mg 0.5% bupivacaine + 10 mcg fentanyl (total 2.6
ml), Group L to 12.5 mg of 0.5% levobupivacaine + 10
mcg fentanyl (total 2.6 ml) was given. Patient demograph-
ics, clinical diagnoses, used local anesthetics dose and
volume, duration of surgery, duration of sensory and
motor block, hemodynamic parameters before and after
the intervention, the first postoperative analgesic require-
ments, complications during and after treatment, patient
satisfaction and surgical data were recorded.
Results: 260 patients were included in the study. The de-
mographic data were similar. The local anesthetic activ-
ity, in terms of hemodynamic parameters and duration of
sensory block was not different between two drugs, but
the motor block regression time were found to be longer
in bupivacaine group.
Conclusion: Llevobupivacaine might be a good alter-
native to bupivacaine for spinal anesthesia because it
causes less motor block than bupivacaine. J Clin Exp In-
vest 2011; 2 (4): 388-391
Key words: levobupivacaine, bupivacaine, spinal anes-
thesia
ÖZET
Amaç: Spinal anestezide uygulanan bupivakain ve levo-
bupivakainin etkinliklerinin karşılaştırılması amaçlandı.
Gereç ve yöntem: Alt ekstremite cerrahisi geçiren, ASA
I-III grubu, 18-65 yaş arası spinal anestezide bupivakain
ve levobupivakain uygulanmış hastalar retrospektif olarak
incelendi. Hastalar kullanılan lokal anestezik ilaçlara göre
iki gruba ayrıldı. Grup B’ ye 12,5 mg % 0.5 bupivakain +
10 mcg fentanil (toplam 2.6 ml), Grup L’ ye 12,5 mg % 0.5
levobupivakain + 10 mcg fentanil (toplam 2.6 ml) verildi.
Hastaların demografik özellikleri, klinik tanıları, kullanılan
lokal anestezik dozu ve volümü, cerrahi sureler, duyusal
ve motor blok süreleri girişim öncesi ve sonrası hemodi-
namik parametreler, ek analjezik ihtiyaçları, postoperatif
ilk analjezik gereksinimleri, işlem esnasında ve sonrasın-
da gelişen komplikasyonlar, hasta ve cerrahi memnuniyet
verileri kaydedildi.
Bulgular: Çalışmaya 260 hasta dahil edildi. Demoğrafik
veriler benzerdi. Lokal anestezik etkinlikleri, hemodinamik
parametreler ve duyusal blok süreleri bakımından her iki
ilacın farksız olduğu ancak motor blok gerileme zamanı-
nın bupivakain grubunda daha uzun olduğu gözlendi.
Sonuç: Levobupivakain daha az motor bloğa neden ol-
duğundan, spinal anestezide bupivakaine iyi bir alternatif
olabileceğini düşünmekteyiz.
Anahtar sözcükler: Levobupivakain, bupivakain, spinal
anestezi
GİRİŞ
Spinal anestezi; sık kullanılan bir teknik olup su-
baraknoid aralığa düşük doz lokal anestezik en-
jeksiyonu ile duyu ve motor blok oluşturur. Kolay
öğrenilmesi, yüksek başarı oranı nedeniyle yaygın
kullanılır.
1
Rejyonal anestezide kullanılan lokal anestezik
ilaçların; toksik ve hemodinamik parametreler üze-
rindeki olumsuz etkilerinden korunabilmek için ste-
F. Çelik ve ark. Bupivakain ve levobupivakain spinal anestezisi
389
J Clin Exp Invest
www.clinexpinvest.org
Vol 2, No 4, December 2011
reoizomerleri geliştirilmektedir.
2
Bupivakain rejyonel
anestezi uygulamalarında sık, güvenilirliği yüksek
bir lokal anesteziktir. Bupivakainin S (-) enantiomeri
olan levobupivakain; bupivakain’e göre plazma kli-
rensi ve eliminasyon yarı ömrü daha kısadır.
3
Levobupivakain ve bupivakain ile yapılan bir
çok çalışmada levobupivakainin bupivakainine göre
etki başlangıçı ve süresinin aynı olmasına rağmen
kardiyovasküler ve merkezi sinir sistemi yan etkile-
rinin daha az olduğu ileri sürülmektedir.
4,5
Çalışmamızda spinal anestezide levobupivaka-
in ve bupivakain kullanılmış 260 hastanın hemodi-
namik parametreleri, duyusal ve motor blok süreleri
gelişen komplikasyonları bakımından karşılaştırıl-
ması amaçlandı.
GEREÇ VE YÖNTEM
Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesi Araştırma Hastanesi
etik kurul izni alınarak; 2009 Ekim ile 2010 Ekim ay-
ları arasında ortopedik cerrahide Spinal anestezide
bupivakain ve levobupivakain uygulanmış, ASA I–III
grubu, 18–65 yaş, 260 hastanın kayıtları retrospektif
incelendi. Bupivakain uygulanmış olanlar B grubu,
Levobupivakain uygulanmış olanlarda L grubu ola-
rak sınıflandırıldı. Hasta kayıtlarından yaygın kalp
ve dolaşım sistemi hastalığı olan olgular çalışmaya
alınmadı.
Hasta kayıtları incelendiğinde; anestezi işlemi
ve operasyon sırasında tüm hastalara elektrokar-
diyogram, pulsoksimetre ve noninvaziv kan basın-
cı ile standart monitorizasyon uygulandığı görüldü.
Girişim öncesi tüm hastalara el sırtından 20 G kanül
ile damar yolu açılarak monitörizasyonu takiben 10
ml/kg mayi replasmanı yapıldı. Hiçbir hastada pre-
medikasyon uygulanmadı.
Tüm hastalara oturur pozisyonda 26 G spinal
iğne ile L4-5 lomber aralıktan girildi. Grup B’ye 12,5
mg % 0,5 bupivakain +10 mcg fentanil (toplam 2.6
ml), Grup L’ye 12,5 mg % 0.5 levobupivakain + 10
mcg fentanil (toplam 2.6 ml), lokal anestezik verildi.
Hastalara supin pozisyon verilerek sonrasında her 5
dakikada bir sistolik, diyastolik ve ortalama arter ba-
sınçları (SAB, DAB, OAB), kalp atım hızları (KAH)
ve kan oksijen doyum (SpO
2
) değerleri ölçülerek
kaydedildi. Hastalarda duyusal blok seviyesi pin-
prick testi ile motor blok düzeyleri modifiye bromage
skoru.( Modifiye Bromage Skalası; (0) Hiç paralizi
yok, hasta ayağını ve dizini tam olarak fleksiyona
getirebilir.
1
Sadece dizini ve ayaklarını hareket etti-
rebilir, bacağını düz olarak kaldıramaz.
2
Dizini flek-
siyona getiremez, sadece ayağını oynatabilir.
3
Ayak
eklemi veya başparmağını oynatamaz, tam paralizi)
ile ölçüldü. Spinal anestezi sonrası operasyon süre-
since hastalara oksijen maskesi ile 3 lt/dak oksijen
verildi.
Hastaların demografik özellikleri, klinik tanıla-
rı, lokal anestezik doz ve volümü, cerrahi sureler,
girişim öncesi ve sonrası hemodinamik parametre-
ler, ek analjezik ihtiyaçları, postoperatif ilk analzejik
gereksinimleri, işlem esnasında veya sonrasında
gelişen komplikasyonlar, hasta ve cerrahi memnu-
niyeti ( konfor skorlaması ile ; 1:zayıf, 2:orta, 3:iyi,
4:mükemmel olarak değerlendirildi) verileri kayde-
dildi.
Bu çalışmada istatistiksel analizler SPSS 15.0
for Windows (SPSS Inc, Chicago, IL, USA) paket
programı ile yapılmıştır. Sürekli değişkenlerin ta-
nımlayıcı istatistikleri için; ortalama ve standart sap-
ma değerleri kullanıldı. İki farklı grup ortalamaları ve
iki bagımsız grup ortalaması karşılaştırmalarında
Student’s T testi kullanıldı. Çapraz tabloların ana-
lizi için Yates düzeltmeli ve Ki-kare testi kullanıldı.
Hipotezler çift yönlü olup, p<0,05 istatistiksel olarak
anlamlı kabul edildi.
BULGULAR
Hastaların demografik özellikleri, ASA değerleri ve
cerrahi süreleri benzerdi (Tablo 1).
Tanılarına göre dağılımlarında en fazla femur
kırığı nedeniyle spinal anestezi uygulandığı göz-
lendi (Tablo 2). Hastaların klinik tanıları tablo 2’de
gösterilmiştir.
Tüm zamanlarda bakılan duyusal blok seviye-
leri, ölçülen hemodinamik parametreler ve kaydedi-
len SpO
2
değerleri her iki grupta benzerdi.
Spinal anestezi sonrasında operasyona baş-
lama zamanı, iki segment regresyon zamanı (T10-
T12), duyusal blok profili, bakımından gruplar ara-
sında fark bulunmadı (Tablo 3).
Peroperatif olarak bupivakain grubunda kris-
taloid ve kolloid sıvılardan ortalama 1039±218 ml,
levobupivakain grubunda ise 1000±218 ml sıvı kul-
lanıldığı görüldü. Bu sonuçlar istatistiksel olarak an-
lamlı değildi (Tablo 3).
Operasyon esnasında hipotansiyon gelişen
hastalara bupivakain grubuna 1.8±3.8 mg levobu-
pivakain grubuna ise 1±2.4 mg efedrin kullanılmıştı.
Bu verilere göre gruplar arasında fark yoktu (Tablo
3).
Spinal anestezi sonrası motor blok başlangıç
zamanı her iki grupta benzer olup ortalama 8±2,2
dk idi.
Motor blok gerileme zamanı bupivakain grubun-
da 176.08 ± 12,02 dk, levobupivakain grubunda ise;
F. Çelik ve ark. Bupivakain ve levobupivakain spinal anestezisi
390
J Clin Exp Invest
www.clinexpinvest.org
Vol 2, No 4, December 2011
126.30 ± 9.68 dk olduğu görüldü. Bu bulgu istatistik-
sel olarak anlamlı kabul edildi (Tablo.3) (P=0.001).
İşlemin genel seyri ile ilgili hasta memnuniyeti
ve cerrahi memnuniyet benzer olup hastalar ve cer-
rahlar memnundular.
Tablo 1. Grupların demografik özellikleri.
Grup B
(n=122)
Grup L
(n=138)
P
Yaş (yıl)
58 ± 13.8
56 ± 15.3
0,58
Boy (cm)
167 ± 7.5
165 ± 8.0
0,32
Kilo (kg)
71 ± 12.3
76 ± 11.9
0,19
Cinsiyet E / K
68 / 54
76 / 62
0,42
ASA I / II / III
10 / 18 / 2
13 / 15 / 2
0,30
Cerrahi süre (dk)
59 ± 10
61 ± 10
0,06
Bulgular ortalama±standart sapma şeklinde verilmiştir, E,
Erkek; K, Kadın; ASA, Amerikan Anestezistler Birliği Risk
Sınıflaması.
Tablo 2. Hastaların klinik tanıları.
Klinik Tanı
Grup B
(n=122)
Grup L
(n=138)
Uyluk Cerrahisi
8
64
Diz Cerrahisi
24
28
Bacak Cerrahisi
22
24
Ayak Cerrahisi
18
22
Tablo 3. Grupların spinal anestezi ile ilgili verileri.
Grup B
(n=122)
Grup L
(n=138)
P
Operasyona
başlama Z (dk)
10±1.8
9.83±1.7
0,36
İki segment
regresyon Z (dk)
63±7
62±8
0,56
Kristaloid+
kolloid (ml)
1039±218
1000±218
0,90
Efedrin (mg)
1.8±3.8
1±2.4
0,31
Postoperatif ilk
analjezik Z (dk)
233±23
242±16
0,10
Motor blok gerileme
zamanı (dk)
176.08±12,02 126.30±9.68 0,001
Bulgular ortalama ± standart sapma şeklinde verilmiştir,
Z, zaman (dk: dakika).
TARTIŞMA
Rejyonal anestezinin başarısını arttırmada dikkat
edilmesi gereken noktalar bulunmaktadır. Bunlar;
uygulanacak girişime en uygun rejyonal anestezi
yönteminin seçilmesi, uygun lokal anestezik ajan
ve anestezistin deneyimidir.
6
Bu çalışmada iki farklı
lokal anestezik ajanın rejyonal anestezideki kullanı-
mını retrospektif olarak karşılaştırıldı.
Glaser ve ark’larının,
4
Fattorini ve ark’larının,
7
Lee ve ark’larının
8
yaptıkları çalışmada intratekal
uygulanan % 0.5 levobupivakain ile % 0.5 bupiva-
kainin anestezik ve hemodinamik etkinliğini karşı-
laştırmışlar. Blok başlangıç zamanı, hemodinamik
parametreler üzerindeki etkileri, duyusal ve motor
blok süreleri her iki grupta benzer bulunmuştur Ça-
lışmamızda her iki lokal anestezik ajanı fentanil ek-
lenmiş aynı volüm ve konsantrasyonda kullandık.
lokal anestezik etkinlikleri, hemodinamik parametre-
ler ve ek ilaç gereksinimlerini duyusal blok süreleri
bakımından her iki ilacın benzer olduğu ancak mo-
tor blok gerileme zamanının bupivakain grubunda
daha uzun olduğu gözlendi.
Spinal anestezide lipofilik opioidlerin, lokal
anesteziklere eklenerek kullanımı motor blok sü-
resini uzatmadan anestezi kalitesini arttırmaktadır.
Aynı zamanda motor bloğun ortadan kalkma hızı da
artmaktadır.
9
Sempatik bloğa neden olmadan lokal
anesteziklerle sinerjistik etki göstermeleri nedeniy-
le, spinal anestezide opioid ilavesinin gerekli lokal
anestezik dozunu azaltarak daha stabil kan basıncı
değerleri sağladığı ve anestezi kalitesini arttırdığı
bildirilmiştir.
10,11
Çalışmamızda hemodinamik para-
metrelerin stabil seyretmesi gruplar arasında fark
gözlenmemesi, lokal anestezikler opioid ilave edi-
lerek düşük doz lokal anestezik kullanımına bağlan-
dı.
Liao ve ark.’ları
12
bupivakain ile levobupivaka-
in karşılaştırdıkları çalışmalarında; levobupivakain
grubunda motor blok başlama sürelerini uzun, mo-
tor blok gerileme süresini ise daha kısa olduğunu
bulmuşlardır. Yine Erbay ve ark’ları
13
da bupivakain
ve levobupivakain kullanmışlar ve çalışmalarında
motor blok gerileme süresini levobupivakain gru-
bunda daha kısa olarak bulmuşlardır. Lee ark.’ı ise
8
çalışmalarında bupivakain ve levobupivakaini kar-
şılaştırmışlar motor bloğun başlangıç zamanları ve
gerileme süresini benzer bulmuşlardır. Çalışmamız-
da ise motor blok gerileme zamanı, levobupivaka-
in grubunda daha kısa olduğu görüldü (bupivakain
grubunda 176.08±12,02 dk, levobupivakain grubun-
da; 126.30±9.68 dk). Levobupivakain ile yapılan bu
çalışmalarda özellikle motor blok süreleri açısından
farklı sonuçlar mevcuttur. Bu şekilde farklı sonuçla-
F. Çelik ve ark. Bupivakain ve levobupivakain spinal anestezisi
391
J Clin Exp Invest
www.clinexpinvest.org
Vol 2, No 4, December 2011
ra yol açan etkenlerin irdelenmesi amacıyla daha
geniş gruplarla ayrıntılı çalışmaların yapılması, cer-
rahi girişimin özelliği ve süresine göre ilaç seçimi
için önemli olacaktır.
14
İki lokal anestezik arasında yan etki insidansı
diğer çalışmalarda olduğu gibi farksız bulunmuştur.
4,8,14
Motor bloğun erken geri dönmesi postoperatif
dönemde tromboembolik olaylar, akciğer kompli-
kasyonları gibi gelişebilecek komplikasyonların ön-
lenmesinde etkili olacağı kanaatindeyiz.
Sonuç olarak levobupivakain spinal anestezide
daha az oranda motor bloğa neden olduğundan,
bupivakaine iyi bir alternatif ilaç olabileceği kanısn-
dayız.
KAYNAKLAR
1. Kadıoğlu AG, Özgür M, Özkaya G ve ark. Spinal anes-
tezi uygulamalarımızın karakteristikleri ile sonuçla-
rının retrospektif değerlendirilmesi. Anestezi Dergisi
2011; 19(1):20-5
2. Kayaalp O. Tıbbı Farmakoloji. 8. Baskı. Ankara, Hac-
cettepe Taş Kitapçılık 1998.
3. Swester S, Olin BR. Drug factors and comparison. Phil-
adelphia, Medical Comp 1996;285
4. Glaser C, Marhofer P, Zimpfer G, et al. Levobupivic-
aine versus racemic bupivicaine for spinal anesthesia.
Anesth Analg 2002; 94(2): 194–8.
5. Morrison SG, Dominguez JJ, Frascarolo P, Reiz S. A
comparison of the electrocardiographic cardiotoxic
effects of racemic bupivacaine, levobupivacaine and
ropivacaine in anesthetized swine. Anesth Analg
2000; 90(6):1308-14.
6. Morgan GE, Jr Maged SM. Clinical Anestesiology, 2nd
Ed. Appleton Lange, USA 1996; 200-11.
7. Fattorini F, Ricci Z, Rocco A, et al. Levobupivacaine
versus racemic bupivacaine forspinal anaesthesia in
orthopaedic major surgery. Minerva Anestesiol 2006;
72(5): 637–44.
8. Lee YY, Muchhal K, Chan CK. Levobupivacaine versus
racemic bupivacaine in spinal anaesthesia for urologi-
cal surgery. Anaesth Intensive Care 2003;31(4):637–
41.
9. Hamber EA, Viscomi CM. Intrathecal lipophilic opioids
as adjuncts to surgical spinal anesthesia. Reg Anesth
Pain Med 1999; 24(2): 255–263.
10. Ben-David B, Miller G, Gavriel R, Gurevitch A. Low-
dose bupivacaine-fentanyl spinal anesthesia for ce-
sarean delivery. Reg Anesth Pain Med 2000; 25(2):
235–39.
11. Siddik-Sayyid SM, Aouad MT, Jalbout MI, Zalaket MI,
Berzina CE, Baraka AS: Intrathecal versus intrave-
nous fentanyl for supplementation of subarachnoid
block during cesarean delivery. Anesth Analg 2002;
95(2): 209-13.
12. Liao RZ, Peng JH, Chen YX, et al. Comparison of
the block characteristics of levobupivacaine vs bupi-
vacaine for unilateral spinal block. Di Yi Jun Yi Da Xue
XueBao 2005; 25(10): 1563–7.
13. Erbay RH, Ermumcu O, Hanci V, et al. A compari-
son of spinal anesthesiae with low-dose hyperbaric
levobupivacaine and hyperbaric bupivacaine for tran-
suretral surgery:a randomized controlled trial. Minevra
Anestesiol 2010;76(9):992-1001.
14. Arslantaş R, Arşlantaş MK, Şitilci T ve ark. Ürolojik
girişimlerde bupivakain ile levobupivakainin karşılaştı-
rılması. TARD dergisi 2006; 257(2): 156-9.
Dostları ilə paylaş: |