Yeni İl Bayramının yaranma tarixi

---

Yeni İl Bayramının 

yaranma tarixi

Yeni İl Bayramı artıq əsrlərdir ki, dünya-

nın müxtəlif ölkələrində qeyd edilir. 

Bəzi  fərziyyələrə  görə  Yeni  ili  ilk  dəfə 

qədim  çinlilər  qeyd  etmişlər.  Digər 

mənbələrdə  bu,  qədim  germanlar  və 

romalıların  adı  ilə  bağlanır.  Başqa  bir 

mənbə  isə  ənənənin  Mesopotamiyada 

yarandığını sübut etməyə çalışır.

Dünyanın  hər  yerində  bütün  insanlar 

Yeni ili yeni ümidlər, yeni uğur arzusu ilə 

gözləyirlər.

Hər  bir  ölkə  bu  bayramı  özünəməxsus 

şəkildə keçirir. 

Fransada  Şaxta  baba  Per  Noel  —  yəni 

Noel  ata  adlanır.  O,  Yeni  il  gecəsi  gəlir 

və  evin  balaca  sakinlərinin  başmağına 

hədiyyələr  qoyur.  Böyüklərsə  bayram 

günü  daha  çox  yeyib-içməyi  sevirlər. 

Bu  ölkədə  bayramın  ən  maraqlı  tərəfi 

hədiyyələrdir.  Amma  burada  bir  qədər 

diqqətli  olmaq  lazımdır.  Hər  hədiyyəni 

hər  adama  vermək  olmaz.  Məsələn, 

bu  bayramda  qadının  öz  ərindən  baş-

qa kimdənsə hədiyyə olaraq ətir qəbul 

etməsi yaxşı hal hesab olunmur.

Yeni  ildə  İsveçrədə  insanlar  bir-birinə 

şam hədiyyə edirlər ki, bu da dostluğun 

və sevincin rəmzidir. Bayram axşamı isə 

ailə başçısı - ata zibil atmaq bəhanəsilə 

evdən çıxır və Yul Tomten (Şaxta baba) 

obrazında qayıdır və uşaqlara hədiyyələr 

paylayır.

İtaliyada  yeni  ildə  uşaqların  isə  Şaxta 

babaları  yox,  Şaxta  nənələri  var.  Onun 

adı  Befan  nənədir.  Bu  ölkədə  Yeni  ili 

bərkdən qışqıraraq qarşılamaq adəti var. 

Ucadan danışmaq italyanlar üçün adi hal 

olsa da Yeni il gecəsi onlar öz səslərinə 

tam sərbəstlik verirlər. Beləcə onlar həm 

də  köhnə  illə  vidalaşırlar.  Əgər  Yeni  il 

bayramı  ərəfəsində  təsadüfən  Roma 

küçələrindən  keçsəniz  ehtiyatlı  olun. 

Çünki  pəncərələrdən  atılan  köhnə  ev 

əşyalarına  tuş  gələ  bilərsiniz.  İtalyanlar 

hesab edirlər ki, Yeni ilin astanasında bü-

tün pis fikirlərdən və köhnə əşyalardan 

xilas olmaq lazımdır.

Böyük  Britaniyada  bayram  günü  evdə 

ideal  təmizlik  və  qanun-qayda  hökm 

sürməlidir. Gecə düşərkən ailənin başçısı 

illərin yerdəyişməsi üçün evin bütün qa-

pılarını geniş açır. Daha sonra qapı bağ-

lanır və evə ilk gələcək qonaq həyəcan 

və  səbirsizliklə  gözlənilir.  İnanca  görə 

ilin  necə  keçəcəyi  içəri  girən  adamın 

görkəmindən çox asılıdır. Qadınlar, sarı-

şınlar və əsmərlər o qədər də arzuolu-

nan deyillər. Ən uğurlu qonaq kürən kişi 

hesab  olunur.  Dəhşətli  hadisə,  çatma-

qaş  adamın  içəri  girməsinə  qarşı  isə  o 

dəqiqə ehtiyat tədbirləri görülür. Ocağa 

duz  atılır,  qapıdan  xaç  asılır.  Gələn  qo-

naq  özüylə  viski,  şirin  çörək  və  kömür 

gətirməlidir. Kömür ocağa atılır ki, Yeni 

ildə ailənin ocağı daha gur yansın.

Almanlar  Yeni  il  gecəsi  saat  12-ni 

vurarkən ovuclarında metal pul sıxaraq 

tullanırlar. İnanırlar ki, bunu etsələr yeni 

il daha bərəkətli olacaq.

İspaniyada  bayram  günü  hamı  kütləvi 

şəkildə  şəhərin  mərkəzi  meydanına  

üzüm  yeməyə  axışır.  Hər  kəs  müəyyən 

vaxt ərzində 12 salxım üzüm yeməlidir. 

Bayram  axşamı  küçələrdə  müxtəlif 

tələlər qurulur. Bu pis qüvvələrin köhnə 

ildə qalması üçündür.

Yeni  il  Rusiyada  ən  çox  sevilən  bay-

ramdır.  Uşaqlar  yeni  ildən  hədiyyələr, 

böyüklər isə səadət, xoşbəxtlik gözləyir. 

Bu ənənənin əsası 300 il bundan əvvəl  

Birinci Pyotrun əmri ilə qoyulub. Əmrdə, 

həmçinin  ağac  bəzəmək  də  öz  əksini 

tapıb.  Məhz  küknar  ağacı  19-cu  əsrin 

axırlarında  dəbə  mindi.  Yeni  il  gecəsi 

süfrəyə mütləq müxtəlif yeməklər, salat-

lar, içkilər, piroqlar qoyulur. İnanca görə, 

süfrə nə qədər dolu və gözəl olarsa, qar-

şıdan gələn il də elə olacaq. 

Braziliyada  Yeni  il  toplardan  atılan 

atəşlərlə  qarşılanır.  Atəş  səsi  eşidəndə 

hamı bir-birini qucaqlayıb öpməyə baş-

layır. 

Yeni il bayramında şam ağacı 

bəzəməyin mənası nədir? 

Yeni il abu-havasını şam ağacsız təsəvvür 

etmək qeyri-mümkündür.  

Yeni  ilin  şam  ağacı  haqqında  ilk  ya-

zılı  məlumat  XVI  əsrə  təsadüf  edir. 

Həmin  mənbələrə  görə,  o  vaxt  alman 

şəhəri  olan  Strasburqda  Yeni  il  gecəsi 

həm kasıb, həm də adlı-sanlı zadəgan 

ailələrində küknar ağacları rəngli kağız-

lar, meyvələr və şirniyyatla bəzədilirmiş. 

Vaxt  keçdikcə  bu  adət  bütün  Avro-

paya  yayılır.  Amerikaya  yolkanı  bura-

da  məskunlaşan  almanlar  gətiriblər. 

1851-ci  ildə  burada  ilk  dəfə  təntənəli 

şəkildə  yolka  fənərlərinin  yandırılma-

sı  mərasimi  keçirilib.  O  vaxtdan  hər  il 

Yeni  il  bayramında  Ağ  evin  qarşısında 

bu mərasim keçirilir. Beləcə, şam ağacı 

bütün dünyada məşhurlaşıb. 

Azərbaycanda  da  bu  bayram  sevilən 

bayramlar sırasındadır. Xüsusilə uşaqlar 

bu bayramı həvəslə gözləyirlər.  Böyüklər 

isə,  gələn  ilin  daha  uğurlu  və  bərəkətli 

olacağına inanırlar.  

“Mərkəzi Klinika” Ambulatoriyası

Ünvan: Zərifə Əliyeva küç. 5, Az1005

“Mərkəzi Klinika” Xəstəxanası

Ünvan: Parlament pr. 76, Az1006

MƏRKƏZİ KLİNİKA