Yer qobig’ining issiqlik rejimi. Yerning issiqlik rejimi uning ichki va tashqi tuzilishiga bog’lik. Shuning uchun xam yer qobig’ini isitadigan issiqlik tashqi–quyoshdan keladigan va ichki – yer bag’ridan ajraladigan issiqlik turlariga ajratiladi. Yer bag’ridan chiqadigan issiqlk asosan radioaktiv elementlarning parchalanishidan xosil bo’ladi va tog’ jinslarini isitadi. Shunga ko’ra issiqlik yerning turli qatlamlarida turlicha bo’ladi.
Yer qobig’ining yuqori qismi quyoshdan keladigan issiqlik xisobiga isiydi. Yer qobig’ining quyosh nurlariga perpindekulyar joylashgan 1 sm 2 maydoni quyoshdan bir minutda 1,94 kkal issiqlik oladi. Bir yilda esa yer shari quyoshdan 1021 kkal issiqlik oladi. Bu miqdor quyosh doimiyligi deb ataladi. Yer yuzasi g’adir-budur, baland-past, o’nqir-cho’nqir ko’rinishda tuzilganligi uchun uni quyosh nurlari bir tekisda isitmaydi. Shuning uchun sutka, oy, fasl, yil asrlar buyicha temperaturaning uzgarishi xisobga olinadi. Yerning turli joylarida xarorat keskin o’zgaradi, masalan: Antarktidada–900 bulsa, Afrikada Q650S. Yer qobig’i-ning eng yuqori qismi ekvatorda 1–2 m, saxrolarda 25–35 m gacha quyosh nur-lari ta'sirida isiydi. Yer yuzasida yoz faslida tog’ jinslarining xarorati Q800S gacha isiydi va u yerning ichkarisiga qarab kamayib boradi. Qishda esa aksincha– xarorat oshib boradi.
O’zlashtirish savollari Quyosh sistemasining tuzulishini aytib bering.
Yer sayyorasi va quyosh sistemasini paydo bo’lishi haqidagi qanaqangi gipotezalar mavjud?
Yer sayyorasi qanaqangi ichki va tashqi qobiqlardan iborat?
