Yevropa Ittifoqi (YI) va O'zbekiston Respublikasi 021 yil fevralda Hamkorlik qo'mitasining 17-yig'ilishini o'tkazdilar. Covid-19 pandemiyasi sababli davom etayotgan sayohat cheklovlari tufayli uchrashuv onlayn tarzda o'tkazildi

2014-2020 yillar davomida Yevropa Ittifoqining O'zbekistonga moliyaviy yordami 168 million yevroni tashkil etdi, bu 2007-2013 yillar davriga nisbatan 124 foizga o'sdi. Ko'p yillik indikativ dastur asosida 2014 yildan 2020 yilgacha bo'lgan davrda Yevropa Ittifoqining O'zbekistonga yordami qishloq joylarni rivojlantirishga qaratilgan. Ushbu ko'mak suv resurslari va sug'orish, bog'dorchilik, chorvachilik, kasbiy ta'lim va mahalliy ma'muriy islohotlarni barqaror boshqarish bo'yicha loyihalarni o'z ichiga oladi. 
Yevropa Ittifoqi yetti yillik 2021-2027 (MIP 2021-2027) dasturining dastlabki to‘rt yili (2021-2024) uchun 76 million yevro ajratdi. Qo‘shimcha mablag‘lar inson huquqlarini (2021-2024 yillar uchun 3,6 million yevro oldindan ajratish) va fuqarolik jamiyati tashkilotlarini (2021-2024 yillar uchun 3,4 million yevro) qo‘llab-quvvatlashga mo‘ljallangan. 2021-2027 yillarga mo‘ljallangan dastur uchta asosiy ustuvor yo‘nalishdan iborat: 1) Samarali boshqaruv va raqamli transformatsiya; 2) Inklyuziv, raqamli va yashil taraqqiyot; 3) Aqlli, ekologik toza qishloq oziq-ovqat sektorini rivojlantirish. Dasturning ustuvor yoʻnalishlari qishloq xoʻjaligi islohotini (jumladan, davlat moliyasini boshqarish islohotini) amalga oshirishda byudjetga ko’mak ko’rsatishga va texnik yordam yoki Yevropa Ittifoqiga aʼzo davlatlar bilan hamkorlik loyihalari orqali nou-xauni uzatishga qaratiladi.


Yevropa Ittifoqi (YI) va O'zbekiston Respublikasi 2021 yil 2 fevralda Hamkorlik qo'mitasining 17-yig'ilishini o'tkazdilar. COVID-19 pandemiyasi sababli davom etayotgan sayohat cheklovlari tufayli uchrashuv onlayn tarzda o'tkazildi.
Ishtirokchilar pandemiya ta'sirini muhokama qildilar va sog'liqni saqlashdagi favqulodda vaziyatni yengish va uning ijtimoiy-iqtisodiy ta'siridan qutulish bo'yicha harakatlari to'g'risida fikr almashdilar. Yevropa Ittifoqi va unga a'zo davlatlar O'rta Osiyo uchun 123 million yevro, shu jumladan, O'zbekistonni pandemiyadan qutulishini qo'llab-quvvatlash uchun 36 million yevro sarfladilar. Yevropa Ittifoqi O'zbekistonni bugungi kungacha bo'lgan pandemiyaga munosabati va yaxshi mintaqaviy hamkorlikni davom ettirishga sodiqligi uchun tabrikladi.
Hamkorlik qo'mitasi so'nggi islohotlarga, shuningdek, O'zbekistondagi ishbilarmonlik va sarmoyaviy muhitga e'tibor qaratib, O'zbekiston va Yevropa Ittifoqidagi so'nggi iqtisodiy o'zgarishlarni ko'rib chiqdi. Yevropa Ittifoqi mamlakatdagi eng yirik yevropalik sarmoyador bilan bog'liq vaziyatga ishora qilib, kompaniya sarmoyalaridan oqilona daromad olishga umid qilishi mumkinligini ta'kidladi.
Yevropa Ittifoqi va O'zbekiston kengaytirilgan sheriklik va hamkorlik to'g'risidagi bitim bo'yicha muzokaralar holatini muhokama qildilar. Shuningdek, ular Yevropa Ittifoqining Umumiy imtiyozlar sxemasi asosida barqaror rivojlanish va samarali boshqaruv uchun bir tomonlama savdo imtiyozlarini beradigan GSP + maqomini olish uchun O'zbekistonning arizasini muhokama qildilar. Yevropa Ittifoqi O'zbekistonning Jahon savdo tashkilotiga a'zo bo'lish istagini qo'llab-quvvatlashini tasdiqladi.
Texnik hamkorlik nuqtai nazaridan Yevropa Ittifoqi O'zbekistonni rivojlantirish strategiyasini, xususan, ish o'rinlarini yaratish va aholi uchun barqaror daromadni ta'minlash maqsadida iqtisodiyotni modernizatsiya qilish va diversifikatsiya qilish rejasini qo'llab-quvvatlaydi. Yevropa Ittifoqi qayta tiklash harakatlari asosida Yevropaning Yashil bitimini belgilab oldi va Yevropa Ittifoqining 2021 yildan 2027 yilgacha bo'lgan keyingi bosqichida rivojlanish bo'yicha hamkorlik dasturini qanday shakllantirishini belgilab qo'ydi. Tomonlar barqaror rivojlanishga yo'naltirilgan energetika sohasidagi hamkorlikn, energetika va yadro xavfsizligiga sarmoyalar va iqlim o'zgarishiga qarshi kurashish va iqlim neytralligiga erishish masalalarini muhokama qildilar.
Hamkorlik qo'mitasi inson huquqlari sohasidagi so'nggi o'zgarishlarni, shu jumladan, mamlakatda inson huquqlari va asosiy erkinliklarini targ'ib qilish va himoya qilish bo'yicha O'zbekistondagi islohotlarning amalga oshirilishini ko'rib chiqdi. Yevropa Ittifoqi 2021-2022 yillarda BMTning Inson huquqlari bo'yicha Kengashidagi faoliyati davomida O'zbekiston bilan ishlashni orziqib kutmoqda. Yevropa Ittifoqi hal qilinmagan muammolarni, xususan jinoiy sud-huquq islohoti, penitentsiar tizimni isloh qilish, kamsitilishning barcha turlariga qarshi kurashish va fuqarolik jamiyati uchun qulay muhit yaratish bilan bog'liq masalalarni hal qilishda davom etayotgan sa'y-harakatlarni rag'batlantirdi. Yevropa Ittifoqi bolalar mehnati bekor qilinishini va 2020 yilgi paxta yig'im-terimi davrida majburiy mehnatni yo'q qilish bo'yicha qilingan katta sa'y-harakatlarni mamnuniyat bilan qabul qildi va O'zbekistonni Xalqaro mehnat tashkiloti va fuqarolik jamiyati bilan majburiy mehnatning qolgan holatlarini yo'q qilishda davom ettirishga da'vat etdi.
Hamkorlik qo'mitasi Markaziy Osiyodagi mintaqaviy vaziyat va mintaqaviy barqarorlikni ta'minlashdagi O'zbekistonning roli, shu jumladan Afg'onistondagi tinchlik jarayonini faol qo'llab-quvvatlashini muhokama qildi. O'zbekiston qo'shni davlatlar va xalqaro sheriklar bilan munosabatlarga ijobiy yondashishni namoyish etdi, bu mintaqaviy barqarorlikni mustahkamlashga, farovonlik va odamlar o'rtasidagi almashinuvga yordam beradi. Shuningdek, bu O'zbekistonga va mintaqaga Yevrosiyodagi yangi barqaror bog'lanish tashabbuslaridan to'liq foydalanish imkoniyatini beradi.
Uchrashuvni Rossiya, Sharqiy sheriklik, Markaziy Osiyo, mintaqaviy hamkorlik va EXHTning Evropaning tashqi harakatlar xizmati bo'yicha boshqaruvchi direktori vazifasini bajaruvchisi Lyuk Devin va O'zbekiston Respublikasi investitsiyalar va tashqi savdo vazirining o'rinbosari Shuhrat Vafaev olib bordilar. Hamkorlik qo'mitasining yig'ilishi shu yil oxirida tashqi ishlar vazirlari darajasida bo'lib o'tadigan Yevropa Ittifoqi - O'zbekiston hamkorlik kengashining navbatdagi yig'ilishida hisobot beradi¹.
“O'zbekiston va Yevropa Ittifoqi aloqalarining yangi bosqichi – ishonchli qadamlar bilan yuksak marralar sari”

XXI asrni o'zining keng qamrovli shiddati bilan qarshi olgan globallashuv va uning “kichkina laboratoriyasi” sifatida e'tirof etilayotgan mintaqaviy integratsiyalashuv jarayonlari insoniyatni tobora yangi istiqbollar sari yetaklamoqda. Tabiiy hodisa deb qaralayotgan bu jarayon yer yuzidagi barcha katta-kichik davlatlarni o'z domiga tortib, dunyo xalqlarini yanada jipslashishga undamoqda.
Jumladan, Yevropada muvaffaqiyat bilan davom etayotgan integratsiyaviy jarayonlar xalqlarning bir butun bo'lib yashashga bo'lgan ko'p asrlik orzu-umidlari amalga oshishi uchun zamin hozirlamoqda. Yahlit bozor yaratish yo'lidagi iqtisodiy hamjihatlik o'zining tor o'zanidan chiqib, yagona fuqarolik va umumiy tashqi siyosat tomon qadam tashladi.
Frantsiya tashqi ishlar vaziri R. Shuman taklifi asosida 1951 yil 18 aprelda Frantsiya, Germaniya, Italiya, Bel`giya, Niderlandiya, Lyuksemburg (Benilyuks) o'rtasida “Evropa ko'mir va po'lat hamjamiyati”ni tashkil etish to'g'risida Parij shartnomasi imzolandi. Ayni shu davlatlar ishtirokida “Evropa iqtisodiy hamjamiyati” va “Evropa atom energiyasi hamjamiyati”ni ta'sis etishga oid shartnomalar 1957 yil 25 martda Rim shahrida imzolandi va 1958 yildan kuchga kirdi.
Shu tariqa, iqtisodning asosiy sohalarida hamkorlik yo'lga qo'yildi. Umumiy bojxona ittifoqi doirasida tovarlar (mahsulotlar)ning erkin aylanishi uchun umumiy bozor joriy etildi. Hamjamiyatlar ichida ishchi kuchi, xizmat ko'rsatish va kapitalning erkin harakatlanishi uchun yagona makon yaratildi. 1992 yilda imzolangan Maastrixt shartnomasi va 2007 yilda qabul qilingan Lissabon shartnomasi Yevropa hamjamiyatlari o'rniga yagona “Evropa Ittifoqi” deb nom olgan tashkilotga asos soldi.
Bugungi kunda 4,233,262 kv.km maydonga ega bo'lgan Yevropa Ittifoqida 46 tilda so'zlashuvchi 100 dan ortiq millat vakillari bo'lmish 450 millionlik aholi istiqomat qiladi. Jug'rofiy jihatdan a'zo davlatlarning 15 tasi – G'arbiy Yevropa, 10 tasi – Markaziy va Sharqiy Yevropa mamlakatlaridir. Ikkitasi esa (Mal`ta, Kipr) – O'rtaer dengizi havzasida joylashgan.
Yevropa Ittifoqining jahon iqtisodiyotidagi o'rni alohida e'tirofga molik. Jahonda ishlab chiqariladigan umumiy ichki mahsulotning 28 foizi, ya'ni 15 trln. AQSH dollari Ittifoq hisobiga to'g'ri keladi. Bu jahon iqtisodiyotining oltidan bir ulushi demakdir. Dunyodagi eng katta daromadga ega deb e'tirof etilgan 500 ta yirik kompaniyaning 161 tasi Yevropa Ittifoqida joylashgan. Yevropa Ittifoqining jahon savdo aylanmasidagi eksport-import ulushi esa 20 foiz, ya'ni 3,645,933 mln. yevroga tengdir. Shundan import ulushi – 1,714,224 mln. yevro, eksport ulushi esa 1,931,709 mln.yevrodir. Global tovar eksportida (jami 13 636.6 mln. yevro) Ittifoqining ulushi 15,6 foizni tashkil etsa (jami 2 131.7 mln. yevro), global tovar importida (jami 13 958.4 mln. yevro) esa uning ulushi 13.9 foizga tengdir (yoki 1 935.3 mln. yevro). Global xizmatlar eksport-importida Ittifoq o'rtacha 22 foiz ulush bilan dunyoda birinchi o'rinni egallaydi.
Yevropa Ittifoqi tashqi savdo munosabatlarining o'ziga xosligi shundaki, uning tashqi savdo aylanmasi har yili taxminan 200 mlrd. yevro hajmidagi ijobiy sal`do bilan yakunlanadi. Dunyoning 209 ta mamlakati bilan hamkorlik qiluvchi Ittifoq savdo aylanmasida xalqaro standartdagi 6-raqamli uyg'unlashtirilgan tizimda ro'yxatga olingan (Harmonized System (HS6)) 4,555 turdagi mahsulot oldi-sottisi amalga oshiriladi.
O'zida 27 ta davlatni birlashtirgan, aholisi jihatdan Xitoy va Hindistondan keyingi uchinchi, yer maydoni jihatdan esa, dunyodagi yettinchi o'ringa chiqib olgan Yevropa Ittifoqining O'zbekiston tashqi siyosatidagi o'rni salmoqlidir. Yevropa Ittifoqi tashkiloti va uning a'zo davlatlari bilan ko'p tomonlama va ikki tomonlama aloqalar mamlakatimiz tashqi siyosatining asosiy yo'nalishlaridan biri hisoblanadi. O'zbekiston tashqi siyosatining tub printsiplarini belgilab beruvchi hujjatlarda mazkur ustivorlik alohida qayd etib o'tilgan. Ikki tomonlama munosabatlarning O'zbekiston uchun ahamiyati quyidagilarda o'z aksini topadi: