Yoqilg’i Reja



Yüklə 19,81 Kb.
səhifə3/6
tarix04.06.2023
ölçüsü19,81 Kb.
#124866
1   2   3   4   5   6
Yoqilg’i va uning xossalari-fayllar.org

Yoqilg’i turi


Yoqilg’i tarkibidagi yonuvchi elementlar, %

Syo

Nyo

Oyo

Syo



Yog’och

50

6

43

0



Torf

53 - 62

5,2 - 6,2

32 - 37

0,1 – 0,3



Qo’ng’ir ko’mir

62 - 72

4,4 – 6,2

18 - 27

0,5 – 6,0



Toshko’mir

75 - 90

4,5 – 5,5

4 - 15

0,6 – 6,0



Antratsit

90 - 96

1,0- 2,0

1 - 2

0,5 – 7,0



Neft

83 - 86

11 - 13

1 - 3

0,2 – 4,0



Qattiq va suyuq yoqilg’ining tarkibiy qismi
Yonuvchi gazning tarkibiy qismi


Gaz turi


Quruq gaz hajmidagi modda miqdorlari, %

SN4

N2

SO

S’ Nm

O2

SO2

N2S

N2



Tabiiy (Buxoro)

94,6

-

-

3,8

-

0,4

-

0,9



Koks gazi (tozalangan)

22,5

57,5

6,8

1,9

0,8

2,3

0,4

7,8



Domna gazi

0,3

2,7

28

-

-

10,2

0,3

58,5



Suyultirilgan gaz

4

qolgani boshqa gazlar: ‘ro’an 79%, etan 6%, vodorod, izobutan 11%

Yoqilg’i tarkibida uglerod qancha ko’p bo’lsa, kislorod shuncha kam bo’ladi va aksincha. Kislorod miqdorining yoqilg’i tarkibida ortishi uning issiqlik berishini ‘asaytiradi. Yoqilg’i tarkibidagi kimyoviy elementlarning reaktsiyaga kirishi (yonishi)da xar xil miqdordagi issiqlik ajraladi.


Kam miqdorda vodorod gazi suvni elektroliz qilish usuli bilan olinadi va ilmiy tadqiqot laboratoriyalarida qo’llaniladi. Tabiiy va sun’iy gaz yoqilg’i sifatida sanoatning va qishloq xo’jaligining turli tarmoqlarida, avtomobilda, aviatsiyada oxirgi o’n yil mobaynida keng qo’llanilmoqda.
Yoqilg’i tarkibini bilish zarurati yonish jarayonining material muvozanati mahlumotini olish uchun kerak. Bundan tashqari, yoqilg’i tarkibi yoqilg’ining issiqlik qimmatini aniqlaydi, bu esa uning yonishning solishtirma issiqligi Q ni, yahni 1 kg suyuq yoki qattiq yoqilg’i yoki 1 m3 gaz yoqilg’i normal sharoitlarda to’liq yonishida ajraladigan issiqlik miqdori (mos ravishda kJ/kg, kJ/m3 o’lchov birliklarida)ni tavsiflaydi. Yonishning solishtirma issiqligini hisoblab to’ish yoki kilometrik uskunada tajriba usuli bilan aniqlash mumkin. Yoqilg’i yonish solishtirma issiqligini aniqlashda yoqilg’i element tarkibi bo’yicha D.I.Mendeleev taklif qilgan formuladan foydalaniladi. Undan ko’rinadiki, yoqilg’i yonish issiqligi uning alohida elementlari yonganda ajraladigan issiqliklar yig’indisiga teng.
Suyuq yoki qattiq yoqilg’ining yuqori solishtirma yonish issiqligi uchun formula quyidagi ko’rinishga ega:
Qyu = 339C + 1256H - 109(O - S), kJ/kg
1kg suvni bug’lantirish uchun 2512 kJ issiqlik sarf qilinadi, W foizlarga berilganligini hisobga olib, namlikni bug’lantirishga ketayotgan issiqlik 25W ga teng.
Suyuq yoki qattiq ishchi yoqilg’ining quyi solishtirma yonish issiqligi ushbu formuladan aniqlanadi:
Qqi = 339C + 1030H - 109(O-S) - 25W, kJ/kg,

Yüklə 19,81 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin