‘z b e k ist o n r esp u b L ik a si oliy va 0 ‘rta maxsus ta’l im V a zir L ig I



Yüklə 7,77 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə245/295
tarix02.12.2023
ölçüsü7,77 Mb.
#171704
1   ...   241   242   243   244   245   246   247   248   ...   295
Falsafa (1)

g ‘oyibona bilish
haqida ham turli fikrlar mavjud. 
G ‘oyibona bilish inson bilishining shunday turiki, bunda kishi 
uzoq masofadan turib sodir bo ‘lgan yoki b o ‘ladigan hodisa va
17 Falsafa
257


voqeani bilish, his qilish, bu hodisa va voqeaning qanday sodir 
bo‘lishi unga ayon bo‘ladi. Kishilar biron ishni qilmoqchi bo‘lsalar, 
bu ishning natijasi haqida oldindan „shunday bo‘lishi kerak, bunga 
men q at’iy ishonam an“ , „shunday b o ‘ladi, deb o ‘ylaym an“ yoki 
„oldindan yuragim sezgandi“ , „oyog'im tortm agandi“ , „negadir 
ko‘nglim g‘ash“ degan fikr-m ulohazalarni aytishadi.
G ‘oyibona bilishning hozircha mexanizmi fanga m a’lum emas. 
Shu sababli, ko'pincha, g‘oyibona bilishni kishilar ilohiylashtirib, 
bunday bilish faqat aziz-avliyolarga, alohida, g‘ayritabiiy xususi- 
yatlarga ega kishilarga xos, deb qarab kelishmoqda.
Inson bilishini ijtimoiy hodisalar bilan bog‘lanishiga ko‘ra: 
mifologik, diniy, fa lsa fiy, b a d iiy-estetik
bilishlarga ajratish ham 
mumkin, ular bilish sohalarining turli tom onlarini tashkil qiladi.
3 -§ . Bilishning asosiy bosqichlari: hissiy va mantiqiy bilish
Inson bilishi hissiy bilishdan — aqliy bilishga, jonli m usho- 
hadalardan — abstrakt tafakkurga tom on va, aksincha, yo'nalish- 
lardan iborat dialektik jarayon hisoblanadi. Bundagi hissiy va aqliy 
bilish bir-birlari bilan chambarchas bog'liq ikki: ,,quyi“ va ,,yuqori“ 
bosqichlaridir.
H issiy bilish —
inson bilishining dastlabki birinchi bosqichi 
b o ‘lib, inson bilish jaray o n i ayni shu bilishdan boshlanadi. 
Natijada, miyada predm et va hodisalarning belgilari, signallari va 
hissiy obrazlari hosil b o ‘ladi.
Hissiy bilish bosqichi: 
sezgi, idrok va tasavvur
kabi shakllarda 
sodir b o ‘ladi.

Yüklə 7,77 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   241   242   243   244   245   246   247   248   ...   295




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin