Bola esida oUb qolgan narsalarida hali sistema yo‘q, shuning uchun bola dastawal chuqur taassurot qoldirgan, ya’ni esida chuqur o ‘mashib qolgan narsalardan boshlab gapiraveradi. Demak, bundan shunday xulosa chiqarish mumkin: agar bog‘cha yoshidagi bolaga bir vaqtning o‘zida haddan tashqari ko‘p narsalar ko‘rsatUsa, ular hamma narsalami bir-biri bUan aralashtirib yuboradUar va birontasini ham puxtaroq esda oUb qololmaydUar. 0 ‘tkazUgan tajribalaming ko‘rsatishicha, kichik bog‘cha yoshidagi bolalaiga nisbatan o‘rta va katta yoshdagi bog‘cha bolalarida ixtiyorsiz va www.ziyouz.com kutubxonasi
mexanik ravishda esda olib qolish hamda esga tushirish qobiliyati biroz susayadi. Ammo bundan, bolalar ulg‘aygan sari ulaming xotirasi kuchsizlanadi, degan xulosa kelib chiqmaydi. Bu yerda gap shundaki, bolalar o‘sib, turmush tajribasi ortgan va nutqi o‘sgan sari ular narsa va hodisalar surunkasiga, ya’ni to‘g‘ri kelganicha emas, balki tanlab, ya’ni o‘zlariga kerakligini esda olib qoladigan bo‘la boshlaydUar. Shuni ham alohida ta’kidlab o‘tish lozimki, keyingi yillar mobaynida bog‘cha yoshidagi bolalarda mantiqiy, ya’ni ma’nosiga tushunib esda olib qolishga nisbatan mexanik esda olib qolish ustun bo‘ladi, degan fikr mavjud bo‘lib, shu bilan birga mexanik esda olib qolish mantiqiy esda olib qolishga qarama-qarshi qo‘yUar edi. So‘nggi yillarda o ‘tkazilgan ekserimental tekshirishlar natijalarining ko‘rsatishicha, bog‘cha yoshidagi bolalarda ham narsa va so‘zlaming ma’nosiga tushunib eslab qolish katta o ’rin tutadi. Lekin bog‘cha yoshidagi bolalarning mantiqiy esda qoldirishlari ularga to‘la tushuniladigan material berilganda yaqqol ko‘rinadi.