Z nishanova, G. Alimova

qilish xususiyatiga ega ekanligini, 6 yoshdan esa o‘qishga e ’tiborli
bo‘lishini aniqladi. Shundan kelib chiqib, N.S.Voronsova 5 yoshni
tovushlami analiz qilishga o‘r]gatishning eng optimal davri, 6 yoshni
esa o‘qishga o‘rgatishga eng optimal (eng yaxshi va qulay) davr
ekanligini ta’kidladi.
Shunday qilib, b o g ‘cha yosh davrining eng muhim
xususiyatlaridan biri 4-5 yoshlarga kelib, nutqning rejalashtirish
funksiyasi paydo bo‘lishidan iborat. Dastlab rejalshtirish og‘zaki tarzda
amalga oshirilsa, keyinchalik bog‘cha yoshining oxirlarida ichki nutq
orqali rejalashtirish boshlanadi.
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

1 2 .1 . B o la la r xayolin in g x u su siy a tla ri
Yangi tug‘ilgan chaqaloq bolalarda hali xayol bo‘lmaydi. Xayolning
rivojlanishi uchun bolaga turmush tajribasi, tasawurlar zaxirasi
hamda juda ko‘p bilimlar kerak bo‘ladi. Tajriba esa bolaning tashqi
olamdagi narsa va hodisalami o‘zi ko‘rsatishi, voqelik hamda turli
sohalarga doir tasawur hosil qilishi katta odamlar bilan keng
munosabatda bo‘lishi natijasida ortib boradi.
Xayol jarayonining dastlabki ko‘rinishlari bolada ikki yoshga to‘lib,
uch yoshga qadam qo‘yganida ko‘rina boshlaydi. Ikki yoshli bolalarda
ko‘rinadigan dastlabki xayol ma’lum bir maqsadni ko‘zlamaydigan
ixtiyorsiz xayoldir.
Til chiqishi bolalarda xayol jarayonining o‘sishiga ta’sir krsatadi.
Ana shu davrdan boshlab bola tevarak-atrofdagi kishilaming so‘zini
yaxshi tushunadigan bo‘lib o ‘zidagi tasawurlar zaxirasini bevosita
idrok qilingan narsalar orqaligina emas, balki katta yoshli odamlar
nutqi bilan ham to‘ldirib boradi. Bola o ‘ziga tushunarli mavzulardagi