Z. T. M s h m o V a

Tadbirkorlik yo‘nalishi. 
Bunday yo‘nalishdagi kishilar 
yuqori lavozimlarda ishlashni yoqtiradilar. Ularga qo‘l mehnati, 
diqqatni bir nuqtaga jalb etuvchi faoliyatlar yoqmaydi. Ular 
quyidagi kasblami tanlaydilar: direktor, teleoperator, aktyor, 
diplom at, jumalist.
6. 
Aktyorlik (kreativlik) yo‘nalish. 
Bunday insonlarda xayol 
va intuitsiya yaxshi rivojlangan. U lar hayotni murakkablashgan 
holda qabul qiladilar. Sport, avtota’mirlash kabi ishlar ulam i 
qiziqtirmaydi, aksincha, ijodiy xarakterli mashg‘ulotlam i xush 
ko‘radilar. Y a’ni, musiqa, rassomchilik, adabiyot va shu kabi 
sohalarda yuqori natijalarga erishishlari mumkin.
5.3. Qiziqishlar xaritasi
Qiziqishlaringiz sohasi va yo‘nalishini aniqlashga qaratilgan 
quyidagi savollaming har birini diqqat bilan o ‘qing va mumkin 
qadar aniq javob berishga harakat qiling.
Agar savolda so‘ralgan m azmun, sizga har tom onlam a 
m a’qul tushsa unda javob varaqasining tegishli katakchasiga 
ikkita plyus (+ + ) belgisini qo‘yasiz.
Agar savol mazmuni shunchaki yoqsa, unda bitta plyus 
(+ ), agar yoqish-yoqmasligini bilmasangiz yoki ikkilansangiz 
unda, nol (0) qo‘yasiz.
Agar savol mazmuni sizga m a’qul bo ‘lmasa, minus (—), 
agar juda yoqmasa, ya’ni bu faoliyatni yom on ko‘rsangiz, 
unda ikkita minus (----- ) belgisini qo‘yasiz.
Vaqt chegaralanm agan, lekin diqqat bilan, savollarni 
tushirib qoldirmay, tez-tez o ‘ylab javob bering.
122

---

DIQQAT BOSHLADIK!
Quyidagi faoliyatlar bilan shug‘ullanishni yoqtirasizmi?
Havas qilasizmi? Istaysizmi?
1. 0 ‘simliklar va hayvonlaming hayoti bilan shug‘ullanish, 
tanishish.
2. Geografiya darsligi, geografiyaga oid kitoblami o ‘qish.
3. Geologik ekspeditsiyalar haqidagi badiiy yoki ilmiy- 
ommabop adabiyotlar o ‘qish.
4. Odam anatomiyasi va fiziologiyasi darslari va shu sohaga 
oid darsliklar, kitoblami o ‘qish.
5. U y-ro‘zg‘or darslari yoki ro ‘zg‘or ishlariga taalluqli 
vazifalar.
6. Fizikadagi yangi kashfiyotlar va buyuk fiziklaming h a­
yoti, ijodi haqidagi ilmiy-ommabop adabiyotlar o ‘qish.
7. Kimyo fanidagi yangi ixtirolar yoki buyuk ximiklar- 
ning hayoti va ijodi haqida o ‘qish.
8. Texnika sohasiga tegishli jum allar o ‘qish.
9. Ilmiy-ommabop jumallardagi elektronika va radiotex- 
nika bo ‘yicha yutuqlar va yangiliklar haqida maqola- 
lar o ‘qish.
10. Har xil metallar va ularning xususiyatlari bilan tanishish.
11. Yog‘ochlaming har xil turlari va ulam i amalda qo‘llash 
haqida bilish.
12. Qurilish sohasidagi yutuqlam i bilish.
13. H ar xil turdagi transport (avtomobil, tem iryo‘l) 
haydovchilari haqida kitoblar o ‘qish, filmlar ko'rish.
14. Uchuvchi va kosmonavtlar haqida kitoblar o ‘qish, 
filmlar ko‘rish.
15. Harbiy texnika bilan tanishish.
16. Tarixiy voqealar va tarixiy arboblar haqidagi kitoblar 
o‘qish.
17. 0 ‘zbek va jahon adabiyoti klassiklarini o ‘qish.
18. G azeta va jum allam ing maqola va ocherklarini 
muhokama qilish.
123

---

19. Sinf va maktabda bo‘layotgan ishlar hamda turli voqea- 
hodisalami m uhokam a qilish.
20. Maktab hayoti (tarbiyachi, o ‘qituvchi, sardorlaming 
faoliyati) haqida kitoblar o ‘qish.
21. Militsiyaning faoliyati haqida filmlar ko‘rish, kitob 
o‘qish.
22. 0 ‘qiyotgan, ishlayotgan yoki yashayotgan joyingizni 
chiroyli qilib bezash, narsalami saranjomlash, tartib- 
ga keltirish.
23. «Qiziqarli matematika», «Boshqotirmalar» haqidagi 
maqola va kitoblar o ‘qish.
24. Iqtisodiy geografiyani o ‘rganish.
25. Chet tilini o ‘rganish.
26. Buyuk rassomlar hayoti, tasviriy san’atning rivojlanish 
tarixi bilan tanishish.
27. M ashhur sahna va kino artistlarining hayoti bilan ta ­
nishish, ular bilan uchrashish, fotosuratlarini yig‘ish.
28. M ashhur musiqachilarning hayoti va ijodi bilan, musi­
qa san’ati nazariyasiga doir masalalar bilan tanishish 
va o ‘rganish.
29. Sport va m ashhur sportchilar haqida jum al, gazeta 
ham da kitoblar o ‘qish.
30. Biologiya, botanika va zoologiya fanlarini o ‘rganish.
31. Geografik ixtirolar va m a’lumotlar orqali har xil m am - 
lakatlar bilan tanishish.
32. Tarixiy obidalar bilan tanishish.
33. Odamlar qanday qilib kasalliklar bilan kurashishlarini 
o ‘rganganlari haqida, tibbiyot sohasidagi yutuqlar h a­
qida o ‘qish.
34. Yengil sanoat korxonalariga ekskursiyaga borish.
35. "Fiziklar olami", "Qiziqarli fizika" sohasida kitoblar 
o ‘qish.
124

---

36. Tabiatdagi kimyoviy hodisalami kuzatish, kimyoga oid 
adabiyotlar m utolaa qilish.
37. Zamonaviy texnikaning eng so‘nggi yutuqlari bilan 
tanishish (radio va teleko‘rsatuvlami eshitib, ko‘rib, 
gazetalardagi maqolalami o ‘qib).
38. Radiotexnika to ‘garaklariga qatnashish yoki elektrik- 
laming ishi bilan tanishish.
39. Metallarga ishlov berishda ishlatiladigan har xil o ‘l- 
chov asboblari bilan tanishish. U lar bilan ishlash.
40. Yog‘ochdan uy jihozlari tayyorlash jarayonini kuzatish, 
mebellaming yangi namunalarini o ‘rganish.
41. Quruvchilar bilan uchrashish, ularning faoliyatini 
kuzatish.
42. Yo‘l harakati vositalari haqida ommabop adabiyotlami 
o‘qish.
43. Dengizchilar haqida kitoblar o ‘qish, filmlar ko‘rish.
44. Harbiy mazmundagi filmlami ko‘rish, kitob o ‘qish, 
katta to ‘qnashuvlar va janglar tarixi bilan tanishish.
45. 0 ‘zimizda va chet el miqyosida bo'layotgan, siyosiy 
voqealami m uhokam a etish.
46. Adabiy-tanqidiy maqolalami o ‘qish.
47. Radio va televizordan har hil yangiliklar va axborot 
ko‘rsatuvlarini eshitish va ko‘rish.
48. Tuman, shahar, respublikada bo‘layotgan kundalik 
voqealardan xabardor bolish.
49. 0 ‘rtoqlaringizga darslarini bajarishda yordam berish 
va tushuntirish ishlarini olib borish (agar o ‘zlari 
qila olmasalar).
50. D o‘st, tanish yoki adabiy qahram onlam ing qilmish- 
larini to ‘g'ri va haqqoniy tahlil etish va baholash.
51. Oilaning oziq-ovqat bilan ta ’minlanishiga ahamiyat 
berish, sayohatlar chog‘ida ham m a uchun ovqatlanish- 
ni tashkil etish.
52. Matematika sohasidagi kashfiyotlar, buyuk m atema- 
tiklar hayoti va faoliyati haqida ilmiy ommabop ada­
biyotlami o ‘qish.
125

---

53. Xalq xo‘jaligi rejalarining bajarilishi bilan qiziqish.
54. Chet tilida badiiy adabiyotlami o'qish.
55. Redkollegiya a ’zosi bo‘lish, gazetalami badiiy bezash 
bilan shug‘ullanish.
56. D ram a teatri va yosh tomoshabinlar teatriga borish.
57. Opera yoki simfonik musiqalami eshitish.
58. Sport musobaqalarini tomosha qilish, sportga doir 
radio va teleko‘rsatuvlarni eshitish, ko‘rish.
59. Biologiya to ‘garagiga qatnashish.
60. Geografiya to ‘garagida shug‘ullanish.
61. Yerdagi minerallaming geografik tarqalishi haqida 
tasvirlar, m a’lumotlar yig‘ish va xaritalar tuzish.
62. Odam organizmi xislatlarini, kasallikning paydo bo‘lish 
sabablari va davolash usullarini o ‘rgatish.
63. Pazandachilik to ‘garagiga qatnashish, uyda ovqat tay- 
yorlash.
64. Fizikadan tajribalar o ‘tkazish.
65. Eritm alam i tayyorlash reaktivlaming og'irligini 
olchash.
66. H ar xil mexanizm (soat, dazmol)lami yig‘ish,