Z. T. M s h m o V a

4.10. « 0 ‘qituvchi — sinf» sikli
I-
Muhit mashqi. Mashq maqsadi:
kommunikativ vositalami 
rivojlantirish, sinfda iliqlik va ijobiy m uhitni shakllantirish.
G uruh ishtirokchilari kreslolarga qulay joylashadi, qo‘l- 
larihi erkin qo‘yishadi va ko‘zlarini berkitadilar. Psixolog mayin 
i va 
pastroq ovozda shunday deydi: «Hozir siz bilan yaqin orada 
isodir bo‘lgan yoqimli voqeani eslang». Siz nimani his qilyapsiz? 
0 ‘zingizda bu voqea hodisadagi hissiyotlaringizni aniqroq 
nam oyon qiling: quvonch, qoniqish.
109

---

H ozir o ‘zingizni ichki quvonch holatingizni saqlashga 
harakat qiling va m en hozir so‘zm a-so‘z tasvirlaydigan har 
bir kartirikani ijobiy hissiyotlar bilan to ‘ldiring.
Y odingizda saqlang, siz tan lag an h o lat sizni h a ra - 
katlaringizga m uom ala usullaringizga mos tushadim i va 
o‘zingizni yaxshi his qilishingizga va sinfda hissiy ijodiy muhitni 
hosil qilishga sharoit yaratadi.
Bu mashqni bajargandan so‘ng 
0
‘qituvchilar bilan psixo- 
texnik tajribalari haqida guruhiy bahs munozara o ‘tkaziladi, 
ularning har biri o ‘ziga qanday qilib xulq-atvorning qulay 
shaklini topgan, maktabda ishlashda qanday muammolarga 
duch kelasiz.
«Ritmni buzish» mashqi. Mashq maqsadi:
o ‘smir va katta 
sinflarda boshqaruvchining m ahsuldor vositalarini shakl- 
lantirish.
Bu о ‘yin vaziyatida psixolog qatnashuvchiga o ‘qituvchi 
bo‘lishni taklif qiladi, boshqalar katta sinf o ‘quvchilari rolini 
o ‘ynaydi. 0 ‘yin topshirig‘i shundan iboratki, 1—2 daqiqa 
davomida sinfdagi tartibni buzayotganlami tinchlantirish kerak.
0 ‘qituvchi m a’muriy choralam i qo‘llashi, tanbeh berishi 
yoki ovozini ko ‘tarishi mumkin. Biroq ko‘proq natija beruvchi 
vositalardan foydalanish kerak.
Bu o ‘yinni o ‘ynab b o ‘lgandan so‘ng ta ’sir qilish vositalari 
tahlil qilinadi. Ular ichidan eng mahsuldori ajratiladi. G uruh 
qatnashchilari o ‘rtasida kasbiy tajriba almashadi.