Tarak leksik vahidi türk ədəbi dilində “kotanın dişli hissəsi, bə-
zi quşların başında yelpincə oxşar kəkil, qəlsəmə, əl və ayaqlarda
pəncə sümükləri” mənasında işlənir (75, 1044). Gördüyümüz kimi,
türk ədəbi dilində qeyd olunan tarak sözü Azərbaycan dili dialekt-
lərində də eyni mənada işlənir. İ.Z.Eyuboğlu qədim türkcədə olan
targak (eşən, ayıran, dağıdan) sözünün tarak şəklində inkişaf yolu
keçdiyini qeyd edir. Müəllif türkcə tar kökündə “dırmalamaq, da-
ğıtmaq, eşmək, yırtmaq, qazmaq” və b. mənaların gizli olduğunu
qeyd edir (80, 642). Azərbaycan ədəbi dilində işlənən darmadağın (dağıtmaq, etmək) sözündəki dar hissəsi də bir kökdəndir.
Dirgançı. Bu söz Azərbaycan dilinin Basarkeçer şivəsində “ta- yaya yaba ilə ot verən adam” mənasını ifadə edir (7, 136).
Dirgen sözü türk ədəbi dilində “yaba” mənasında işlənir: Kel Derviş, çok ağır bir işe hazırlanıyormuş gibi nacağın eğri burnunu Uranha’nın boş böğrüne dayadı, dirgenle saman toplar gibi herifi yavaş-yavaş korkuluğun boşluğuna sürdü (Kemal Tahir) (68, 718).
Qədim türk dili abidələrində dirgemek, dergemek “toplamaq, bir ara-
ya gətirmək”, dirgenmek “toplamaq”, dirgeşmek “toplanmq, bir ara-
ya gəlmək” leksik vahidləri işlənib (103, 68-69).
