Zahiriddin muxammad bobur nomidagi andijon davlat universiteti toirjanov elyor isaqovich

5.2. 
Darsga qo’yiladigan umumiy talablar 
Gimnastika  darsi  quyidagi  didaktik  talablarga  javob 
berishi shart: 
 u aniq ta’lim maqsad vavazifaga javob berishi kerak; 
 darsda  sog’lomlashtirish,  ta’lim  va  tarbiya  jarayoni  bir 
paytda olib borilishi lozim; 
 har  bir  darsga  maxsus  mashqlar,  ularni  o’qitish  uslubi, 
o’quvchilar  jinsi,  salomatligi,  tayyorgarligi,  ruhiy  holati  va 
shaxsiy  xususiyatiga  e’tiboran  differensiyalashgan  yuklamalar 
tanlanadi; 
 o’qituvchi  dars  jarayonida  shug’ullanuvchilar  mashq 
bajarayotganda  jamoada,  yakka  tartibda  o’quv-tarbiya  shaklida 
o’zaro yordamlashishda xavfsizlikni ta’minlaydi; 
 dars  o’qituvchi  tomonidan  yaxshi  rejalashtirilgan, 
tashkillashtirilgan  bo’lib,  uning  doimiy  rahbarligi  va  nazorati 
ostida o’tadi. 
Ushbu talablar boshqa jismoniy mashqlar mashg’ulot lari 
turlariga  ham  taalluqlidir:  maktabdagi  sport  mashg’ulotlari, 
umumjismoniy tayyorlash guruhlari mashg’uiotlarida; gimnastika 
bo’yicha sport sho’balaridagi mashg’ulotlarda  va boshqa darsdan 
tashqari o’tkaziladigan tadbirlarda qo’llaniladi. 
Maktabdagi  gimnastika  darslari  o’zining  pedagogik 
vazifalariga  ko’ra:  kirish;  yangi  materiallarni  o’rganish; 
takomillashtirish  va  o’tilgan  materiallarni  takrorlash;  aralash; 
nazorat darslariga bolinadi. 

---

73 
 
Gimnastika, o’quv jarayonida kirish darsidan boshlanadi. 
O’qituvchi  bu  yerda  o’qitish,  o’quvchilarni  oldiga  qo’yilgan 
vazifalar, 
dasturdagi 
materiallar 
mazmuni 
bilan 
ularni 
tanishtiradi. 
Yangi 
materialni 
o’zlashtirish 
vazifasi 
shug’ullanuvchilarga  unga  qiziqislmi  uyg’otishi  va  qo’yilgan 
vazifaga 
to’g’rijavobni  tez  topishini  ta’minlaydi,  Yangi 
materialni  oiganish,  izlanish  xarakteriga  ega,  bu  yerda  ko’proq 
nazariy  bilimga  tayanib,  ko’rgazmalar,  videofilmlar,  uslubiy 
qo’llanmalardan foydalaniladi. 
Darsni  takomillashtirish  va  takrorlash  -  oldin  berilgan 
mashqlar,  kombinatsiyalarni  o’zlashtirish  va  takomillashtirishga 
yo’naltirilgan. Ular nazorat darsidan oldin o’tkazilishi maqsadga 
muvofiqdir. 
Aralash  darslar,  ko’pincha,  maktablarda  uchraydi,  bu 
yerda  oldingi  mashqlarni  takrorlash  va  takomillashtirish 
birgalikda olib boriladi. 
Nazorat  darsi  mavzu  yoki  dasturning  oxirida  o’tkazilib, 
o’quvchilar 
materialni 
o’zlashtirganligiga 
va 
ularning 
tayyorgarlik  darajasini  aniqlashga  ko’maklashadi.  Gimnastika 
ho’li  mining  oxirida  o’tkaziladigan  nazorat  darsini  musobaqa 
shaklida o’tkazish mumkin. 
Gimnastika mashg’ulotlari darsva mustaqil mashg’ulotlar 
shaklida  o’tkaziladi.  Mashg’ulotlarni  dars  shaklida  o’tkazishning 
afzalligi  uni  o’qituvchi  boshqaradi.  Darsda  u  tashkilotchi 
vazifasini 
bajarib, 
o’quv-o’rganish 
mashg’ulotlarining 
samaradorligini  ta’minlaydi,  mashq  bajarish,  o’rganish  jarayoni 
va  mashg’ulot  davomida  o’z  oldiga  qo’yilgan  vazifalarni  to’g’ri 
belgilab,  o’quvchilarga  malakali  yordam  ko’rsatadi,  axloqiy  va 
jismoniy sifatlarni tarbiyalaydi. 
Mashg’ulotlarni  dars  shaklida  olib  borishning  afzalligi, 
o’quvchilarni  jamoada  mehnat  qilishi  bilan  ajralib  turadi. 

---

74 
 
O’quvchi  o’rtoqlari  bilan  birgalikda  mashq  bajarganda  o’z 
kamchiliklarini sezishi va tuzatishi oson bo’ladi. 
Mashg’ulotlar  tashkillashtirilishiga  qarab,  o’quv  va 
mashg’ulotlardan  iborat  bo’ladi.  Amalda  ko’proq  o’quv-dars 
mashg’ulotlari o’tkaziladi. 
Mashg’ulotlarni  ng  mazmuni,  tashkil  etilishi  va  o’tish 
usullari 
bir-biridan 
farq 
qilishiga 
qaramasdan, 
barcha 
mashg’ulotlar  tuzilishi  jihatidan  uning  umumiy  tamoyili  - 
o’rgatishdir.