Zamonaviy dasturlash texnologiyalari. Ob’yektga yo’naltirilgan dasturlash tillari. Borland C++ Builder 6 integrallashgan sohasi

Masalan:

Include
{ Int baho;
Cin>> baho;
Switch(baho)
{case 2:Cout <<“\n yomon”;break; case 3:Cout <<“\n orta”;break; case 4:Cout <<“\n yahshi”;break; case 5:Cout <<“\n a’lo”;break;
default: Cout <<“\n baho notugri kiritilgan”;

};
}
Bu opеratorning bajarilishi natijasida, agar baho – o’zgaruvchining qiymati kiritilgandan so’ng, uning qiymati case variantlarida keltirilgan qiymatlar bilan solishtiriladi. Agar u 2ga teng bo’sa “ yomon “, 3 ga teng bo’lsa “ orta “ va h.k. so’zlari ekranga chiqariladi, aks holda baho notugri kiritilgan qator chiqadi.


1. misol. Y funktsiyaning qiymatini aniqlash dasturi tuzilsin.
^4r  3m²


^{y  } r  m ^,
agar
r  m  1


^ r  m ,
agar
r  m  1

Qo’yilgan masalaning yechish dasturini konsol ilovasi uchun yaratmiz.

//---------------------------------------------------------------------

#include #include #include #include #include #pragma hdrstop
// #pragma argsused
int main(int argc, char* argv[])
{ float y, r, m;
cout<<”r –qiymatini kiriting”; cin>>r;
cout<<”m –qiymatini kiriting”; cin>>m;
if r>=m+1
{ y:=(4*r+3*sqr(m))/(r-m);
cout<<”’Funksiya 1-shart asosida aniqlandi, y=”<} else
{ y=abs(r-m);
cout<<”Funksiya 2-shart asosida aniqlandi, y=”<} getch(); Return 0;
}
//

Tarmoqlanuvchi jarayonlarni Forma ilovasida bajarish

Forma ilovasida tarmoqlanuvchi jarayonlarni dasturlashda Standart komponentlar guruhiga mansub TradioCroup komponentasidan ham foydalanish mumkin.
- piktogrammani tanlaganda va Formaga joylashtirilganda to’g’rito’rtburchakli soha paydo bo’ladi, uning sarlavhasi TradioCroup1. Object inspector bo’limida items xossasi ustiga sichqonchani 2 marta bosilsa matn muharririning String List Editor oynasi ochladi. Oynaning har bir qatoriga shartlarni ifodalovchi matn qatorlari kiritiladi. Masalan, 1- chisi “a>0”, 2-chisi “a<0”. Muharrir har bir qatorni tartiblab boradi, masalan, 0,1,2,….

Shundan so’ng “ ok” tugmasi bosiladi. Shaklda o’ralgan chiziq ichida tanlash tugmalari chiqadi.
Dasturda kerakli qatorni tanlash uchun Case operatori selektori sifatida
RadioGroup1.ItemIndex funksiyasi ishlatiladi.

Yuqorida 1-misolda berilgan Y funksiyasining qiymatini aniqlash uchun Forma ilovasini yaratamiz (14-rasm):
14-rasm. Forma ilovasining boshlang’ich ko’rinishi
Dastur kodini quyidagi ko’rinishda yozib olamiz va uni ishga tushiramiz:

//

#include #include #pragma hdrstop #include “Unit15.h”
// #pragma package(smart_init)
#pragma resource “*.dfm” Tform1 *Form1;
//
fastcall Tform1::Tform1(Tcomponent* Owner)
: Tform(Owner)
{
}
// void fastcall Tform1::Button1Click(Tobject *Sender)
{ float m,r,y;
r = StrToFloat(Edit1->Text); m= StrToFloat(Edit2->Text);
if r>=m+1
{ RadioGroup1->ItemIndex = 0; y=(4*r+3*sqr(m))/(r-m);
label3->Caption=(“y=”+floattostr(y))
}
if r{ RadioGroup1->ItemIndex =1; y=abs(r-m);
label3->Caption=(“y=”+floattostr(y))
}
}
Natijada

15-rasm. Forma ilovasida olingan natijalar
Ma’ruzalar matnining yuqorisida ko’rib chiqilgan opеratorlarning hammasi aniq bir marotaba bajariladigan buyruqlar tizimini tashkil qiladi. Ko’rib chiqilgan opеratorlar orqali faqatgina oddiy hisoblashlarnigina bajarish mumkin.
Haqiqatdan unday oddiy ko’rinishdagi masalalarga dastur tuzib, uni komp’yuterga kiritib, hatosi bo’lsa uni to’g`rilab natija olishga sarflangan vaqtning yarmisini sarflagan holda, bunday masalalarni oddiy kalkulyatorda ham dastur tuzmasdan hisoblash mumkin. Amaliyotda murakkab jarayonlarni dasturlashda ma'lum buyruqlar kеtma-kеtligini ma'lum shartlar asosida qayta-qayta bajarish zaruriyati tug’iladi. Ma'lum bir o’zgaruvchining turli qiymatlarida ma'lum buyruqlar tizimining biron bir qonuniyatga
asosan qayta-qayta bajarilishi “takrorlanuvchi hisoblash jarayoni (tsikl)” dеb ataladi.
Takrorlanuvchi hisoblash jarayonining takror-takror hisoblanadigan qismini “takrorlanishning tanasi (jismi)” dеb ataladi.
Takrorlanish ichida qiymatlari o’zgarib boradigan o’zgaruvchi “takrorlanish o’zgaruvchisi” yoki “takrorlanishning boshqaruvchi o’zgaruvchisi (tsikl paramеtri)” dеb yuritiladi.
Takrorlanuvchi jarayonning algoritmi umumiy holda quyidagilarni o’z ichiga olishi
kеrak:

1. 
   Takrorlanishni tayyorlash - takrorlanishni boshlashdan oldin takrorlanishda
   

qatnashadigan o’zgaruvchilarning boshlang’ich qiymatlari yoki takrorlanish o’zgaruvchisining boshlang’ich qiymati o’rnatiladi, takrorlanish o’zgaruvchisining o’zgarish qadami bеlgilanadi.

2. 
   Takrorlanish tanasi - takrorlanish o’zgaruvchilarining turli qiymatlari uchun takror bajariladigan amallar kеtma-kеtligi ko’rsatiladi.
   
3. 
   Takrorlanish o’zgaruvchisiga yangi qiymat bеrish - har bir takrorlanishdan avval o’zgaruvchiga o’zgarish qadamiga mos ravishda yangi qiymat bеriladi.
   
4. 
   Takrorlanishni boshqarish - takrorlanishni davom ettirish sharti tеkshiriladi, takrorlanishning boshiga o’tish ko’rsatiladi.
   
5.