‘zbek ist0n respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent moliya instituti

bogianishning vo'nalishi va tavsifini namoyon qilish imkoniyatini
beradi. Omilli tahlilning asosiy vazifasi - har bir omilning natijaviy
ko‘rsatkich darajasiga ta’sir m e’yorini aniqlashdir. Shu maqsadda kor­
relyatsion, dispersion, komponentli, diskriminantli, zamonaviy ko‘p
oich am li omillar tahlili va shu kabi usullar qoilaniladi.
Iqtisodiy tadqiqotlarda kengroq qoilaniladigan usul korrelyatsion
tahlil hisoblanib, u ko'rsatkichlar orasidagi o ‘zaro bogianishni sonli
ifodalash imkonini beradi.
Korrelyatsiya tahlilni qoilashning zaruriy shartlari.
- o ‘rganilayotgan omillar va natijaviy ko'rsatkichlar haqida tanlana-
digan maiumotlarning yetarlicha ko‘pligi (dinamikada yoki joriy yil
uchun bir turdagi obyektlaming majmui);
- o'rganilayotgan omillar sonli oicham da b o iish i va axborotning u
yoki bu manbayida aks etishi.
Korrelyatsion tahlilni q o ila sh quyidagi masalalami yechish imko­
nini beradi:
1) bir yoki bir nechta omillar ta’siri ostida b o ig a n natijaviy ko'rsat­
kichlar o'zganshini aniqlash (mutlaq oicham da), ya’ni omillaming bir-
likka o'zgarishida natijaviy ko'rsatkich kattaligi necha birlikka o'zgar-
ganim aniqlash;
2) har bir omildan natijaviy ko'rsatkichning nisbiy bogianish dara­
jasini o'matish.
Korrelyatsion bogianishlam i o'rganish tahlilda katta ahamiyatga
ega. Bu omilli tahlilning chuqurlashayotganida, o'rganilayotgan ko'rsat­
kichlar darajasining shakllanishida har bir omilning ahamiyati va o'mi
aniqlanayotganligida. o'rganilayotgan holat to'g'risidagi bilimlaming
chuqurlashayotganligida, ularning rivojlanish qonuniyatlari va nihoyada
aniq isbotlangan rejalarning aniqlanayotganligida, korxona faoliyati
natijalari obyektivroq baholanayotganligida va ichki xo'jalik zaxiralari