‘zbekist0n respublikasi oliy уа ‘rta maxsus ta’lim vazirligi

modernizatsiyalash va rekonstruksiya
qilish, innovatsion texnologiyalarga o ‘tish im koniyatlari ken- 
gayadi, natijada iqtisodiy rivojlanish ta ’m inlanadi (bu masalalarga 
qoMlanmaning keyingi b o ‘lim larida alohida to ‘xtalib o ‘tam iz).
2.2. Iqtisodiyotning shakllari va rivojlanishini belgilaydigan
makroiqtisodiy ko‘rsatkich!ar tizimi
Milliy iqtisodiyotni tashkil qilish shakllari. 
Insoniyat tarixi 
x o ‘jalik yuritishning turli xil shakllarini biladi.
An’anaviy yoki natural iqtisodiy tizim. 
Bu o ‘ta k o ‘h n a va 
qoloq iqtisodiy tizim , uzoq vaqtgacha o ‘zgarm ay qolgani u chun 
arxaik (eski) tizim deb baholanadi. Bu tizim da q o ‘l m ehnati 
h u k m ro n , ishlab ch iq arish n atu ral x arakterga ega: m e h n a t 
unum dorligi va turm ush darajasi g‘oyat past. Iqtisodiy aloqalar 
x o ‘jalikning o ‘z ichida yuz beradi. B oshqalar bilan oldi-sotdi 
m unosabatlari b o ‘lm aydi. Bu tabiatan berk iqtisodiyot davlat 
siyosati ta ’siridan holi b o ‘ladi. A n ’anaviy iqtisodiy tizim ning 
alom atlari hali sivilizatsiya girdobiga tortilm agan, urug‘-aym oq-
25

---

chilik sharoitida yashayotgan ba’zi bir Afrika xalqlarida uchrab 
turadi.
Bozor iqtisodiyoti tizimi. 
Bu bozordagi talabni qondirishga 
qaratilgan, bozor orqali hamkorlikni taqozo etuvchi erkin va 
demokratik tizim. U xususiy mulkchilik, bozor uchun ishlash, 
cheklanmagan iqtisodiy tanlov, naf ko£rish va raqobat kabi 
tamoyillarga asoslanadi. Bozor tizimida daromad topish chegara- 
lanmaydi, boy bo‘lish ta ’qiqlanmaydi, o'ziga to ‘q, farovon 
yashovchi odamlaming moddiy tengsizligi mavjud bo‘ladi. Bozor 
tizimi asosida tovar ishlab chiqarish va pul yotadi. Bozor tizimi 
dunyoning barcha mamlakatlarida bor, lekin uning rivojlanish 
darajasi har xil.