Ўзбекистон 1946-1985 йилларда



Yüklə 1,84 Mb.
tarix13.06.2023
ölçüsü1,84 Mb.
#129325

O‘zbekiston 1946-1985 yillarda

Mavzu rejalari

  • Urushdan keyingi yillarda O‘zbekiston xalq xo‘jaligini qayta tiklanishi.
  • Siyosiy boshqaruvning xususiyatlari.
  • Ekologik qabohat va uning oqibatlari
  • “Shaklan milliy mazmunan sosialistik madaniyat”

1946-1985 yillar O‘zbekiston tarixida murakkab davrlardan biridir. Bir tomondan, O‘zbekiston xalqining fidokorona, bunyodkorlik mehnati tufayli respublika iqtisodiyoti anchagina rivojlandi. Ikkinchi tomondan, sobiq ittifoqda hukmron bo‘lgan totalitar tuzum, ma’muriy buyruqbozlikning kuchayishi natijasida ijtimoiy, iqtisodiy va ma’naviy hayotda bir qator muammolar, noxush holatlar to‘planib bordi, provardida inqorozli vaziyat keltirib chiqardi.

  • 1946-1985 yillar O‘zbekiston tarixida murakkab davrlardan biridir. Bir tomondan, O‘zbekiston xalqining fidokorona, bunyodkorlik mehnati tufayli respublika iqtisodiyoti anchagina rivojlandi. Ikkinchi tomondan, sobiq ittifoqda hukmron bo‘lgan totalitar tuzum, ma’muriy buyruqbozlikning kuchayishi natijasida ijtimoiy, iqtisodiy va ma’naviy hayotda bir qator muammolar, noxush holatlar to‘planib bordi, provardida inqorozli vaziyat keltirib chiqardi.

1946-1985 yillarda

  • Energetika va yoqilg‘i sanoati
  • Gazli neft-gaz koni
  • Kimyo sanoati
  • Metallurgiya va oltin qazib olish sanoati
  • Mashinasozlik sanoati
  • Qurilish materiallari sanoati
  • Yengil sanoat
  • Qayta qurish siyosati

O‘zSSR rahbarlari

  • 1. Fayzulla Ubaydullayevich Xo‘jayev (1896-1938) 
  • Akmal Ikromovich Ikromov (1898-1938)
  • Yo‘ldosh Oxunboboyevich Oxunboboyev (1885-1943)
  • Usmon Yusupovich Yusupov (1900-1966).
  • Amin Ermatovich Niyozov (1903-1973)
  • Nuriddin Akromovich Muhitdinov (1917-2008)
  • Sobir Kamolovich Kamolov (1910-1990)
  • Sharof Rashidovich Rashidov (1917-1983)
  • Inomjon Buzrukovich Usmonxo‘jayev (1930 y.da tug‘.)
  • Rafiq Nishonovich Nishonov (1926 y.da tug‘.)

Gazli 1976 yil 17 may

80-yillarda respublikada ijtimoiy sohaga davlat byudjetining atigi 2,7% yo‘naltirilgan.

  • 80-yillarda respublikada ijtimoiy sohaga davlat byudjetining atigi 2,7% yo‘naltirilgan.
  • Holbuki bu ko‘rsatkich, Yevropa mamlakatlarida 5,5%, Afrika mamlakatlarida 5,4% bo‘lgan.
  • 1970 yillarda o‘rtacha umr ko‘rish ko‘rsatkichi 72 yosh bo‘lsa, 1980 yillarda 67,7 yoshni tashkil etgan. Bunga asosiy sabab ekologik vaziyatning keskinlashuvi bo‘ldi.

“Shaklan milliy mazmunan sosialistik madaniyat”

  • 40-yilar oxiri - 50-yillarning boshlarida mustabid tuzum «mafkura maydonida» keng hujumni avj oldirib, o‘zining asosiy zarbasini boshqacha fikrlovchi ijodkor va ilmiy ziyolilarga «KPSS tarixi»da yozilganidek, «burjua qarashlari va nuqtai nazarlari qoldiqlariga, reaksion burjua madaniyatiga tanqidiy baho bermaslikda ayblandi, marksizm-leninizmdan chekinishlarga qarshi» qaratdi.
  • 1969 yildan boshlab rus tili bog‘chalarda o‘qitila boshlandi. O‘zbek tilining mavqei tobora yo‘qola bordi.
  • Din qattiq ta’qibga uchradi.

1946-1985 yillar adabiyot va kino san’atida yuksalish davri bo‘ldi

1949 yil 25 iyunda O‘z KP(b) Mkning byurosida O‘zbekiston yozuvchilari ishi muhokama qilindi. Bu masalada respublikaning bir qator ziyolilari badnom qilinishiga sabab bo‘ldi. Qarorda yozuvchi Abdulla Qahhor qattiq tanqid ostiga olinadi, u o‘zining «Qo‘shchinor» romanida go‘yo «o‘zbek kampiri tili bilan uning kelini rus bo‘lgani uchun g‘iybat qilib kamsitadi». MK byurosi Oybek, Mirtemir, Tuyg‘un, M.Boboyev, U.Rashidov, Hamid Gʻulom, M.Shayxzoda asarlaridagi «jiddiy xatolar va buzilishlar»ni ko‘rsatib o‘tdi. Shuningdek, «Sharq yulduzi» va «Zvezda Vostoka» o‘z sahifalarida «kosmopolitizm va jurnalxonlarni chalg‘ituvchi ruhdagi» maqolalarni e’lon qilgani uchun tanqid qilindi.

  • 1949 yil 25 iyunda O‘z KP(b) Mkning byurosida O‘zbekiston yozuvchilari ishi muhokama qilindi. Bu masalada respublikaning bir qator ziyolilari badnom qilinishiga sabab bo‘ldi. Qarorda yozuvchi Abdulla Qahhor qattiq tanqid ostiga olinadi, u o‘zining «Qo‘shchinor» romanida go‘yo «o‘zbek kampiri tili bilan uning kelini rus bo‘lgani uchun g‘iybat qilib kamsitadi». MK byurosi Oybek, Mirtemir, Tuyg‘un, M.Boboyev, U.Rashidov, Hamid Gʻulom, M.Shayxzoda asarlaridagi «jiddiy xatolar va buzilishlar»ni ko‘rsatib o‘tdi. Shuningdek, «Sharq yulduzi» va «Zvezda Vostoka» o‘z sahifalarida «kosmopolitizm va jurnalxonlarni chalg‘ituvchi ruhdagi» maqolalarni e’lon qilgani uchun tanqid qilindi.

Yüklə 1,84 Mb.

Dostları ilə paylaş:




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin