Ўзбекистон давлат жисмоний тарбия институти

For...to...do	While...do
Repeat...Until
… var x,y:integer; begin y:=0; for x:=1 to 100 do y:=y+x; label1.Caption:= Inttostr(y); end; end.	… var x,y: integer; begin x:=1; y:=0; while (x<=100) do begin y:=y+ x; x:=x+1; end; label1.Caption:= Inttostr(y); end; end.	… var x,y: integer; begin x:=1; y:=0; repeat y:=y+x; x:=x+1; until (x>100); label1.Caption:=Inttostr(y); end; end.

1-bosqichda har bir talaba stolda turgan bo’sh kartochkalardan olib o’z guruhi nomiga mos operator yordamida tuzilgan dasturni ko’k rangli ruchkada ataylab 5 tadan xato qilib ko’chirishini, kartochkada aylana ichiga xatolari sonini yozib qo’yishini va kartochkalarni stol o’rtasiga yig’ib qo’yishini ta’kidlaydi. Buning uchun ularga 5 daqiqa vaqt ajratiladi. O’qituvchi to’g’ri dasturni talabalar daftarlariga ko’chirib olmasliklarni nazorat qilishi shart. Vaqt tugashi bilan o’qituvchi ekrandagi dasturni o’chiradi va 1- guruh kartochkalarni 2-guruhga, 2-guruh kartochkalarni 3-guruhga, 3-guruh kartochkalarni 1-guruhga almashtiradi. 2-bosqichda talabalar almashtirilgan kartochkalardan bittasini oladi va orqasiga o’z ismi-sharifini yozib qo’yadi. O’qituvchi 5 daqiqada talabalar aylana ichida ko’rsatilgan sondagi xatolikni topib uni qora rangli ruchka bilan to’g’irlab chiqishlarini va shu rangli ruchkada o’z ismi-familiyasini kartochka orqasiga yozib qo’yishini ta’kidlaydi. 3-bosqichda vaqt tugashi bilan kartochkalar yig’ib olinadi va hato qilib ko’chirgan talabalarga, ya’ni o’z egalariga qaytariladi. Ular dasturning to’g’irlangan xatolarni tekshirib chiqadi va topilmagan xatoni yashil rangli ruchka bilan to’g’irlaydi va shu rangli ruchkada o’z ismi-familiyasini kartochka orqasiga yozib qo’yadi. 4-bosqichda kartochkalar yana yig’ib olinadi va 1- guruh kartochkalarni 3-guruhga, 2-guruh kartochkalarni 1-guruhga, 3-guruh kartochkalarni 2-guruhga almashtiradi. Shunda avvalgi kombinasiya qaytarilmaydi. Ekranga to’g’ri dastur matni chiqariladi va har bir talaba o’ziga tushgan kartochkadagi dasturni ekrandagi dastur bilan solishtiradi va xatosi bo’lsa uni qizil rangli ruchka bilan to’g’irlab chiqadi.
2-bosqichda qora rangda ismi-sharifi yozilgan talaba mos ravishda 5(4,3,2,1) ta xatoning to’g’irlagan bo’lsa 5(4,3,2,1) ball bilan baholanadi. 3-bosqichda yashil rangda ismi-sharifi yozilgan talaba xatolarning birortasini to’g’irlagan bo’lsa va unga qizil rangli ruchka bilan hech qanday o’zgartirish kiritilmagan bo’lsa bu talabaga qo’shimcha rag’batlantiruvchi 1 ball beriladi. O’yin so’ngida o’qituvchi kartochkalarni yig’ib oladi, talabalarning yo’l qo’yilgan xatolari tushuntiradi va natijani e’lon qiladi. Talabalar bilimi baholanadi, faol ishtirokchilar rag’batlantiriladi va uyga vazifa beriladi.
Xulosa qilib, o’yin texnologiyalardan foydalanib mashg’ulotlarni olib borishni faol o’qitish shakllaridan biri deb qarash mumkin. Bunday darslar o’qituvchi va talabalarning ijodiy yondashuvini, talabalarning faol bilish faoliyati jarayonida malakalarni o’zlashtirishlarini, o’zining kelajakdagi pedagogik faoliyatida o’yinli texnologiyalaridan foydalanish ko’nikma va malakalarini shakllantirishni ko’zda tutadi. O’yinli texnologiyalardan foydalanishning asosini talabalarning faollashtiruvchi va jadallashtiruvchi faoliyati tashkil etadi. O’yin olimlar tadqiqotlariga ko’ra mehnat va o’qish bilan birgalikda faoliyatning asosiy turlaridan biri hisoblanadi. Psixologlarning ta’kidlashlaricha, o’yinli faoliyatning psixologik mexanizmlari shaxsning o’zini namoyon qilish, hayotda o’z o’rnini barqaror qilish, o’zini o’zi boshqarish, o’z imkoniyatlarini amalga oshirishning fundamental ehtiyojlariga tayanadi.O’yin bilish va uning bir qismi (kirish, mustahkamlash, mashq, nazorat) tarzida tashkil etiladi.
O’yinlar turli maqsadlarga yo’naltirilgan bo’ladi. Ular didaktik, tarbiyaviy, faoliyatni rivojlantiruvchi va ijtimoiylashuv maqsadlarda qo’llanadi. O’yinning didaktik maqsadi bilimlar doirasi, bilish faoliyati, amaliy faoliyatida bilim, malaka va ko’nikmalarni qo’llash, umumta’lim malaka va ko’nikmalarni rivojlantirish, mehnat ko’nikmalarini rivojlantirishni kengaytirishga qaratilgan bo’ladi. O’yinning tarbiyaviy maqsadi mustaqillik, irodani tarbiyalash, muayyan yondashuvlar, nuqtai nazarlar, ma’naviy, estetik va dunyoqarashni shakllantirishdagi hamkorlikni, kollektivizmni, jamoaga kirishib keta olishni, kommunikativlikni tarbiyalashga qaratilgan bo’ladi. O’yinli texnologiyalardan foydalanib mashg’ulotni tashkil etish va o’tkazish o’rganilayotgan materialga doir atamalarni mukammal tushunishda va eslab qolishda stimul bo’lib hisoblanadi. O’yinli texnologiyalar natijasida talabalarning bilish faoliyati rivojlanadi, o’quv materialini o’rganishga qiziqishi uyg’onadi, olgan bilimlarini mustahkamlaydi. Bugungi kunning dolzarb masalalaridan biri aynan yosh avlodni mustaqil va erkin fikrlashga o’rgatishdan iborat.