Asosiy qism:
Optik aloqa kabellari. Optik kabellarning klassifikatsiyasi
Optik kabellar qo‟llanilish sharoitiga qarab elektr kabellari singari ikki
asosiy guruhga ajratiladi:
liniya kabellari;
bino ichida yotqiziluvchi kabellar.
Liniya kabellari o‟z navbatida magistral (mamlakatlar oraliq va shaharlar
oraliq ), hududiy va mahaliy tarmoqlarda qo‟llanib u o‟z navbatida aytib o‟tilgan
tarmoqlarda hozirgi zomon standartiga javob beruvchi aloqa uzatish qurollari
yordamida juda katta bo‟lgan ma‟lumotlarni uzatish va qabul qilish uchun
qo‟llanuvchi yo‟naltiruvchi tizimlardagi muhit bo‟lib hisoblanadi. Hozirgi zomon
bir modali nur o‟tkazuvchi tolalardan shlangan optik kabellar uzatuvchi muhiti
bo‟lib hisoblanganiligi, ular juda kichik yo‟qaltuvchanglikka ega bo‟lganligi uchun
ularni har xil tarmoqlarda qo‟llanish imkonin beradi. Telekommunikatsiya
tarmoqlarida liniya kabellarining qo‟llanishi hisobida ularni yotqizish va xizmat
ko‟rsatishi bo‟yicha ular bir necha turlarga ajratiladi. Shu kriteriya bo‟yicha
liniyada qo‟llanuvchi optik kabellar asosiy uch guruhga ajratiladi:
-
yer osti;
-
havoda asiluvchi;
-
suv osti.
Bino ichida qo‟llanuvchi optik kabellar qo‟llanuvi bo‟yicha ikki guruhga
ajratiladi:
- bo‟listiruvchi;
- stansiyalik ( montaj uchun).
Optik kabellarni yotqizish va ularga xizmat ko‟rsatish sharoiti bo‟yicha
birday muhit sharoitida bo‟lsa ham ular bir xil bo‟lmaydi, shuning uchun optik
kabellarni yotqizish sharoiti bo‟yicha ularni bir necha sinflarga ajratish maqsadga
muafiq.
Optik kabellarni qo‟llanilishi va qo‟llanish sharoiti bo‟yicha har xil bo‟linish
variantlari 1-rasmada keltirilgan.
5
1-rasm. Optik kabellarning klassifikatsiyasi.
Optik kabelning va tolaning tuzilishi
2-rasmda optik kabel tuzilishi ko‟rsatilgan. Tufroq xususiyartin va qanday
joydan o‟tkazilishidan qat‟iy turda kabellar bir necha turga bo‟linadi. Shu bilan
birga optik kabellarni ishlab chiqaruvchi firmalar, tolalarning rangin va sonin har
xil beradi.
Apparaturalarning
montaji uchun
Optik kabellar
Maxsus himoya polietilen
trubalar ichida
Daryo qurg‟oqlari va
dengiz uchastkalari
Standat bo‟lgan
plastmasa va
abestotsement trubalar
Daryolarda va chuqur
suv xovuzlarida
Osma
kabellar
Stantsiya
kabellari
Qo‟llanilishi bo‟yicha
Liniya kabellari
Bino ichida yotqiziluvchi
kabellar
Qo‟llanilishi bo‟yicha
Qo‟llanilishi bo‟yicha
Bo‟lishtiruvchi
kabellar
Yer osti
kabellar
Suv osti
kabellar
Qo‟llanilish
variantlari
Qo‟llanilish
variantlari
Bino ichida
yotqizish
Qo‟llanilish
variantlari
Qo‟llanilish
variantlari
Elektr uzatish
liniyalarining
simyog‟ashlar
ida
Hova aloqa
liniyalarining va
elektrlashtirilgan
temir yo‟llarning
sim yog‟ashlarida
To‟g‟ridan-
to‟g‟ri joyda
Kabel
kanalizatsiyasida
Tunellarda va
kollektorlarda
Qo‟llanilish
variantlari
6
Masalan quyidagi firma kabellarda:
«Fujikura»: har bir modulda 6 tola :
1-ko‟k, 2-sariq, 3-yashil, 4-qizil, 5-binafsha, 6-oq.
«Bel. kabel»: har bir modulda 6 tola:
1-qizil, 2-osmon ko‟k, 3-sariq, 4-yashil, 5-binafsha, 6-oq.
«Siemens»: har bir modulda 12 tola:
1-osmon ko‟k, 2-to‟q sariq, 3-yashil, 4-jigar rang, 5-kul rang, 6-oq, 7-qizil,
8-qora, 9-sariq, 10-binafsha, 11-pushti rang, 12-akva.
«Zhongli sci – tech group»: har bir modulda 4 tola:
1-ko‟k, 2-to‟q sariq, 3-yashil, 4-jigar rang.
Tola, yuqorida aytib o‟tkanimizday, bir nechta tuzilish qobig‟idan iborat
bo‟lib hisoblanadi (2-rasm).
3-rasm. 1 – o‟zak; 2 – qobiq; 3 – himopya qobig‟i, yumshoq turdagi lak bilan
ishlanadi; 4 – himoya qobig‟i;
2-rasm.
Optik
kabelning
tuzilishi.
1 – markaziy kuch elementi;
2 – tolali modullar;
3 – bosh elementlar;
4 – ишки қабық;
5 – полат сымлар қорғаныш;
6 – сыртқы қабық.
7
Bu rasmdas 1 va 2 qobiqlari (nur o‟tkazgich), u polimer va kvars (SiO
2
),
(bunda 1-polimer, 2-kvars hamda teskarisi) bo‟lishi mumkin. Lekin ko‟pchilik
hollarda tashqi qobig‟ida kvars ishlatiladi.
Shisha tola
qattiq lak yumshoq lak
4-rasm. Optik tola. 1-o‟zak; 2-qobiq; 3-yumshoq lak; 4-qattiq lak.
Yumshoq lakning maqsadi 2-qobiqda gedur-budirliklarni yopish va to‟ldirip
turish hamda qobiqdan tashqariga chiqib ketgan nurni ichkariga qaytarib turish.
Qattiq lakni lakning maqsadi quyidagicha:
mustahkamligin saqlash;
tashqaridagi suvni ichkariga o‟tib ketmasligi ta‟minlash;
tolani bir-biridan ajratish (rangi orqali).
5-rasm. Shisha tolali kabelning sodda umumiy tuzilishi
3
8
1 – o‟zak;
2 – qobiq; shisha tola kabel
3 – moylangan qog„oz;
4 – polietilen;
5 – sim;
6 – himoyalovchi qobiq.
Dostları ilə paylaş: |