Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълими вазирлиги
-§. Bankrotlik to`g`risidagi ishni sudda ko`rishga tayyorlash
Yüklə 2,56 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
4-§. Bankrotlik to`g`risidagi ishni sudda ko`rishga tayyorlash,
uni hal etish Q onunchilikka ko`ra bankrotlik to`g`risidagi ishlar xo`jalik sudlari sudloviga taalluqlidir. Xo`jalik sudi sudyasi «Bankrotlik to`g`risida»gi qonun va O`zbekiston Respublikasi Xo`jalik prosessual kodeksi bilan o`rnatilgan talablarga rioya etilgan holda berilgan qarzdorni bankrot deb topish to`g`risidagi arizani qabul qilishi shart. Bunday talablarga quyidagilar kiradi: ariza xo`jalik sudiga murojaat qilish huquqiga ega bo`lgan shaxs tomonidan berilgan bo`lsa; ish xo`jalik sudiga taalluqli bo`lsa yoki ariza berilgan xo`jalik sudi sudloviga tegishli bo`lsa; ariza uni imzolashga huquqi bo`lgan shaxs tomonidan imzolangan bo`lsa; www.ziyouz.com kutubxonasi Qonunda belgilangan hollarda ariza uchun davlat boji to`langanligi, uning miqdori va tartibi to`g`risida malumot; ishda ishtirok etuvchi shaxslarga ariza va unga ilova qilingan hujjatlarning nusxalari yuborilganligi to`g`-risida malumot. Agar ariza vakil tomonidan imzolangan bo`lsa, imzolashga vakolat bergan shaxsning ishonchnomasini talab qi-lish zarur. Arizaning mazmuni qonunda o`rnatilgan talablarga mos bo`lishi hamda «Bankrotlik to`g`risida»gi qo-nunning tegishli moddalariga binoan to`plangan hujjatlardan tashkil topgan ilovaga ega bo`lishi kerak. Sudya qarzdorni bankrot deb topish to`g`risidagi ariza kelib tushgan paytdan etiboran besh kundan kechiktirmasdan arizani qabul qilish va bankrotlik ishini qo`z-g`atish yoki arizani qabul qilishni rad etish yoxud qaytarish to`g`risidagi masalani hal qiladi. Ariza ish yuritishga qabul qilingan taqdirda ariza kelib tushgan kundan etiboran o`n kundan kechiktirmay kuzatuvni joriy etish haqidagi ma-salani hal qiladi. Arizani ish yuritishga qabul qilish va ko`rib chiqishga tayyorlash to`g`risidagi ajrimda kredi-torlarning talablarini qondirishga doir chora-tadbir-lar ham ko`rsatib o`tilishi mumkin. Sud amaliyotida bu ikki masalani bir ajrimda ko`rsatib o`tish odat tusiga kirgan. Agar yuqorida ko`rsatib o`tilgan talablardan birortasi buzilsa ham, sudya qarzdorni bankrot deb topish to`g`-risidagi arizani qabul qilishni rad etishga haqli. Ma-salan, agar qarz qarzdor tomonidan uch oydan kam bo`lgan muddatda to`lanmagan bo`lsa, ariza qabul qilinmaydi va bu to`g`rida ajrim chiqariladi. Mazkur ajrim XPKning 117-moddasiga asosan yakka tartibda sudya tomonidan 5 kunlik muddatda chiqariladi. Arizani qabul qilishni rad etish to`g`risidagi ajrim ustidan shikoyat qilinishi mumkin. Qarzdorni bankrot deb topish to`g`risidagi arizani qay-tarish asoslari XPKga asosan umumiy tartibda amalga oshiriladi, yani: shakli va mazmuni «Bankrotlik to`g`risida»gi qonun talablariga rioya etmagan holda tuzilgan bo`lsa; ariza imzolanmagan yoki uni imzolash huquqiga ega bo`lmagan shaxs yoki mansab-mavqei ko`rsatilmagan shaxs tomonidan imzolangan bo`lsa; ish mazkur xo`jalik sudi sudloviga tegishli bo`lmasa; ishda ishtirok etuvchi shaxslarga ariza va unga ilova qilingan hujjatlarning nusxalari yuborilganligi to`g`-risida malumot bo`lmasa; belgilangan tartibda va miqdorda davlat boji to`langanligini tasdiqlovchi hujjatlar taqdim etilmagan bo`lsa; www.ziyouz.com kutubxonasi arizani ish yuritishga qabul qilish to`g`risidagi ajrim chiqarilgunga qadar uni qaytarib olish to`g`risida ariza-chidan ariza kelib tushgan bo`lsa. Arizani qaytarish to`g`risidagi ajrimni sudya yakka tartibda chiqaradi, hujjatlar arizachiga qaytariladi, maz-kur ajrim ustidan shikoyat qilinishi mumkin. Yo`l qo`yil-gan xatolar bartaraf etilgandan keyin, ariza qaytadan umumiy asoslarga ko`ra xo`jalik sudiga qayta topshirilishi mumkin. «Bankrotlik to`g`risida»gi qonunning 46-moddasida kreditorlar talablarini taminlashga doir chora-tad-birlar belgilab berilgan. Ishda ishtirok etuvchi shaxs-larning arizasiga binoan sud kreditorlarning talablarini qondirish yuzasidan choralar ko`rishga haqli. XPKning 77- moddasida ko`rsatib o`tilgan choralardan tashqari sud tashqi boshqaruvchi yoki tugatish boshqaruvchisining roziligisiz bitimlar tuzishni taqiqlab qo`yishi, shuningdek qarzdorni qimmatli qog`ozlarni, valuta jamg`armalarini hamda boshqa mulklarni saqlab turish uchun uchinchi shaxslarga topshi-rishga majbur qilishi mumkin. Shuningdek qarzdorning mol-mulkini butunligicha saqlab turishga qaratilgan boshqa chora- tadbirlarni amalga oshirishga haqlidir. Kreditorlarning talablarini qondirishga qaratilgan chora-tadbirlarni ko`rish haqidagi ariza, u kelib tushgan kunning ertasidan kechiktirmasdan ko`rib chiqilishi shart va uning natijalari yuzasidan shikoyat qilinishi mumkin bo`lgan ajrim chiqariladi. Ko`rilgan choralar tashqi bosh-qaruv joriy qilingunga yoki qarzdorning bankrot deb topilishiga yoxud tugatishga doir ish yuritishning yakunlanishiga yoki kelishuv bitimining tasdiqlanishiga yoki qarzdorni bankrot deb topishni rad etish to`g`risidagi hal qiluv qarori chiqarilgunga qadar amalda bo`ladi. Qarzdor besh kunlik muddat ichida xo`jalik sudiga, arizachiga va ishda ishtirok etayotgan boshqa shaxslarga mazkur ariza yuzasidan yozma fikrini yuborishga, shuningdek arizada ko`rsatilmagan barcha kreditorlarni o`ziga nisbatan bankrotlik to`g`risida ish qo`zg`atilganligidan xabardor qilishga haqli, qarzdorning xo`jalik sudiga yuborayotgan yozma fikriga mazkur yozma fikrning nusxasi arizachiga hamda bankrotlik to`g`risidagi ishda ishtirok etayotgan boshqa shaxslarga yuborilganligini tasdiqlovchi dalillar ilova qilinishi kerak. Qarzdorning yozma fikrining yo`q-ligi bankrotlik ishining sudda ko`rib chiqilishiga to`s-qinlik qilmaydi. Shuningdek, qarzdorning etirozlari yo`q bo`lgan taq-dirda kreditorning talablari asoslantirilgan deb hisob-lanadi. Sud tomonidan qarzdorni bankrot deb topish to`g`risidagi ariza XPKning va «Bankrotlik to`g`risida»gi qonunning talablariga mos ravishda tuzilganligi tasdiq- www.ziyouz.com kutubxonasi langanidan keyin sudya XPKning 122-moddasida belgi-langan ishni ko`rishga tayyorlashga doir harakatlarni amalga oshirish masalasini ko`rib chiqadi. Ushbu harakatlarning qo`llanilish tartibi bankrotlik to`g`risidagi ishning xusu-siyatlarini inobatga olgan holda amalga oshiriladi. Sudya arizachi tomonidan qarzdorning to`lovlarni amalga oshira olmasligini tasdiqlovchi, asoslantirish uchun keltirgan dalillarini daxldorligini tekshiradi. Kreditor tomonidan keltirilgan talablarni asoslantiruvchi isbot-larning ham daxldorlik masalasi tekshiriladi. Sudya asosli qaror chiqarishi uchun materiallar yetarli emas deb hisoblasa, qo`shimcha dalillarni taqdim qilishni talab etishi mumkin. Masalan, arizachi Davlat soliq inspeksiyasi bo`lsa, sudya nafaqa fondi va mehnat birjasidan qarz-dorning bu tashkilotlardan qarzi bor yo`qligi haqida ma- lumot taqdim etishini so`raydi. Ishni ko`rishga tayyorlash sudya tomonidan yakka tar-tibda va ishda ishtirok etuvchi shaxslarga xabar bermasdan amalga oshiriladi. Ishni ko`rishga tayyorlashdan keyingi bosqich, bu arizachi yoki kreditorlarning talablariga nis-batan qarzdor tomonidan keltirilgan vajlarni tekshi-rishdir. Umumiy asoslarda ishni ko`rishga tayyorlashda vajlarning asoslantirilganligi sud tomonidan bevosita nizo ko`rilayotgan paytda tekshirilsa, bankrotlik ishlarida vajlarning asoslantirilganligi ishni mazmunan ko`rib hal qilishdan oldin tekshiriladi. Qarzdorning vajlarini tekshirish bo`yicha alohida ajrim chiqarilish-chiqaril-masligi haqida qonunda alohida norma belgilanmagan, shu-ning uchun bu haqda qarzdor yoki kreditorlarni xabardor qilish maqsadga muvofiq bo`lar edi. Qarzdor vajlarining asosliligini tekshirish natijalari tegishli kreditorlar yig`ilishida ovozlar sonini aniqlashga asos bo`lishi mum-kinligi uchun, sud bu vajlarni mazkur majlisning birinchi yig`ilishi bo`lib o`tgunga qadar tekshirishi lozim, chunki «Bankrotlik to`g`risida»gi qonunga muvofiq kreditor- larning birinchi yig`ilishi ishni sudda mazmunan ko`rib hal qilinishidan oldin o`tkazilishi kerak. Qarzdorning vaj-larini tekshirish natijasida sud tomonidan bu haqda aj-rim chiqariladi, uning ustidan shikoyat keltirilishi mum-kin emas, chunki bu hakda XPK va «Bankrotlik to`g`risida»gi qonunda ko`rsatib o`tilmagan. Bundan tashqari, qarzdorning moliyaviy ahvolini aniqlash uchun va ishni ko`rishga tayyorlashda, ishni ko`rishda maxsus bilimlarni talab qiladigan savollarni tushuntirib berish uchun xo`jalik sudi ekspertiza tayinlaydi. Eks-pertiza nafaqat ishda ishtirok etuvchi shaxslarning ilti- mosiga ko`ra, balki xo`jalik sudining topshirig`iga asosan ham tayinlanishi mumkin, chunki bu xo`jalik prosessual huquqi normalariga zid emas. www.ziyouz.com kutubxonasi Bankrotlik to`g`risidagi ish umumiy tartibda ko`rilganda qarzdorni bankrot deb topish to`g`risidagi ariza ish yuritishga qabul qilinganligi haqida ajrim chiqarilgan kundan etiboran uch oydan ortiq bo`lmagan muddatda ko`rib chiqiladi. Alohida hollardagina ishni ko`rish ikki oydan oshmagan muddatga uzaytirilishi mumkin. Sudya qarzdorni bankrot deb topish to`g`risidagi ari-zani o`z ish yurituviga qabul qilayotgan vaqtda kuzatuvni joriy etish va muvaqqat boshqaruvchini tayinlash to`g`risida ajrim chiqarishi mumkin. Kuzatuv joriy etish to`g`risidagi masala sudya tomonidan ariza kelib tushgan kundan boshlab o`n kun ichida hal etiladi. Sudya bankrotlik to`g`risidagi ishni ko`rib chiqish natijalari bo`yicha qo`yidagi sud hujjatlaridan birini qabul qiladi: Qarzdorni bankrot deb topish va tugatishga doir ish yuritishni boshlash; Qarzdorni bankrot deb topishni rad etish to`g`risidagi qaror; sud sanatsiyasini, tashqi boshqaruvni joriy etish va uning muddatini uzaytirish; bankrotlik to`g`risidagi ish yuritishni tugatish; Qarzdorni bankrot deb topish to`g`risidagi arizani ko`rmasdan qoldirish; kelishuv bitimini tasdiqlash to`g`risidagi ajrim. Mazkur sud hujjatlari, agar qonun bilan boshqacha qoidalar belgilangan bo`lmasa, darhol ijro etiladi. Tugatishga doir ish yuritish muddati bir yildan oshmagan muddatda amalga oshiriladi. Bu muddat zarurat bo`lganda sudning ajrimi bilan uzaytirilishi mumkin. Tugatishga doir ish yuritish mobaynida qarzdorning to`lov qobiliyati tiklanishiga yetarli asoslar, yani moliyaviy tahlil malumotlari bilan tasdiqlangan asoslar paydo bo`lsa va qarzdorga nisbatan sud sanatsiyasi va (yoki) tashqi boshqaruv taomili joriy etilmagan bo`lsa, tugatish bosh- qaruvchisi mazkur holatlar aniqlangan paytdan etiboran bir oylik muddat ichida tugatishga doir ish yuritishni tugatish va tashqi boshqaruvga o`tish haqidagi iltimosnoma bilan xo`jalik sudiga murojaat etish to`g`risidagi masalani ko`rib chiqish maqsadida kreditorlar yig`ilishini chaqi-rishga majburdir. Tugatish boshqaruvchisi kreditorlar bilan hisob-kitoblar tamomlanganidan keyin tugatishga doir ish yuritishni o`tkazish natijalari haqidagi hisobotni xo`jalik sudiga taqdim etadi. www.ziyouz.com kutubxonasi Xo`jalik sudi hisobotni ko`rib chiqib, tugatishga doir ish yuritish tamomlanganligi haqida ajrim chiqaradi va tugatish boshqaruvchisi zimmasiga bu ajrimni yuridik shaxsni davlat ro`yxatidan o`tkazuvchi organga o`n kun ichida taqdim etish majburiyatini yuklaydi. Yuridik shaxslarning yagona davlat reyestriga qarzdor tugatilganligi to`g`risidagi yozuv ajrim taqdim etilgan kundan etiboran uch kundan kechiktirmay kiritiladi. Bu paytdan boshlab, tugatish boshqaruvchisining vakolatlari tugatilgan, tugatishga doir ish yuritish tamomlangan, qarz-dor esa tugatilgan hisoblanadi. Xo`jalik sudi tomonidan bankrotlik to`g`risidagi ishni ko`rib chiqishning har qanday bosqichida qarzdor va kreditorlar kelishuv bitimi tuzishga haqlidirlar. Kelishuv bitimini tuzish to`g`risidagi qarorni qabul qilish, uni tuzish tartibi, shakli va mazmuni, o`ziga xos xususiyatlari, haqiqiy emasligi va oqibatlari qonunda belgilangan tartibda amalga oshiriladi. Kelishuv bitimi xo`jalik sudi tomonidan tasdiq-lanishi kerak, bu haqda bankrotlik to`g`risidagi ish yuri-tishni tugatish to`g`risidagi ajrimda ko`rsatib o`tiladi. Tashqi boshqaruv jarayonida xo`jalik sudi tomonidan kelishuv bitimining tasdiqlanishi kreditorlar talab-larining qondirilishiga joriy etilgan moratoriy hamda bankrotlik to`g`risida ish yuritishning tugatilishi uchun asos bo`ladi. Agar kelishuv bitimi xo`jalik sudi tomonidan tugatishga doir ish yuritish davrida tasdiqlangan bo`lsa, xo`jalik sudining qarzdorni bankrot deb topish va tuga-tishga doir ish yuritishni boshlash to`g`risidagi qarori ijro etilmasligi kerak. Yüklə 2,56 Mb. Dostları ilə paylaş:
|