Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълими вазирлиги

birinchidan
, bu majburiyat xo`jalik huquqiy munosabatlar 
subyektlari bo`lgan korxonalar, tashkilotlar va muassasalar o`rtasida 
vujudga kelib, buning natijasida bir tomonning mol-mulki ikkinchi 
tomonning mol-mulki kamayishi hisobiga ortadi. Masalan, olingan 
mahsulot uchun ikki marta haq olgan tashkilotning pul mablag`lari, 
yanglishish natijasida ortiqcha haq to`lagan tashkilot mablag`larining 
kamayishi hisobiga ortadi, 
ikkinchidan,
mulkning olinishi yoki tejalishi 
uchun qonuniy yoki shartnoma bilan belgilangan asoslar bo`lmasligi 
kerak. Agar mulk shartnoma shartlarini buzgan holda olingan bo`lsa, 
masalan, sifati past mahsulot uchun yuqori navli mahsulot narxida korxona 
haq olgan bo`lsa, asossiz olingan ortiqcha haq shartnoma shartlarini 
buzganligi uchun belgilangan qoidalar bo`yicha korxonadan undirib 
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

olinishi mumkin, 
uchinchidan
, mulk asosan yanglishish, xatolik bilan 
olinadi yoki tejaladi. Masalan, bir tashkilotga tegishli mahsulot xatolik 
bilan boshqa bir tashkilotga yuborilishi yoki hisobda yanglishish hollari 
bo`lishi mumkin va h. k. Demak, yuqorida ko`rsatib o`tilgan yuridik 
faktlar xo`jalik huquqiy munosabatlarning vujudga kelishiga asos bo`ladi. 
 
Xo`jalik (tadbirkorlik) faoliyatini amalga oshirish jarayonida yuzaga 
keluvchi huquqiy munosabatlarning turlari hamda tasnifi va ularning 
vujudga kelish asoslari 
 
Xo`jalik huquqiy munosabatlarni bozor iqtisodiyoti sharoitidagi 
mazmuni, obyektiga qarab bir necha turlarga ajratish mumkin. Chunonchi: 
-mutlaq ashyoviy huquqiy munosabatlar; 
-mutlaq-nisbiy ashyoviy huquqiy munosabatlar (xo`jalik yuritish, 
operativ boshqarish); 
-o`z xo`jalik faoliyatini yuritish bo`yicha mutlaq huquqiy 
munosabatlar; 
-nomulkiy huquqiy munosabatlar; 
-nisbiy huquqiy munosabatlar;