Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълими вазирлиги

mamlakat iqtisodiy, ijtimoiy, madaniy taraq-qiyotiga ijobiy tasir 
ko`rsatuvchi qudratli omillardan sanaladi. Davlatning harbiy-
mudofaa, iqtisodiy, ijti-moiy va boshqa dasturlarini muvaffaqiyatli 
bajarilishi, aholini ijtimoiy jihatdan himoya qilinishi, madaniyat, fan 
va texnika taraqqiyotini taminlanishi ko`p jihatdan joriy etilgan 
soliqlar hamda boshqa majburiy to`lovlarni o`z vaqtida, to`la hajmda 
davlat xazinasiga kelib tushishiga, davlat budjeti daromad qismining 
ijro etilishiga bog`-liqdir.
Ushbu vazifalarni bajarilishida xo`jalik subyekti bo`lgan yuridik 
va jismoniy shaxslar to`laydigan soliqlar, boshqa majburiy to`lovlar 
yetakchi o`rinda turadi. 2003 yilda bilvosita soliqlar tushumlari 1 
trillion 367,5 mlrd so`mni tashkil etib, ular budjet daromadlarining 59 
foizdan ortiqrog`ini taminlashi kerak. Kelgusi yilda resurs soliqlari 
jami budjet daromadlaridagi ulushi 9,1 foizni tashkil etishi nazarda 
tutilmoqda.
1
 
Soliq
- yuridik va jismoniy shaxslar tomonidan yakka tartibda, 
qaytarib berilmaslik sharti bilan o`zlariga mulk huquqi asosida tegishli 
bo`lgan yoki operativ boshqa-ruvlarida, xo`jalik yuritishlarida bo`lgan 
mablag`larni (pul shaklidagi) qonun hujjatlarida belgilab qo`yilgan miq-
dorda, muddatlarda va tartibda davlat budjetiga majburiy tarzda to`lab 
turiladigan summadan iborat.
 
1
Хaлқ сўзи. 2002 йил 25 дeкaбр. № 279. 
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

Majburiy
 
to`lovlar
– bu yuridik va jismoniy shaxslar tomonidan 
majburiy tartibda to`lanishi lozim bo`lgan pul summasi bo`lib hisoblanadi. 
Soliq sohasidagi huquqiy siyosat fiskal (davlat xazinasini to`ldirish) 
maqsadidan boshqa bir qator iqtisodiy, siyosiy, huquqiy funksiyalarni ham 
ko`zlaydi. Soliqlar vositasida iqti-sodiyotni rag`batlantirish, cheklash, 
tartibga solish, nazorat qilish, boshqarish kabi funksiyalar bajariladi.