Ўзбекисtон республикаси олий ва ўрtа маxсус tаълим вазирлиги

15-mavzu. Fuqaro muhofazasining maqsadi va vazifalari 
Fuqaro muhofazasining kuch va vositalari, uning iqtisodiyot tarmoqlarida tashkil 
etish tartiblari. Fuqaro muhofazasi rejalarini tuzish. Fuqaro muhofazasi shatb-o’quv 
mashg’ulotlarini tashkil qilsh va o’tkazish. 

---

6 
16-mavzu. Zilzila va undan ogohlantirish, muhofazalanish tadbirlari 
Zilzila va uning sodir bo’lishi. Zilzila turlari va aniqlash usullari. Zilzila va 
undan ogohlantirish, muhofazalanish tadbirlari. Zilzilaga aholini tayyorlash. Bino va 
inshootlarning zilzila bardoshligini oshirish. 
4-modul. Yong‘in xavfsizligi asoslari 
17-mavzu. Yong‘in xavfsizligini ta’minlash choralari 
Yong‘in ofati, uning kelib chiqish sabablari, omillari, turlari, yonish fazalari va 
ularning xususiyatlari. Iqtisodiyot tarmoqlari binolari, inshootlari va qurilish 
materiallarining yong‘inga qarshi bardoshlilik darajalari. Sanoat korxonalarning 
yong’inga va portlashga xavfi bo’yicha toifalari. 
 
5-modul. Birlamchi tibbiy yordam kо‘rsatish asoslari 
18-mavzu. Birlamchi tibbiy yordam kо‘rsatish asoslari 
Respublikada halokatlar tibbiy xizmatining tashkil etilishi va uning asosiy 
vazifalari. Jabrlanganlarga birlamchi tibbiy yordam kо‘rsatishning tartib va qoidalari. 
Yurak-о‘pka reanimatsiyasi (qayta jonlantirish)ni о‘tkazish qoidasi. Tomirlardan qon 
ketishi, turlari, vaqtincha tо‘xtatish usullari.
 
IV. Amaliy mashg‘ulotlar bо‘yicha kо‘rsatma va tavsiyalar 
Ushbu о‘quv fani bо‘yicha talabalarni amaliy mashg‘ulotlarni ma’ruzalar matni 
va tavsiya etilgan adabiyotlar hamda davriy jurnallar, internet materiallari bilan 
ishlashni, standart va malaka talablariga mos ravishda bajarishni о‘z ichiga oladi. 
Amaliy mashg‘ulotlarning taxminiy ro’yxati: 
1.Fanining asosiy tushunchalari mohiyati; xavf turlarini, ularni guruhlash va 
identifikatsiyalash. 
2.Hayot faoliyati xavfsizligining komfort sharoitlari, ishchi о‘rnini 
ergonomikasini о‘rganish. 
3.Ishlab chiqarishning zararli va zaharli omillarini inson organizmiga ta’sirini 
hisoblash.
5.Ishlab chiqarishdagi shovqin va vibratsiyani hisoblash.
6.Ishlab chiqarishdagi tabiiy va sun’iy yorug‘likni hisoblash usullari. 
7.Mexanik jarohatlanishdan muhofazalanish va muhofazalovchi vositalarni 
aniqlash. 
8.Elektr tokining inson organizmiga fiziologik ta’siri.  
9.Yong‘inni о‘chirishning asosiy vositalarini hisoblash usullari.  
10.Kasbiy kasalliklarni va ishlab chiqarishdagi jarohatlarni tekshirish, hisobga 
olish va aniqlash usullari. 
11.О‘zbekistondagi mehnatni muhofaza qilish va sanoat xavfsizligi sohasidagi 
boshqaruv tizimining tuzilishi va funksiyalari. 

---

7 
12.Tashkilotlardagi mehnatni muhofaza qilish va sanoat xavfsizligini 
boshqarishdagi xavfli obyektlari.
13.Mehnatni muhofaza qilish va sanoat xavfsizligini boshqarishni xududiy, 
ishlab chiqarishdagi darajasi.