Ўзбекистон Республикаси Олий ва ўрта


Mahalla - estetik tarbiyaning muhim vositasi



Yüklə 2,25 Mb.
səhifə74/98
tarix16.12.2023
ölçüsü2,25 Mb.
#181544
1   ...   70   71   72   73   74   75   76   77   ...   98
O’zbekiston respublikasi xalq ta’limi vazirligi a. Qodiriy nomid

Mahalla - estetik tarbiyaning muhim vositasi. Mahallaning shaxs estetik tarbiyasiga ta’siri nihoyatda katta. Modomiki, mahalla jamiyat ichidagi kichkina jamiyat bo‘lib, u bugun shaxsning ijtimoiy-siyosiy faolligini oshirishga, uning ijtimoiy-huquqiy madaniyatini shakllantirishga ko‘tak beruvchi makon sifatida ham yuksak ahamiyat kasb etadi. SHuningdek, mahalla shaxs nafosatli tarbiyasiga yaqindan ta’sir ko‘rsata olishi bilan boshqa omillardan ajralib turadi. SHu jihatdan mahalla o‘z navbatida o‘z oldigan qo‘ygan ezgu maqsadlarni bajarishi bilan zamonaviy insonni nafosatli jihatdan taibiyalaydi. CHunonchi mahalla;
- o‘ziga qarashli hududning tozaligi, obodligi, ko‘rkamligini hamda fuqarolarning hamjihatligini ta’minlashi bilan;
- turmush nafosati va muomala estetikani shakllantirib, insonlar qalbida ijobiy tuyg‘ular, yaxshi orzularni namoyon ettirishi bilan;
- mahalliychilik va millatchilik singari salbiy holatlarga yo’l qo‘ymasligi hamda qo‘shnichilik madaniyatini kamol toptirishi bilan;
- san’at, madaniyat, ma’rifat arboblari, ilm ahllari ishtirokida bo‘ladigan rang-barang mavzulardagi ma’ruzalarni, suhbatlarni uyushtira olishi bilan;
- isrofgarchilikka, dabdababozlikka yo’l qo‘ymagan holda urf-odatlar, an’analar, marosimlar, tantanali shodiyonalarni tartibli, chiroyli o‘tishini ta’minlashi va hokazo shu kabilar bilan inson Estetika tafakkurini shakllantirishda birlamchi maskan bo‘lib hisoblanadi.
Tabiat - estetik tarbiyaning zaruriy vositasi. SHuni maxsus ta’kidlash kerakki, zamonaviy inson tarbiyasini estetik jihatdan kamol toptirishda oila qanchalik utsuvor omil bo‘lib hisoblansa, bu jarayonda tabiat ham undan kam ahamiyat kasb etmaydi. CHunki tabiat bilan ongli tarzda murosa qilmaslik shaxsni nafosatli jihatdan mukammal bo‘lib etishishiga monelik ko‘rsatadi. SHuning uchun inson va tabiat o‘rtasidagi munosabat inqiroz va halokat yoqasiga kelib qolgan hozirgi vaqtda bu muamr chetlab o‘tish maqsadga muvofiq bo‘lmaydi.
Ma’lumki, inson o‘zining ma’naviy va moddiy ehtiyojlarini qond maqsadida azaldan tabiat bilan hamkorlik qilib kelgan. Tabiat go‘zalliklardan bahramand bo‘lishlari barobarida uni nafosatli tao‘zlashtirishga, inchunun, mavjud xunukliklarni bartaraf qilishga hai qiladi. Biroq, keyingi bir necha o‘n yillik jahon mamlakatlarining ai muhit sohasidagi harakatlarini tanqidiy tahlil etish davri bo Sanoatlashtirish inqilobi inson bilan tabiat o‘rtasidagi munosabatni ab abad buzib qo‘yganini insoniyat tobora anglab bormoqda. XXI o‘rtalariga kelib inson faoliyati erdagi yashash imkoniyatlarining ai shartlarini buzib yuborishi xavfi yana ham aniqroq namoyon bo‘lmoqda. Bugunga kelib eng jiddiy o‘zgarish er atmosferasida yuz berayotga barchamizga ayon. Bu ayniqsa, karbonat angidrid va azot oksidi sir "parnik" gazlariga taalluqlidir... Bu holning insoniyatga qanday ta’sir ko‘rsatishini ilgaridan aytib berish qiyin, chunki global iqlim g‘oy murakkab tizimdir. Masalan, yuz minglab yillar barqaror bo‘lib ke va millionlab odamlarning taqdirini xal etgan shamollar - yo’nalisl yog‘inlar miqdorini o‘zgartirish mumkin. Balki orollar va pats qir hududlarida yashovchilar^a xavf-xatar tug‘dirib dengizlardagi suv sathi ko‘tarilishi mumkin. Aholi haddan tashqari ko‘payib ketgai borgan sari kuchliroq tazyiq sezayotgan sayyoramizning aslida bi ham muammolari bor. Ushbu qo‘shimcha ta’sirlar ochlik va boO‘ halokatlarni keltirib chiqarishi mumkinligi esdan chiqarmaslik ke Afsuski, aksariyat xollarda shaxsning tabiat bilan bo‘ladigan munosї estetik jihatdan to‘g‘ri yo’lga qo‘yilmaganligi hamda uning es "no‘noqligi" bois ular o‘rtasida katta bo‘shliq yuzaga keldi; bu bo‘i insoniyat boshiga misli ko‘rilmagan talofotlarni solishi mumkin. Ushbu muammoni bartaraf etish pirovardida inson ehtiyoji uchun zarur bo‘ ko‘plab tabiiy-moddiy boyliklarni tejab qolishga, atrof-muhit musaffol ta’minlashga, o‘simlik va hayvonot olamini asrab qolishga va eng aso inson genofondining yo‘q bo‘lib ketish xavfining oldini oladi.

Yüklə 2,25 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   70   71   72   73   74   75   76   77   ...   98




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin