‘zbekiston respublikasi oliv va o rta maxsus ta’lim vazirligi

45

---

11 yillik majburiy o‘rta ta’limning mazmuni va uni tashkil
etish mexanizmlari
11 yillik majburiy o ‘rta ta’lim mazmunini belgilash va 
muntazam yangilashning asosiy prinsiplari:
a) ta’lim mazmunining o‘quvchi shaxsiga yo‘naltirilganligi;
b) ta’lim mazmunining kompetensiyaviy yondashuvga asoslan- 
ganligi;
d) ta’lim mazmunining insoniylik, insonparvarlik, madani- 
yatshunoslikka asoslanganligi;
e) ta’lim mazmunining fundamental xarakterga egaligi;
f) ta’lim mazmunining o ‘quvchi salomatligini saqlash va 
muhofaza qilishga yo‘naltirilganligi;
g) ta ’lim mazmunining o‘quvchilarda amaliy faoliyat 
ko‘nikmalarini hosil qilishga yo‘naItirilganIigi;
h) ta’lim mazmunining darajali integratsiya asosida tanlanishi 
va muayyan o‘quv bloklari, o‘quv modullaridan tashkil topishi;
i) ta’lim mazmunida faoliyatli yondashuvga ustuvor o‘rin 
ajratilganligi;
k) ta’lim mazmunini optimallashtirishga ustuvor o‘rin 
ajratilganligi;
e) 
ta’lim mazmuniga o‘zbek xalqi ijtimoiy tajribasining 
singdirilishi;
m) ta’lim mazmunining tabaqalashtirilishi va sohalar bo‘yicha 
ixtisoslashtirilishi;
n) shaxsni rivojlantirishning psixofiziologik va yosh xusu­
siyatlari hisobga olinganligi;
o) o ‘quv jarayonining kutilayotgan natijaga yo‘naltirilganligi;
p) ta ’limning ochiqligidan iborat.
11 yillik majburiy o‘rta ta’lim mazmunida quyidagi ta’lim 
sohalari: filologiya, matematika, tabiiy-ilmiy bilimlar, inson va 
jamiyat, texnologiya, jismoniy tarbiya to‘liq amal qiladi. 11 yillik 
majburiy o‘rta ta’lim mazmuni tayanch о‘quv predmetlari orqali 
amalga oshiriladi: ona tili va adabiyot, rus tili, chet tili, matematika, 
tarix, davlat va huquq asoslari, iqtisodiy bilim asoslari, tabiyot va 
geografiya, biologiya, fizika, kimyo, informatika va axborot 
texnologiyalari, odobnoma, Vatan tuyg‘usi, milliy istiqlol g‘oyasi
46

---

va ma’naviyat asoslari, musiqa madaniyati, tasviriy san’at, 
chizmachilik, texnologiya, jismoniy tarbiya. Xuddi mana shu о‘quv 
predmetlari bo‘yicha kompetensiyaviy yondashuvga asoslangan 
davlat ta’lim standartlari belgilab beriladi.
Davlat ta’lim standartlari talablaridan kelib chiqqan holda 
ushbu fanlar integratsiyalashtirilishi yoki ularning ayrim kom- 
ponentlari uyg‘unlashtirilishi mumkin.
0 ‘quv predmetlari mazmuni quyidagi yo‘nalishlarda o‘zgar- 
tiriladi:
1. Atrof-muhitdagi o‘zgarishlar va tanyach fanlarda vujudga 
kelgan yangiliklar bilan b o g iiq holda o‘quv predmetlarining 
mazmuni yangilanadi va boyitiladi.
2. Jamiyat hayoti uchun muhim bo‘lgan, umummadaniy aha- 
miyat kasb etgan mavzular eski mavzulami chiqarib tashlash hiso- 
biga ta’lim mazmuniga joylashtiriladi.
3. V-IX hamda V-XI sinflar bo‘yicha o‘quv bloklari va o‘quv 
mavzularini taqsimlash asosida o‘quv yuklamasini kamaytirish hiso- 
biga ta’lim mazmuniga o‘zgartirishlar kiritiladi. 0 ‘quv muddat- 
larining uzaytirilganligi hamda о‘quv materiallarining qayta taq- 
simlanishi hisobiga o‘quv yuklamalarining hajmi kamaytiriladi. 
0 ‘quv yuklamasining maksimal hajmi 0 ‘zbekiston Respublikasi 
hududida o‘matilgan sanitar-gigiyenik meyorlar doirasida belgi­
lanadi.
Boshlangich I-IV sinflarda kunlik о ‘quv soatlari miqdori - 4, 
V-IX sinflarda -