‘zbekiston respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi

T ib b iy o t x o d im la r in in g m u t a x a s s is lik la r b o 'y i c h a ta q s im la n is h i
M u ta x a ss isla r
S o n i
1000 a h o lig a n isb a ta n
T e ra p e v tla r
17772
7 ,8
J a rr o h la r
8 0 2 9
3 ,5
A k u s h e r-g in e k o lo g la r
5 3 5 6
2 ,4
P e d ia tr la r
12979
5,4
O fta lm o lo g la r
1204
0 ,5
O ta la rin g o lo g la r
1194
0 ,5
F tiz ia to rla r
1178
0 ,5
N e v r o p a to lo g la r
1550
0 ,6
P six ia trla r
1230
0 ,5
D e r m a to -v e n e ro lo g la r
923
0 ,4
S to m a to lo g la r
6 2 5 8
2,8
S a n ita riy a -e p id e m io lo g iy a
sh ifo k o rla ri
3 8 5 2
1,7
O 'r ta tib b iy o t x o d im la ri 
m u ta x a ssislik la ri
5 0 8 9
-
T is h sh ifo k o rla ri
4 5 7
0 ,2
F e ld s h e rla r
2 0 1 3 7
8 ,9
F e ld s h e r- a k u s h e rla r
1420
0 ,6
A k u s h e rla r
2 1 2 4 5
9 ,4
B a rch a m u a ssa sa la rd a g i 
tib b iy o t h a m s h ira la ri
17 8 8 5 7
7 8 ,8
S a n ita riy a e p id e m io lo g iy a
s h ifo k o rla r y o rd a m c h ila ri
3 7 2 0
1,7
D e z in fe k to rla r, in s tru k to rla r
2 4 9 0
1,1
L a b o ra n tla r
1421
5 ,0
T is h - te x n ik la r
1911
0 ,8
R e n tg e n -te x n ik , r e n tg e n -la b o ra n t
1793
0 ,8
B e m o r p a rv a rish i b o y 'ic h a k ic h ik
tib b iy o t h a m sh ira si
-
2,3
27

---

8-jadval
A h o lin i s h ifo k o r va o ‘r ta tib b iy o t x o d im la r i b ila n t a ’m in la n ish i
V ilo y a tla r
S h ifo k o rla r
0 ‘rta tib b iy o t x o d im la ri
S o n i
10000 a h o lig a
n isb a ta n
S o n i
1 0 0 0 0 a h o lig a
n isb a ta n
2 0 0 2
2 0 0 3
20 0 2
20 0 3
20 0 2
2 0 0 3
2 0 0 2
2 0 0 3
Q o ra q a lp o g 'is to n Res.
3971
3 7 2 7
2 5 ,6
2 3 ,9 0
1 5956
1 5530
102,8
9 9 ,5 7
A n d ijo n
6 0 4 4
6 0 6 9
2 6 ,5
2 6 ,2 7
2 2 0 1 0
2 2 0 1 4
9 6 ,4
9 5 ,2 9
B uxoro
43 5 1
4 3 6 5
2 9 ,6
2 9 ,3 2
1 7 1 8 9
1 7617
1 1 6 ,7
1 1 8 ,3 5
Jiz z a x
2 0 5 8
1991
2 0 ,2
19,31
9 1 2 0
9 2 1 6
8 9 ,6
8 9 ,3 9
Q a sh q a d a ry o
5 4 1 8
5 3 2 5
2 3 ,6
2 2 ,8 0
2 2 9 4 4
2 3 3 4 8
1 0 0 ,0
9 9 ,9 5
N a v o iy
1582
1563
19,8
19,43
7 0 6 5
7071
8 8 ,4
8 7 ,9 1
N a m a n g a n
4 9 3 8
4 8 5 5
2 4 ,5
2 3 ,7 9
2 0 0 3 6
2 0 3 5 6
9 9 ,5
9 9 ,7 3
S a m a rq a n d
8 2 1 7
8 1 5 4
2 9 ,5
2 8 ,8 6
2 3 1 8 8
2 3 3 0 9
8 3 ,2
8 2 ,5 1
S u rx o n d a ry o
4 1 3 0
4 0 1 3
2 2 ,5
2 1 ,5 3
1 6 8 5 2
1 7253
9 1 ,8
9 2 ,5 6
S ird a ry o
1553
1530
2 3 ,4
2 2 ,8 8
7 6 1 3
7 6 1 6
1 1 4 ,7
113,91
T o sh k e n t
5 3 8 9
52 8 2
2 2 ,3
2 1 ,7 5
2 3 3 3 4
2 3161
9 6 ,7
9 5 ,3 5
F a rg ‘o n a
6 3 7 7
6 3 1 9
23,1
2 2 ,5 8
3 1 5 7 0
3 1 9 0 9
114,2
1 1 4 ,0 2
X o ra z m
3 8 8 0
3 9 0 7
2 7 ,9
2 7 ,7 0
1 3356
1 3365
8 0 ,0
7 8,1
T o s h k e n t sh.
8 2 3 4
8 2 1 0
3 8 ,5
-
1 7115
16681
8 0 ,0
7 8,1
R e sp u b lik a m uassasalari
6 2 2 6
6 3 1 3
-
-
7 3 1 8
7 7 3 7
—
-
 z b e k is to n R es.
7 2 3 6 8 7 1623
2 8 ,5
2 7 ,8 7
2 5 4 6 6 6 2 5 6 1 8 3 100,2
9 9 ,6 8
N A Z O R A T SAVO LLARI
1. J a m iy a t so g ‘lig ‘ini s a q la s h n in g aso siy v a zifalari n im a la r d a n ib o ra t?
2. J a m iy a t so g ‘lig ‘ini sa q la sh fani q a n d a y te k s h iru v u s u lla rid a n fo y d a la n a d i?
3. J a m iy a t so g ‘lig‘ini s a q la s h n in g aso siy ta m o y illa ri n im a la r d a n ib o ra t?
4. O bz b e k is to n s o g ‘liq n i sa q la sh tiz im in i a y tib b erin g .
5. C h e t el m a m la k a tla ri va J a h o n S ogN iqni S a q la sh T a s h k ilo tla ri h a q id a n i- 
m a la rn i bilasiz?
6. O 'z b e k is to n d a so g ‘liq n i sa q la sh tiz im i ta rix i h a q id a m a ’lu m o t b erin g .
7. S o g ‘liq n i sa q la sh s o h a s id a g i aso siy is lo h o tla rn i b a y o n e tin g .
8. SogM iqni sa q la sh s o h a s in i m u ta x a ssisla r b ila n t a ’m in la n is h i h a q id a n im a
b ila siz ?
9. S ta ts io n a r, p o lik lin ik a x iz m a ti va tib b iy y o rd a m k o 'r s a tis h n in g y an g i 
s h a k lla ri fao liy ati h a q id a n im a bilasiz?
28

---

2-bob.
ST A T IST IK T E K S H IR IS H U SU L L A R I
2 .1 . Statistika fani va uning vazifalari
S tatistik a, bu — ja m iy a t h ay o tidagi tu rli ja ra y o n la rn i m iqdoriy 
va sifatiy tavsifnom alarining o ‘zaro bog‘liqligi orqali u lam in g q o n u - 
n iy atla rin i a n iq lo v c h i u m u m iy fan d ir. S tatistik a usullari xalq x o ‘- 
jaligining barch a sohalarida, ju m lad a n sogMiqni saqlashda h am keng 
q o ‘llan ilad i. S og‘liqni saq la sh n in g m u h im m asalalarin i o ‘rganish 
b ila n tib b iy o t statistikasi sh u g ‘u llanadi.
S og‘liq n i saqlash vazirligida statistik a b o sh q arm asi tuzilgan. 
V iloyatlarda esa tibbiyot statistikasi, inform atika va istiqbol byurosi 
(ta sh k iliy -u slu b iy , statistik a, m a ’lu m o tlarg a a v to m a tik va k o m - 
p y u terli ishlov berish b o 'lim la ri) tash k il etilib , u lar quyidagilar 
b ila n sh u g ‘ullan ad i:
1. A holining dem ografik holati.
2. A holi so g ‘lig‘ining holati.
3. T ib b iy o t m u assasalarin in g tarm o q la ri va faoliyatlari, ularda 
ish lay o tg an x o d im la rd a n foydalanish.
4. Iq tiso d va m ablag1 bilan ta ’m inlash.
Y u q o rid ag i vazifalarni bajarish d a d a v o la sh -p ro fila k tik a m u as- 
sasalarida statistik hisob va hisobotni to ‘g ‘ri tashkil qilish m uhim dir:
1. B irlam ch i h iso b n i tashkil qilish.
2. H u jjatlarn i, o ‘tkazilayotgan davolash-profilaktika ishlarining 
ish o n c h lig in i n a z o ra t qilish.
3. V aqti-vaqti bilan (kunlik, oylik, kvartal, yil va hokazo) h i­
sob h u jja tla ri va statistik h iso b o tlarn i tuzish.
4. T ib b iy o t m uassasalari fao liy atin i, jo y lash ish i, ishining xu- 
su siy atlari in o b atg a o lin ib , m axsus statistik ish la n m a lar asosida 
tah lil qilish.
D avlat istiqbol statistika q o ‘m itasining qaroriga muvofiq sog‘liqni 
saq lash so h a sid a 20 davlat, 13 id o ra hiso b o t shakli tasd iq lan g an .
29

---

S tatistika fan in in g ta rm o g ‘i b o ‘lgan tibbiyot statistikasi ayni vaqtda 
va s o g ‘liq n i s a q la sh ish in i ta s h k il q ilis h n in g m u h im u slu b iy
b o ‘lim idir. Shu sababli tib b iy o t statistikasi sta tistik a n in g u m u m iy
to m o n la ri va u slu b la rid a n fo y d ala n g an h o ld a o ‘zin in g m axsus 
usullarini h am ishlab c h iq a d i va a m a ld a qoNlaydi.
S ta tistik an in g m u h im to m o n la rid a n biri g u ru h la rg a b irlash g an
o m m a v iy h o d is a la rn in g u m u m iy x o s s a la rin i, q o n u n iy a tla r in i 
o lrganishdan iborat. Bu q o n u n iy a tla rn i, o d a td a , kam u c h ra y d ig an
h o d isa la rn i k u zatish d a a n iq la b b o ‘lm ay d i. M a sa la n , b e m o rlarg a
b e rilay o tg a n yangi d o rig a b ir-ik k i n a fa r b e m o rd a u c h ra y d ig a n
asoratga q a ra b b a h o b e rish n in g iloji y o ‘q. A gar b u n d a y a so ra tla r 
s o n i y e ta r lic h a k u z a tils a , u n d a d o r in in g a so siy y o k i a so siy
b o ‘lm aganligi inobatga o lin ib b e m o rla rn i davolash u c h u n ishlatish 
yoki ishlatm aslik h aq id a xulosa qilinadi.
S h u n d a y qilib, m axsus g u ru h x u su siy a tla rin in g statistik yig‘in - 
disini statistik jih a td a n tahlil qilganda u yoki bu q o n u n iy atla r yuzaga 
c h iq a d i (m a sa la n , sh a h ard a g i a h o li, yangi tu g ‘ilgan b o la la r va 
b oshqa).
Statistik yig‘indi — n isb a ta n ku zatilay o tg an b ir turdagi h o d isa - 
la rd a n tashkil to p g an g u ru h d ir. K u zatu v birligi h iso b atg a o lin ish i 
kerak boMgan bir-biriga o ‘xshash h a r biri alohida b o ‘lgan hodisaning 
(k u zatu v birligi) a lo m a tla rid ir.
K uzatuv birligida h o d isa la rn in g hisobga o lin ish i kerak b o ‘lgan 
belgilar tafovut qilin ad i va sta tistik tah lil o ‘tkaziladi. M asalan , bod 
kasalligiga c h a lin g an b e m o rla rn i yangi d ori bilan d av olash d a v o - 
m iyligini a n iq la sh m a q s a d id a re v m a to lo g la r sta tistik tek sh iru v
o ‘tkazib kuzatuv birligini, statistik yig‘indi va u n in g h a jm in i, hisob 
belgilarini an iqlaydilar.
K uzatuv birligi: T o sh k e n t s h a h a r revm atologiya m ark azid a 200 
n afar b e m o r d a v o la n ib c h iq q a n (bu h o d isa d a yetti belgi san ab
o ‘tilg an ). S tatistik yig‘in d i 200 b e m o r (k u zatu v birligi). Y ig ‘in d i 
b irlig i p = 2 0 0 . H iso b g a o lis h k e ra k b o ‘lg a n b e lg ila r:
1. Yangi dori b ilan d av o la n g a n d a kuzatiladigan asoratlar.
2. D a v o la n ish n in g davom iyligi (k u n la rd a).
T e k s h ir u v la r d a h is o b g a o lis h z a r u r b o ‘lg an b e lg ila r q u -
yidagilardir:
30

---

a ) 
yoziladigan hisob be/gilari:
jin s, yosh, oilaviy ahvoli, m a ’- 
lu m o ti;
b) 
miqdoriy hisob belgilari:
d arotriad, b ir kishi u c h u n tu ra r 
jo y h a jm i, o v q a tla n ish va b o shqalar.
T ek sh irish m a q sa d id a n kelib c h iq q a n h olda statistik yig‘in d in i 
sh a k lla n tirish (k u za tu v birligi va hisob belgilarini an iq lash ) zarur.
S tatistik u su lla rn i q o ‘llashda ikki m u h im talab q o ‘yiladi.
a) o ‘rg an ilay o tg an h o d isa n in g m o h iy a tin i c h u q u r tu sh u n ish
(shaxsiy k u z a tu v lar, a d a b iy o tla r va boshqa m an b a lard a );
b) sta tistik usulni m u k am m a l bilish va u n d a n foydalanish.