Ўзбекистон республикаси

Foydalanilgan adabiyotlar ro`yhati

1. 
   Гамезо М.В, Домашенко И.А Атлас по психологии М; «Просвещение» 1986г
   
2. 
   Гиппенрейтер Ю. Б. Введение в общую психологию: Курс лекций: Учебное пособие для вузов. — М.: ЧеРо, 1997.
   
3. 
   Davletshin M.G Umumiy psixologiya T-2002 y
   
4. 
   Джемс В. Психология. — М., 1991.
   
5. 
   Karimova V.M. Psixologiya T-2002 y
   
6. 
   Маклаков А.Г Общая психология М.; “Питер” 2003
   
7. 
   Немов Р. С. Психология: Учебник для студ. высш. пед. учеб. заведений: В 3-х кн. Кн. 1:Общие основы психологии. — 2-е изд. — М.: Владос 1998.
   
8. 
   Общая психология: Курс лекций/ Сост. Е.И.Рогов.-М.: Владос, 1995
   
9. 
   Psixologiya qisqacha izohli lug’at T-1998 y
   
10. 
    Реан А. А., Коломенский Я. Л. Социальная педагогическая психология. СПб.: Питер, 1999.
    
11. 
    Рубинштейн С. Л. Основы общей психологии. — СПб.: Питер, 1999.
    
12. 
    Теплов Б. М. Избранные труды: В 2-х т. Т. 1. — М: Педагогика, 1985.
    
13. 
    Turg’unov Q. Psixologiya terminlarining ruscha-o’zbekcha izohli lug’ati T; "O’qituvchi" nashriyoti 1975 y
    
14. 
    Umumiy psixologiya (A.V.Petrovskiy tahriri ostida) T; "O’qituvchi" 1992 y
    
15. 
    G’oziev E.G’ Umumiy psixologiya 1-2 kitob T-2002 y
    

Tohir Malikning “Shaytanat” asari yuzasidan “Esse”
Men hozirgi vaqtda O`zbek adabiyotining mashhur yozuvchilaridan biri bo`lgan Tohir Malik qalamiga mansub “Shaytanat” asarini o`qib chiqdim. Ushbu asar XX asr 80 – 90 yillarini o`z ichiga olgan. Asarning bosh qahramoni Asadbek bo`lib, u o`zining xarakteri bilan qolgan personajlardan ajralib turadi. Asadbek obrazi asarda turli holatlarda turlicha ko`rinishda berilgan. Bazi holatlarda juda qattiqqo`l ko`rinishda berilgan bo`lsa oila davrasi esa mehribon ota va rahmdil mr yo`ldosh ko`rinishida gavdalanadi. Asadbekning bolalikda boshidan kechirgan voqealari ning shaxsiyati yzaga kelishiga asosiy sabab qilib ko`rsatilgan. Bolalik chog`ida otasining Sibirga surgun qilinishi va kasi Samandarning vafot etishi yosh Asadbekning psixologiyasiga qattiq ta`sir ko`rsatadi. O`sha vaqtlarda u maktabda kesakpolvon laqabli Haydar ismli bola bilan tanishib qoladi va keyinchalik u bilan birga ko`plab jinoiy ishlarni amalga oshiradi. U dastlab qimor o`ynab yuradi. Keyinchalik esa jinoiy to`daning sardori bo`lib oladi. O`sha paytlarda uning to`dasiga chuvrindi laqabli Mamud kelib qo`shiladi. Keyinchalik Haydar va Mahmud Asadbekning to`dasida yuqori martabalarga erishib uning yordamchilariga aylanadi. Asadbekning eng yaqin do`sti sifatida Jalil gavdalantirilgan. Jalil Asadbekning bolalikdagi do`sti bo`lib keyinchalik ham uning yonida turib doimiy yaxshi maslahatlar berib boradi. Asadbekning ikki o`g`li va bir qizi bo`lib, ikki o`g`li chet elda o`qiydi. Qizi esa ota – onasining yonida. Asarning boshlanishida Zaynabning Elchin tomonidan o`g`irlanishi, Asadbek ning esa qizini Elchinga nikohlab berishi tasvirlanadi. Asadbekga bu vaziyatning ruhiyatiga ta`siri va do`sti Jalilning “Xudodan qaytibdi” degan gaplari unga kuchi ta`sir qiladi. Keyinchalik esa qizining Hosilboyvachcha tomonidan qoradoriga o`rgatilib qo`yishi esa Asadbekning sog`lig`iga yomon ta`sir ko`rsatadi. Buning natijasida Asadbek o`pka rakiga chalinadi. Uni Jalil va Asadbening otasining do`sti bilan birgalikda tog`da yashaydigan Abdurahmon ismli tabib oldiga olib boradi. Abdurahmon tabib Asadbekning kasalini davolab uni tuzatadi. Asadbek kasal paytda Haydar Asadbekning o`rniga o`tirish maqsadida Mahmudning joniga qasd qilib uni o`ldiradi. Rossiyadagi jinoiy to`daboshi Xongireyning aldovlariga uchib qoradori ishiga aralasib qoladi. Aynan shu qoradori sababli Haydar Xongirey tomonidan o`ldiriladi. Asarni o`qish davomida Asadbekning boshidan kechirgan voqealari hamda uning sheriklari bilan qilgan ishlari odamni muloaza qilishga majbur qiladi. Asarda Asadbek bir tomondan qahri qattiq qilib ko`rsatilgan bo`lsa, boshqa tomondan uni mehribon va oqko`ngil qilib tasvirlangan. Asar qahramonlari ichida o`zaro munosabatlarning qanchalik murakkabligi va qiyinligi yozuchining mahoratini ko`rsatib beradi. Ushbu asarni o`qishni karantin boshlangandan keyin boshlagan edim. Bu esa karantin vaqtini mazmunli o`tishiga katta yordam bermoqda. Bu asarni o`qib chiqishni maktabdagi boshqa o`qituchilarga ham maslahat bermoqdaman.