Ózbekstan respublikasí joqarí HÁm orta arnawlí bilimlendiriw ministrligi nawayí MÁmleketlik kánshilik hám texnologiyalar universiteti janíndaǵÍ NÓkis kánshilik institutí ulíwma texnika fakulteti

Ethernet texnologiyası
Birinshi versiyalardıń standartı (Ethernet v1. 0 hám Ethernet v2. 0) uzatıw quralı retinde koaksial kabel isletilingenligin kórsetdi, keyinirek buralgan juplıq hám optikalıq kabeldan paydalanıw múmkin boldı [4].
Koaksiyal kabel arqalı oralǵan jup kabeldan paydalanıwdıń abzallıqları :
dupleks rejiminde islew múmkinshiligi;
arzan bahalar daǵı oralǵan juplıq kabeli;
tarmaqlardıń joqarı isenimliligi: oralǵan juplıqtan paydalanǵande tarmaq " juldız" tapologiyasi boyınsha qurılǵan, sol sebepli kabelning úzilisi tek bul kabel arqalı jalǵanǵan eki tarmaq ob'ekti ortasındaǵı baylanıstıń úzilisine alıp keledi (koaksiyal kabeldan paydalanǵande tarmaq " ulıwma avtobus" tapologiyasi boyınsha qurılǵan, bul kabelning úshlerinde terminal rezistorlarining bar ekenligin talap etedi, sol sebepli kabelning úzilisi tarmaq segmentiniń nadurıs islewine alıp keledi);
kabelning minimal ruxsat etilgen bükme radiusı qısqartirildi;
differensial signaldan paydalanıw sebepli kóbirek shawqım immuniteti;
kem quwatlı túyinlerdi kabel arqalı quwatlantırıw múmkinshiligi, mısalı, IP telefonlar (Power over Ethernet, PoE standartı );
transformator tipidagi galvanik izolyatsiya. MDHda, qaǵıyda jol menende, kompyuterler jerge jalǵanbaǵan, koaksiyal kabeldan paydalanıw kóbinese elektr úzilisi nátiyjesinde tarmaq kartalarınıń isten shıǵıwına alıp keldi.
Ethernet (/ˈiːθarnɛt/) shańaraq kompyuter tarmaǵı ádetde isletiletuǵın texnologiyalar jergilikli tarmaqlar (LAN), Metropoliten tarmaqları (MAN) hám keń aymaqlıq tarmaqlar (WAN).[1] Ol 1980 jılda kommerciya retinde islep shıǵarılǵan hám 1983 jılda birinshi ret standartlastırılgan IEEE 802. 3. Sondan berli Ethernet jáne de joqarı dárejedegi qollap-quwatlaw ushın jetilistirildi bıyt stavkaları, túyinlerdiń kópligi hám uzaǵıraq baylanısıw aralıqları, biraq kóp zatlardı saqlaydı keyin basıp qaray muwapıqlıǵı. waqıt ótiwi menen Ethernet tiykarlanıp básekiles sımlı LAN texnologiyaların almastırdı Júzimen úzik, FDDI hám ARCNET.
Optikalıq kabelga ótiwdiń sebebi tákirarlagichlarsiz segment uzınlıǵın asırıw zárúrshiligi edi.
Kirisiwdi basqarıw usılı (koaksiyal kabeldagi tarmaq ushın ) - tasıwshın seziw hám dúgilisiwdi anıqlaw (CSMA/CD, Carrier Sense Multiple Access with Collision Detection) menen bir neshe kirisiw, maǵlıwmatlardı uzatıw tezligi 10 Mbit/s, kadr kólemi 64 ten 1518 baytǵa shekem [5 ], maǵlıwmatlardı kodlaw usılları suwretlengen. Islew rejimi yarım dupleks bolıp tabıladı, yaǵnıy túyin bir waqtıniń ózinde maǵlıwmattı uzata hám qabıl ete almaydı. Bir ulıwma tarmaq segmentindegi túyinler sanı maksimal 1024 jumıs stanciyası menen sheklengen (fizikalıq qatlam specifikaciyaları jáne de qatań sheklewlerdi ornatıwı múmkin, mısalı, názik koaksiyal segmentke 30 dan artıq jumıs stanciyasın jalǵaw múmkin emes[6] hám kópi menen emes. 100 den qalıń koaksiyal segmentke). Biraq, bir ulıwma segmentke qurılǵan tarmaq, tiykarlanıp, yarım dupleks jumıs rejimi sebepli túyinler sanı shegarasına eriwilgunga shekem nátiyjesiz boladı.
1995 jılda 100 Mbit/s tezlikke iye IEEE 802. 3 u Fast Ethernet standartı qabıllandı hám tolıq dupleks rejiminde islew múmkinshiligi payda boldı. 1997 jılda IEEE 802. 3 z Gigabit Ethernet standartı optikalıq talshıqlı uzatıw ushın 1000 Mbit/s tezlikte hám eki jıldan keyin oralǵan jup kabel arqalı uzatıw ushın qabıllandı.
Bir neshe Ethernet ramka formatları bar.

Túp versiya I (endi ámel etpeydi).
Ethernet version 2 yamasa Ethernet Frame II, DIX dep da ataladı (DEC, Intel, Xerox islep shıǵıw kompaniyalarınıń birinshi háripleriniń qısqartpası ) eń keń tarqalǵan hám házirgi kunge shekem qollanıladı. Kóbinese Internet protokolı tárepinen tuwrıdan-tuwrı paydalanıladı.
Ethernet standartın proektlestiriwde hár bir tarmaq kartası (sonıń menen birge, ornatılǵan tarmaq interfeysi) islep shıǵarıw processinde oǵan tikilgan kem ushraytuǵın altı baytlı nomerge (MAC adresi) ıyelewi kerekligi názerde tutılǵan. Bul nomer kadrdıń jiberiwshisi hám qabıl etiwshisin anıqlaw ushın isletiledi hám tarmaqta jańa kompyuter (yamasa tarmaqta islewge ılayıq bolǵan basqa qurılma ) payda bolǵanda, tarmaq admınıstratori MAC adresin sazlawı shárt emes dep shama etiledi..
MAC mánzilleriniń ayriqshalıǵı sonda, hár bir óndiriwshi IEEE Dizimnen ótiw organınıń muwapıqlastırıwshı komitetinen on altı million (224) mánzil aralıǵın aladı hám ajıratılǵan mánziller tawısıwı menen olar jańa diapazondı talap etiwleri múmkin. Sol sebepli óndiriwshi MAC adresiniń ush eń zárúrli baytı boyınsha anıqlanıwı múmkin. MAC adresi boyınsha óndiriwshin anıqlaw imkaniyatın beretuǵın kesteler ámeldegi; atap aytqanda, olar arpalert sıyaqlı programmalarǵa kiritilgen.
Tarmaq kartası jumısqa túsirilgende MAC adresi ROMdan bir ret oqıladı hám keyinirek barlıq freymlar operatsion sistema tárepinen islep shiǵarıladı. Barlıq zamanagóy operatsion sistemalar onı ózgertiwge múmkinshilik beredi. Windows ushın, hesh bolmaǵanda Windows 98 den baslap, ol dizimge alıw kitabında ózgertirildi. Birpara tarmaq kartaları drayverlari onı sazlamalarda ózgertiwge múmkinshilik berdi, biraq ózgertiw ulıwma hár qanday karta ushın isleydi.