Ózbekstan respublikasí

ÓZBEKSTAN RESPUBLIKASÍ

INFORMACIYALÍQ TEXNOLOGIYALARÍ HÁM KOMMUNIKACIYALARÍN RAWAJLANDÍRÍW MINISTRLIGI
MUXAMMED AL-XOREZMIY ATINDAǴÍ
TASHKENT INFORMACIYALÍQ TEXNOLOGIYALARÍ UNIVERSITETI
NÓKIS FILIALÍ
KOMPYUTER INJINIRINGI FAKULTETÍ


«Programmalıq injiniring» baǵdarı
3-kurs 304-19 topar studenti
Kosnazarov Dawletnazardıń
«Operacion Sistemalar »
páninen

ÓZ-BETINSHE JUMISI

Tema:Zamanagóy operacion sistemalar qosımshaları.

Tapsırǵan: ______________ D.Kosnazarov

Qabıllaǵan: ______________ A.Djoldasbaeva

Zamanagóy operacion sistemalar qosimshaları.

Joba :

1. Operatsion sistemalardıń tiykarǵı wazıypaları.

2. Operatsion qamtıw.
3. OS dıń mashinaǵa baylanıslı qásiyetleri.

Operatsion sistemalardıń tiykarǵı wazıypaları.
Operatsion sistemalardıń tiykarǵı wazıypaları. Operatsion sistemalardıń tiykarǵı wazıypaları - paydalanıwshınıń EXM menen baylanısın ápiwayılastırıw bolıp tabıladı. Bunnan tısqarı, OS dıń áhmiyetli wazıypası - sistemalı programma taminatınıń elementleri bolǵan translyator, júklegishler hám monıtorlar ushın qolay interfes jaratıw bolıp tabıladı. Sistemalı programma taminati (TPT) apparat quralları ústine qurılǵan usqurtpa bolıp, ol paydalanıwshı mashina menen islewin ońaylıq etedi. EXM natiyjeliligin asırıw ushın OS EHM dıń resurslarini basqarıw sıyaqlı quramalı processlerdi ámelge asıradı.
OSning tiykarǵı waziypası tómendegi sxemada keltirilgen:
OS menen paydalanıwshı ortasından baylanıs malum bir basqarıw tilinde ámelge asırıladı (RUN P). OS dıń paydalanıwshı ushın qolaylıq kóz qarasınan kóp isletiletuǵın xızmetler ushın standart servis programmalarına iye. Mısalı, READ (F) bunda mashina dárejesinde oqıw -jazıwdı ámelge asırıwdı OS óz moynına aladı. Bunday xizmetker programmalar sheshimnen máselelerdiń operatsion qamrovining bir bólegi retinde qaralıwı múmkin. Eger OS tek programma taminoti kórinisi ámelge asırılǵan dep xisoblansa da, ámellerdiń malum birleri mikro-programmalar kompleksi kórinisinde programma -apparat quralları arqalı ámelge asırılǵan.
OS túrleri. OSlar paydalanıwshına kórsetilgen interfeys túrleri boyınsha klasslarǵa ajratıladı. Lekin bul ajıratıw (qatiy) emes hám klasslar óz-ara kesesiwi múmkin. tómende malum bir shártler (kriteriyalar) boyınsha operatsion sistemaları klasslarǵa ajıratıw keltirilgen.
Kriteriya :

1. 
   Baylanıs túri boyınsha
   

Paketli qayta islew sisteması Diologli sistema

2. 
   Paydalanıwshılar sanı boyınsha
   

Bir programmalı Sistema , Multiprogrammalik sistema
Multiprotsessorlik sistema
Bir programmalı sistemalarda tek bita paydalanıwshı islewi múmkin. Bul hal resurslar sheklengenliginen kelip shıǵadı. Multiprogramma sistemasında bir waqıtta bir neshe paydalanıwshı máseleleri yechilishi múmkin. Máseleler bir-birine irkinish etpewi ushın óziniń operatsion qabıǵın jaratadı. Multiprotsessorli sistemalarda bittidan artıq protsessor isletiledi. Paketli qayta islew sistemalarında tapsırma malumot (berilgenler) tasıwshılarında jazılǵan (disklarda ) basqarıw operatorları izbe-izligi retinde keledi hám disklardı almastırıw sıyaqlı jumıslardan tısqarı, prgrammani oqıw hám bojarish OS óz moynına aladı. Dialog yamasa ınteraktiv rejimde paydalanıwshılardıń murojat waqıtı bólistiriwi sistemaları arqalı taminlanadi. OSda paydalanıwshı tárepinen berilgen hár bir buyrıq, ol kiritilgen zaxoti atqarıladı. Sırtqı apparatlardan kiyatırǵan signallardı qayta islew hám demde juwap beriw ushın real waqıt sistemalarınan paydalanıladı.
Paydalanıwshı interfeysi. OS tárepinen beriletuǵın interfeys túrli taypa adamlarǵa EXM menen baylanıstı ońaylıq etiwge qaratılǵan. Paydalanıwshı ushın buyrıqlar tili ámeldegi bolıp, onıń eń ápiwayısı menyu bolıp tabıladı. Quramalı sistemalarda OS baylanıstıń bir neshe túri bolıwı múmkin. Qánige bolmaǵan paydalanıwshılarǵa EHMda islew ushın soda buyrıqlar tili jaratılǵan. Qánige programma dúziwshiler ushın máselelerdi basqarıw tili dep atalıwshi kúshli hám quramalı til bar. Bulardan tısqarı operatorlar ushın arnawlı tiller ámeldegi bolıp, olar bul arqalı máseleler atqarılıwın toqtatıw, jaǵdayın anıqlawı hám sırtqı tasirlarni basqarıwları múmkin. OS hám paydalanıwshı interfeysin qóllaw ushın OS standart servis programmalarına ıyelewi kerek. Mısalı, SHEXM de klaviaturadan oqıw, maǵlıwmatlardı ekranǵa shıǵarıw programmaları, quramalı EXMlarda aralıqtaǵı terminal jumısın taminlash, baspadan shıǵarıw apparatın basqarıw, lokal tarmaq hám EXM lar ortasındaǵı baylanısıwdı táminlew programmaları.