|
Nızam shıǵarıwshı hákimiyat (Parlament)
|
səhifə | 21/42 | tarix | 18.04.2023 | ölçüsü | 1,24 Mb. | | #99828 |
| zbekstann e ja a tariyx
Nızam shıǵarıwshı hákimiyat (Parlament). Joqarı nızam shıgarıwshı hákimiyat hár bir mámlekette ózine tán ózgeshelikke iye hám túrlishe ataladı (máselen, AQShta – Kongress, Shveciyada – Reyxstag, Qıtay Xalıq Respublikasında – Xalıq wákilleri ulıwmaqıtay májilisi). Ózbekstanda bunday hákimiyat Oliy Majlis dep ataladı. Onıń statusı, sisteması, dúzilisi, wazıypaları, jumıs túrine baylanıslı qaǵıydalardı belgilewde dún`yadaǵı aldınǵı mámleketlerdiń ulıwma, joqarı nızam shıǵarıwshı uyımın shólkemlestiriw boyınsha xalıqaralıq tariyxıy tájiriybe tereń úyrenilgen hám inabatqa alınǵan.
Ózbekstanda Oliy Majlis áyne payıtta hákimiyattıń nızam shıǵarıwshı hám wákillik uyımı esaplanadı, onıń quramındaǵı deputatlar xalıq máplerin sáwlelendiredi. Oliy Majlis 5 jıl múddetke saylanadı. 25 jasqa jetken Ózbekstan puqaraları saylanıw huqıqına iye.
2010-jıl 12-noyabr`de Ózbekstan Respublikası Oliy Majlisi Nızamshılıq palatası hám Senatınıń qospa májilisinde Ózbekstan Respublikasınıń birinshi Prezidenti Islam Karimov «Elimizde deomkratiyalıq reformalardı bunnan bılay da tereńlestiriw hám puqaralıq jámiyetin rawajlandırıw koncepciyası» temasında bayanat jasadı. Bul bayanatta oǵada aktual áhmiyetke iye bolǵan áhmiyetli wazıypalardı sheshiwde mámleketlik hákimiyat tarmaqların, atap aytqanda, parlamentti jáne de rawajlandırıw hám bekkemlew, siyasiy partiyalardıń rolin arttırıw, mámleketimiz sud-huqıq sistemasın, saylaw nızamshılıǵın jetilistiriw, puqaralıq jámiyeti institutların, ǵalaba xabar quralların rawajlandırıw, sonday-aq, demokratiyalıq reformalardı jáne de tereńlestiriw hám ekonomikanı liberallastırıwǵa qaratılǵan bir qatar nızamshılıq baslamaları alǵa qoyıldı.
Ózbekstan Respublikasınıń birinshi Prezidenti Islam Karimovtıń Ózbekstan Respublikası Prezidenti Oliy Majlisi Nızamshılıq palatası hám Senattıń 2010-jıl 12-noyabr`de ótkerilgen qospa májilistegi«Elimizde deomkratiyalıq reformalardı bunnan bılay da tereńlestiriw hám puqaralıq jámiyetin rawajlandırıw koncepciyası» temasındaǵı bayanatı hám de mámleketti demokratiyalıq jańalaw hám modernizaciyalawda Oliy Majlis Senatı hám jergilikli mámleketlik hákimiyat wákillik uyımlarınıń rolin kúsheytiw baǵdarındaǵı wazıypaları ayrıqsha áhmiyetke iye boldı.
Ǵárezsizlik dáwirine kelip puqaralardıń jergilikli ózin-ózi basqarıw uyımlarınıń nızamlı statusın bekkemlewge, olardı puqaralıq jámiyetiniń tiykarǵı institutına aylandırıwǵa baylanıslı tereń reformalar ámelge asırıldı (2.1.1-súwret). Ózbekstanda máhálleler milliy ǵárezsizlik dáwirine kelip ǵana ózin-ózi basqarıw uyımına aylandı. Ózbekstan Konstituciyası máhálleniń statusın puqaralardıń ózin-ózi basqarıw uyımı sıpatında bekkemledi. Mámleketimizde posyolka, awıl hám máhálle puqaralar jıyınları ózin-ózi basqarıw uyımları huqıqıy statusın aldı. Atap aytqanda, ǵárezsizlik dáwirinde elimizde 10 mıńnan kóbirek ózin-ózi basqarıw uyımları qáliplesken bolsa, olardan 8142 sin máhálle puqaralar jıyınları quraydı. Máhálle biyǵárez shólkem sıpatında qaytadan bekkemlendi hám olardıń kópshiligi óziniń eski atamaların hám xalıq arasındaǵı abıray-itibarın qaytadan tiklep aldı.
Dostları ilə paylaş: |
|
|