İqtisadi, sosial və mədəni hüquqlar haqqında Beynəlxalq pakta Fakültativ
protokol – Maddə 13
İştirakçı dövlət öz yurisdiksiyasındakı şəxslərin hazırkı Protokola uyğun olaraq Komitəyə
müraciət nəticəsində hər hansı formada təzyiqlərə və ya hədə-qorxuya məruz qalmamasını
təmin etmək məqsədilə bütün lazımi tədbirləri görməlidir.
Məlumatlandırma prosedurları ilə bağlı Uşaq hüquqları haqqında Konvensiyaya
Fakültativ protokol – Maddə 4
İştirakçı dövlət öz yurisdiksiyasındakı şəxslərin hazırkı Protokola uyğun olaraq Komitəyə
müraciət nəticəsində hər hansı formada insan hüquqlarının pozulması, qəddar rəftar və ya
hədə-qorxuya məruz qalmamasını təmin etmək məqsədilə bütün lazımi tədbirləri görməlidir.
İnsan hüquqlarına dair beynəlxalq müqavilələrin
repressiyalarla bağlı müddəaları
Qadınlara qarşı ayrı-seçkiliyin bütün formalarının ləğv edilməsi haqqında
Konvensiyaya Fakültativ protokol– Maddə 11
İştirakçı dövlət öz yurisdiksiyasındakı şəxslərin hazırkı Protokola uyğun olaraq Komitəyə
müraciət nəticəsində hər hansı formada pis rəftara və ya hədə-qorxuya məruz qalmamasını
təmin etmək məqsədilə bütün lazımi tədbirləri görməlidir.
Avstriyada 1982-ci ildə qəbul edilmiş Ombudsman Şurası haqqında Qanunun
18-ci Maddəsində deyilir: “İşgəncələrin qarşısının alınması üzrə Alt Komitəyə,
Ombudsman Şurasına və ya onlar tərəfindən yaradılan komissiyalara məlumat
verdiklərinə görə heç bir şəxsə cəza verilməməli və ya başqa şəkildə qeyri-əlverişli
vəziyyətə salınmamalıdır.”
Monteneqroda 2007-ci ildə qəbul edilmiş Konstitusiyanın 56-cı Maddəsində
deyilir: “Hər bir şəxs Konstitusiya ilə təmin edilmiş hüquq və azadlıqlarının qorunması
üçün beynəlxalq təşkilatlara müraciət etmək hüququna malikdir.”
26
27
VƏTƏNDAŞ CƏMİYYƏTİNİN FƏALİYYƏTİ ÜÇÜN
MƏKAN VƏ BMT-NİN İNSAN HÜQUQLARI SİSTEMİ
VƏTƏNDAŞ CƏMİYYƏTİ ÜÇÜN pRAKTİKİ VƏSAİT
5. Mən nə edə bilərəm? BMT-yə müraciət
İnsan hüquqlarına dair beynəlxalq Qanun VCS-lərin dəstək və məsləhət üçün müraciət edə
biləcəkləri unikal beynəlxalq platforma təmin edir. Bu platformaya BMT-nin insan hüquqlari üzrə
Ali Komissarlığı (OHCHR), insan hüquqları üzrə müqavilə orqanları və İnsan hüquqları Şurası və
onun mexanizmləri (xüsusi prosedurlarla bağlı mandatlar, universal dövri icmal və s.) daxildir.
Mövcud imkanlardan istifadə. Vətəndaş cəmiyyəti subyektlərinə beynəlxalq konfrans və
görüşlərdə və ya ekspertlərin səfərlərində iştirak imkanlarından yararlanmaq təklif olunur.
İmkanlar vətəndaş cəmiyyətinin problemləri barədə məlumatlılığı artırmaq məqsədilə
çıxışlar, brifinqlərin təşkili vasitəsilə, eləcə də tövsiyələri və uğurlu strategiyaları paylaşmaqla
gerçəkləşdirilə bilər.
Vətəndaş cəmiyyətinin fəaliyyət məsələləri üzrə BMT-nin insan hüquqları mexanizmləri
ilə iş VCS-lərə vətəndaş cəmiyyətinin fəaliyyət məkanının müdafiəsi işlərində əldə olunan
nəticələrdən (məsələn, hüquqi, inzibati və digər tədbirlərlə bağlı hökumətlərə təqdim olunan
beynəlxalq xülasələrdən və tövsiyələrdən) faydalanmaq və yerli səviyyədə vətəndaş cəmiyyəti
subyektlərinin hüquq və imkanlarını genişləndirmək imkanı verir.
Mövcud imkanlardan istifadə. Vətəndaş cəmiyyəti subyektlərinə beynəlxalq konfrans və
görüşlərdə və ya ekspertlərin səfərlərində iştirak imkanlarından yararlanmaq təklif olunur.
İmkanlar vətəndaş cəmiyyətinin problemləri barədə məlumatlılığı artırmaq məqsədilə
çıxışlar, brifinqlərin təşkili vasitəsilə, eləcə də tövsiyələri və uğurlu strategiyaları paylaşmaqla
gerçəkləşdirilə bilər.
Vətəndaş cəmiyyətinin fəaliyyət məsələləri üzrə BMT-nin insan hüquqları mexanizmləri
ilə iş VCS-lərə vətəndaş cəmiyyətinin fəaliyyət məkanının müdafiəsi işlərində əldə olunan
nəticələrdən (məsələn, hüquqi, inzibati və digər tədbirlərlə bağlı hökumətlərə təqdim olunan
beynəlxalq xülasələrdən və tövsiyələrdən) faydalanmaq və yerli səviyyədə vətəndaş cəmiyyəti
subyektlərinin hüquq və imkanlarını genişləndirmək imkanı verir.
Doktor Denni Sriskandaracah,
Vətəndaş iştirakı üzrə beynəlxalq Alyansın (CIVICUS)
baş katibi, oktyabr, 2014-cü il
“İnsan hüquqları sahəsində beynəlxalq standartlar vətəndaş təşkilatlarına
beynəlxalq səviyyədə razılaşdırılmış normaların həyata keçirilməsi üçün normaların
müdafiəsinə qalxmaq imkan yaradan qlobal çərçivələr təmin edir. Bu standartlar
təkcə vətəndaş cəmiyyəti təşkilatlarının fəaliyyətini qanuniləşdirmir, həm də
hökumətlərin insan hüquqları üzrə öhdəliklərinin yerinə yetirilməsinin müstəqil
monitorinqi və hesabatlılığı üçün səmərəli platforma təmin edir. Beynəlxalq hüquq
müdafiə mexanizmləri vətəndaş cəmiyyəti üçün daha əlverişli şərait yaratmaq
uğrunda çıxış etmək imkanı verən ən mühüm platforma kimi yaranmışdır. Xüsusi ağır
məhdudiyyətlər şəraitində, BMT-nin hüquq müdafiə orqanları vətəndaş cəmiyyətinin
milli qruplarına məlumatlılığı artırmaq və həssas məsələlərlə bağlı dialoqu artırmaq
imkanı yaratmaqla onlar üçün ən mühüm ünsiyyət kanalı qismində çıxış edirlər.”
Məlumatların
verilməsi
İştirak
BMT-nin insan
hüquqları
sistemi
Beynəlxalq
• xülasələr
• nəticələr
• məruzələr
• qətnamələr
• bəyanatlar
• çağırışlar
Yerli
fəaliyyətlərin
dəstəklənmə
və formalaşma
vasitələri
4
Bu mexanizmlərin əsas xarakteristikaları ilə tanış olmayan oxucular üçün, OHCHR-in “Vətəndaş
cəmiyyəti üçün sorğu kitabı –
BMT-nin insan hüquqları Proqramı üzrə necə işləməli”“ adı sənədi ilə tanış
olmaq təklif olunur. Əlavə göstəriş və tövsiyələrlə
“BMT-nin insan hüquqları üzrə tövsiyələri əsasında
növbəti tədbirləri necə həyata keçirməli.” adlı təlimat da daxil olmaqla, “Vətəndaş cəmiyyəti üçün praktiki
təlimatlar” seriyasında tanış olmaq mümkündür.
28
29
VƏTƏNDAŞ CƏMİYYƏTİNİN FƏALİYYƏTİ ÜÇÜN
MƏKAN VƏ BMT-NİN İNSAN HÜQUQLARI SİSTEMİ
VƏTƏNDAŞ CƏMİYYƏTİ ÜÇÜN pRAKTİKİ VƏSAİT
BMT-nin hüquq müdafiə mandatları və mexanizmlərinin fəaliyyət nəticələrinə dair nümunələr:
•
Müqavilə orqanlarının yekun qeydləri, eləcə də ayrı-ayrı hallar üzrə fikir və tövsiyələri;
•
Ölkələrə səfərlərin nəticələrinə həsr olunan hesabatlarda yer almış qiymətləndirmələr,
tövsiyələr və nəticələr, İnsan Hüquqları Şurasının xüsusi prosedurları (müstəqil
ekspertlər tərəfindən) əsasında ayrı-ayrı hallarla bağlı tematik hesabatlar və
məlumatlar;
•
Universal dövri icmal tövsiyələri;
•
İnsan Hüquqları Şurasının və Baş Assambleyasının qətnamə və qərarları;
•
İnsan hüquqları pozuntularının İnsan Hüquqları Şurası tərəfindən müəyyən edilmiş
sorğu, faktaraşdırıcı missiya və digər xüsusi mexanizmlər vasitəsilə araşdırılması ilə
məşğul olan komissiyaların hesabatları;
•
BMT Baş Katibinin bəyanatları;
•
Hesabatları, hesabatlar və BMT-nin Ali Komissarlığının tədqiqatlar
•
BMT-nin insan hüquqları üzrə Ali Komissarının bəyanatları, məruzələri və araşdırmaları
(məsələn, yerlərdəki hökumətlərin fəaliyyəti barədə hesabatlar; İnsan Hüquqları
Şurasının və ya BMT-nin Baş Assambleyasının göstərişi ilə tematik məsələlər və
ölkələrdəki vəziyyətlərlə bağlı aparılmış araşdırmalar və hesabatlar);
•
BMT ilə əməkdaşlıq edən şəxslərə və ya qruplara qarşı hədə-qorxu və ya repressiya
halları barədə Baş Katibin illik hesabatları; və
•
Baş Katibin, İnsan Hüquqları üzrə Ali Komissarın və ya insan hüquqları üzrə ekspertlərin
ictimai çıxışlarında ölkələrə etdikləri müraciətlər.
Bu nəticələr və tövsiyələr həm də yerlərdəki fəaliyyətlərə dəstək vermək, həmçinin
müdafiəni təmin etmək baxımından effektiv təbliğat və təlimat vasitəsi kimi çıxış edə bilər.
Məsələn, VCS-lər aşağıdakıları həyata keçirə bilərlər:
•
BMT-nin insan hüquqları sistemindən gələn tövsiyələrin həyata keçirilməsində mərkəzi
və yerli hökumətlə birgə işləmək;
•
Beynəlxalq hesabatlar və ölkədəki hüquq müdafiə təcrübələri ilə bağlı gözləntilər
haqqında yerli icmaları maarifləndirmək;
•
Mərkəzi və yerli səviyyələrdə hakimiyyət orqanları tərəfindən həyata keçirilən
tədbirlərin monitorinq və qiymətləndirməsini aparmaq;
•
Qabaqcıl təcrübələr əsasında nüfuzlu, obyektiv xülasələrdən, səmərəli strategiyalardan
və həll yollarından istifadə etməklə mövcud təbliğat materiallarını təkmilləşdirmək;
•
Müxtəlif vətəndaş cəmiyyəti təşkilatları, eləcə də geniş ictimaiyyət arasında ictimai rəy
formalaşdırmaq;
•
Tərəfdaşlıq münasibətləri yaratmaq;
•
Dövlət rəsmiləri ilə dialoqun keyfiyyətini yaxşılaşdırmaq;
•
Siyasət formalaşdırma proseslərinə töhfə vermək;
•
Məhkəmə iddiaları/mübahisələri qaldırmaq;
•
Hüquq müdafiə mexanizmlərinin gələcək prosedurlarına töhfə vermək;
•
BMT-nin hüquq mühafizə mexanizmlərinə fərdi qaydada şikayət etmək istəyən şəxslər
üçün qiymətləndirmə aparmaq və texniki məsləhət təmin etmək.
BMT-nin digər ölkələrlə bağlı çıxardığı nəticələr də digər ölkələrdəki oxşar təcrübə ilə bağlı
strategiyalar haqqında zəngin məlumat mənbəyi kimi çıxış edir.
30
31
VƏTƏNDAŞ CƏMİYYƏTİNİN FƏALİYYƏTİ ÜÇÜN
MƏKAN VƏ BMT-NİN İNSAN HÜQUQLARI SİSTEMİ
VƏTƏNDAŞ CƏMİYYƏTİ ÜÇÜN pRAKTİKİ VƏSAİT
BMT-nin hüquq müdafiə mexanizmləri necə işləyir
Mən nə edə bilərəm?
Ümumiyyətlə, BMT-nin hüquq müdafiə mexanizmləri insan hüquqları sahəsindəki
problemləri həll etmək üçün bənzər prosedura riayət edirlər. Məlumatlar bir çox müxtəlif
mənbələrdən, o cümlədən vətəndaş cəmiyyəti subyektlərindən toplanır və ya əldə olunur.
Həmin məlumatlar uyğunluq, etibarlılıq və dəqiqlik baxımından təhlil olunur və təkrar yoxlanılır.
Mexanizm məlumatın məzmununu dəqiqləşdirmək üçün dövlətlə yazılı formada və ya şəxsən
dialoqa start verir. Mexanizm problemin həll yolları ilə bağlı dövlətə tövsiyə verə və həmin
tövsiyələrin həyata keçirilməsini dəstəkləyə bilər. Daha sonra, tövsiyələrin yerinə yetirilmə
gedişatına qiymətləndirmək üçün əlavə məlumat toplanır.
VCS-lər yerli səviyyədə əhalini səfərbər etmək və dövlət işçilərini vətəndaş cəmiyyətinin
fəaliyyət imkanlarını təşviq və müdafiə etməyə stimullaşdırmaq məqsədilə, milli strategiyaların
dəstəklənməsində beynəlxalq ictimaiyyətin səsindən istifadə edə bilərlər.
•
Ölkənizdə insan hüquqlarının vəziyyətinə dair BMT-nin sənədləri barədə məlumat əldə
edə və onu paylaşa bilərsiniz:
•
Ən yaxın OHCHR ofisi və ya BMT-nin Ölkədəki Komandası ilə əlaqə saxlaya və vətəndaş
cəmiyyətinin fəaliyyət imkanları barədə məlumatlarla birlikdə öz hesabatınızı OHCHR-
in Vətəndaş Cəmiyyəti Bölməsinə göndərə bilərsiniz: civilsociety@ohchr.org
http://www.ohchr.org/EN/Countries/Pages/HumanRightsintheWorld. aspx
Müxtəlif
mənbələrdən
(dövlətlərdən,
VCS-lərdən və s.)
məlumatların
toplanması
Tövsiyələrin
həyata
keçirilməsi və
sonrakı
tədbirlər
Dövlətlə
dialoq
Dövlətə
təqdim edilən
tövsiyələr
Dövlətin
hüquq müdafiə
mexanizminə
təqdim etdiyi
hesabat (UDİ və
müqavilə
orqanları)
2011-ci ilin aprelində İspaniyanın əlil nümayəndələr Komitəsinin (CERMI) üzvləri
əlilliyi olan şəxslərin hüquqları üzrə Komitənin (CRPD) beşinci iclasında və problemləri
siyahısının hazırlanmasında iştirak etmişdilər. Onlar bununla bağlı hesabat təqdim
etmiş, hesabat barədə Komitəni məlumatlandırmış və daha sonra isə İspaniyaya
ünvanlanan tövsiyələr üzrə növbəti tədbirlərdə iştirak etmişdilər. Xüsusilə, CERMI
əlillik səbəbindən səs vermək hüququndan məhrum edilmiş şəxslərin səsvermədə
iştirak hüququnun bərpası üçün geniş kampaniyaya başlamışdılar (həmin vaxt bu
cür hüquqdan təxminən 80000 nəfər məhrum edilmişdi). Komitə “bütün əlillərə
əlillik dərəcəsindən, hüquqi statusundan və ya yaşayış yerindən asılı olmayaraq
səsvermə hüququ vermək üçün bütün müvafiq qanunvericilik aktlarını təkrar
nəzərdən keçirməyi” tövsiyə etmişdi (CRPD/C/ESP/CO/1, 48-ci bənd). CERMI
səsvermə hüququnu tələb etmək və həyata keçirməklə bağlı praktiki addımların
geniş yer aldığı “Sizin səsvermə hüququnuz vardır və heç kim sizdən bu hüququ ala
bilməz” adı altında təlimat sənədinin nəşr edilməsi də daxil olmaqla, qanunvericilik
aktlarına düzəlişlərin edilməsi ilə bağlı bir neçə təşəbbüs irəli sürmüşdü. CERMI-in
təbliğat işi nəticəsində, Ali Məhkəmənin prokuroru regional prokurora əlilliyi olan
şəxslərin səsvermə hüququnu qorumağı təkidlə tövsiyə etmişdi. CERMI də hökumət
və Konqreslə izahat işi aparmaqla Əlillərin hüquqlarına dair Konvensiyanın (CRPD)
yekun nəticələrinə uyğun qanunvericiliyə düzəlişlərin edilməsinə nail olmuşdu. Təklif
olunan düzəlişlər Konqres və hökumətin müxtəlif üzvlərinə təqdim edilmişdi.
32
33
VƏTƏNDAŞ CƏMİYYƏTİNİN FƏALİYYƏTİ ÜÇÜN
MƏKAN VƏ BMT-NİN İNSAN HÜQUQLARI SİSTEMİ
VƏTƏNDAŞ CƏMİYYƏTİ ÜÇÜN pRAKTİKİ VƏSAİT
•
Ən yaxın OHCHR ofisi və ya BMT-nin Ölkədəki Komandası ilə əlaqə saxlaya və vətəndaş
cəmiyyətinin fəaliyyət imkanları barədə məlumatlarla birlikdə öz hesabatınızı OHCHR-
in Vətəndaş Cəmiyyəti Bölməsinə göndərə bilərsiniz: civilsociety@ohchr.org
•
BMT Baş katibinin repressiyalara dair illik hesabatına töhfə kimi BMT, onun
nümayəndələri və insan hüquqları üzrə mexanizmləri ilə əməkdaşlıq edən istənilən
şəxslərə və ya qruplara qarşı iddia edilən təqib, hədə-qorxu və ya repressiya halları
barədə ətraflı və təsdiq olunmuş məlumatları təqdim edə bilərsiniz: reprisals@ohchr.
org.
•
BMT-nin Baş katibi və ya İnsan Hüquqları üzrə Ali Komissarının tematik məruzələri
üçün məlumat təqdim edə bilərsiniz.
•
Xüsusi prosedurlar üzrə tematik və ölkə hesabatları üçün məlumat təqdim etmək
üsullarını aydınlaşdıra bilərsiniz:
•
BMT-nin insan hüquqları mexanizmlərinin fəaliyyəti barədə məlumat əldə etmək üçün
belə Vətəndaş Cəmiyyəti Bölməsinin elektron məktublarına abunə ola bilərsiniz:
•
İnsan Hüquqları Şurasının iclaslarında vətəndaş cəmiyyəti məkanı ilə bağlı məlumat və
təcrübələrinizi paylaşa bilərsiniz:
•
İnsan Hüquqları Şurasının ölkəniz üzrə Universal dövri icmalında vətəndaş cəmiyyəti
məkanı ilə bağlı məlumat və təcrübələrinizi paylaşa bilərsiniz:
•
Müvafiq hallarda müvəqqəti tədbirlər və ya təcili fəaliyyətlə bağlı müraciətlər də daxil
olmaqla, insan hüquqları müqaviləsi çərçivəsində şikayət verə bilərsiniz:
•
İnsan Hüquqları Şurasının xüsusi prosedurları ekspertlərinə şikayət verə bilərsiniz:
•
İnsan Hüquqları Şurasının şikayətlərə baxılma prosedurlarına şikayət verə bilərsiniz:
http://www.ohchr.org/Documents/Publications/NgoHandbook/ngohandbook4.pdf
http://www.ohchr.org/Documents/Publications/FactSheet7Rev.2.pdf
http://www.ohchr.org/EN/HRBodies/SP/Pages/Communications.aspx
http://www.ohchr.org/EN/HRBodies/HRC/ComplaintProcedure/Pages/HRCCom-
plaintProcedureIndex.aspx
http://www.ohchr.org/Documents/HRBodies/HRCouncil/PracticalVəsaitNGO_
en.pdf
http://www.ohchr.org/EN/HRBodies/UPR/Documents/PracticalVəsaitCivilSociety.pdf
http://www.ohchr.org/EN/AboutUs/Pages/CivilSociety.aspx
http://www.ohchr.org/Documents/Publications/NgoHandbook/ngohandbook6.pdf
Real gözləntilərin təmin olunması
Dövlətlər ifadə, birləşmək, toplaşmaq azadlıqlarını və ictimai işlərdə iştirak etmək hüququnu
təşviq etmək qorumaq üçün məsuliyyət daşıyır. VCS-lər BMT-nin insan hüquqları sistemi və
digər subyektlərlə birlikdə bu öhdəliklərin yerinə yetirilməsində dövlətlərə kömək edə bilər.
VCS-lərə qarşı təqib, hədə-qorxu və repressiyalar kimi bu cür fəaliyyətlərə təcili diqqət
yetirilməli olduğu halda, vətəndaş cəmiyyətinin fəaliyyəti üçün normativ və qanunvericilik
xarakterli maneələri aradan qaldırmaq prosesləri dəyişikliklərin həyata keçirilməsi üçün adətən
uzun vaxt tələb edir. Bu zaman, nəzərdən keçirilən hər bir hala uyğun BMT mandatı və ya
mexanizmindən istifadə etmək zəruridir.
Bu və ya digər vəziyyətdə müsbət nəticələrə təsir imkanı kollektiv səylərə əsaslanır və
adətən çoxsaylı subyektlərin (yerli ictimaiyyətin, digər vətəndaş cəmiyyəti subyektlərinin (yerli
və beynəlxalq), milli insan hüquqları təsisatlarının, KİV-lərin, dövlət rəsmilərinin, siyasətçilərin,
digər ölkələrin, eləcə də regional və beynəlxalq ictimaiyyətlərin) səfərbər edilməsi ilə şərtlənir.
VCS-lərin BMT-nin İnsan Hüquqları sistemi ilə qarşılıqlı əlaqəsi dəyişiklik çağırışlarını artırma
və gücləndirmək üsuludur. Bu cür qarşılıqlı təsir vətəndaş cəmiyyətinin fəaliyyət məkanının
təşviq və müdafiəsi üçün təbliğat strategiyasının ümumi effektiv elementlərindən biridir.
34
35
VƏTƏNDAŞ CƏMİYYƏTİNİN FƏALİYYƏTİ ÜÇÜN
MƏKAN VƏ BMT-NİN İNSAN HÜQUQLARI SİSTEMİ
VƏTƏNDAŞ CƏMİYYƏTİ ÜÇÜN pRAKTİKİ VƏSAİT
BMT resursları
BMT-nin insan hüquqları Proqramı ilə necə işləməli: Vətəndaş Cəmiyyəti üçün sorğu kitabı –
BMT-nin insan hüquqları ilə bağlı tövsiyələri üzrə sonrakı tədbirləri necə həyata keçirməli:
Vətəndaş cəmiyyəti üçün praktiki vəsait –
OHCHR-in İdarəetmə Planı (2014–2017-ci illər), Demokratik məkanın genişləndirilməsi üzrə
tematik strategiya (səh. 72–83.) –
Vətəndaş cəmiyyətinin fəaliyyət məkanlarının təşviq və müdafiəsinin zəruriliyi barədə İnsan
Hüquqları Şurasının müzakirə qrupu çərçivəsində aparılmış müzakirələrin nəticələrinə dair qısa
məruzə, A/HRC/27/33
İnsan Hüquqları Komitəsi, 34 Saylı ümumi Şərh, Maddə 19: fikir və ifadə azadlığı, CCPR/C/QS/34.
Birləşmək azadlığı ilə bağlı qanunvericiliyin qiymətləndirilməsi, BMT-nin hüquq müdafiəçilərinin
vəziyyəti üzrə Xüsusi Məruzəçisinin məruzəsi, A/64/226.
Qadın hüquq müdafiəçilərinin problemlərinin araşdırılması, BMT-nin hüquq müdafiəçilərinin
vəziyyəti üzrə Xüsusi Məruzəçisinin məruzəsi, A/HRC/16/44.
Hüquq müdafiəçiləri üçün təhlükəsiz və əlverişli şəraitin elementləri, BMT-nin hüquq
müdafiəçilərinin vəziyyəti üzrə Xüsusi Məruzəçisinin məruzəsi, A/HRC/25/55.
Birliklərin maliyyə resursları əldə etmək imkanları hüquqları, BMT-nin dinc toplaşmaq azadlığı
üzrə Xüsusi Məruzəçisinin məruzəsi, A/HRC/23/39.
İnsan hüquqları sahəsində BMT, onun nümayəndələri və mexanizmləri ilə əməkdaşlıq haqqında
Baş Katibin məruzələri (A/HRC/27/38, A/HRC/24/29, A/HRC/21/18, A/HRC/18/19, A/HRC/14/19).
Fəsil 16, Vətəndaş Cəmiyyəti ilə qarşılıqlı münasibət və tərəfdaşlıq, İnsan hüquqlarının
monitorinqi üzrə OHCHR Təlimatı –
Seçilmiş vətəndaş cəmiyyəti mənbələri və digər mənbələr
Milli qanunvericilik üçün prinsip və elementlərin yoxlama siyahısı (Qeyri-kommersiya
Hüququ üzrə Beynəlxalq Mərkəz) –
Repressiyalara dair təlimat kitabı (İnsan hüquqları üzrə beynəlxalq Xidmət) –
Əlverişli şərait indeksi, 2013 (CIVICUS) –
Qərarların qəbulu proseslərində vətəndaş cəmiyyətinin iştirak üsulları ilə bağlı tövsiyə olu-
nan təcrübə Məcəlləsi, Avropa Şurası
Hüquq müdafiəçiləri haqqında bəyannamə –
KİV
İctimaiyyət
Vətəndaş
cəmiyyəti
Dövlət rəsmiləri
Siyasətçilər
Ölkələr
BMT
Milli hüquq
Müdafiə
qurumları
Problemlərin həlli
Dövlət
hakimiyyətinin
bütün qolları:
icra, məhkəmə,
qanunvericilik
Digər beynəlxalq
təşkilatlar
6. Sənədli resurslar
http://www.ohchr.org/EN/AboutUs/CivilSociety/Documents/Handbook_en.pdf
http://www2.ohchr.org/english/OHCHRreport2014_2017/OMP_Web_version/media/
pdf/10_Democratic_space.pdf
http://www.ohchr.org/EN/Issues/SRHRDefenders/Pages/Declaration.aspx
http://www.ohchr.org/Documents/Publications/Chapter16–MHRM.pdf
http://www.coe.int/t/ngo/code_good_prac_en.asp
http://www.ishr.ch/news/reprisals–handbook
http://www.icnl.org/research/library/files/Transnational/checklisten.pdf
http://www.ohchr.org/Documents/AboutUs/CivilSociety/HowtoFollowUNHRRecom-
mendations.pdf
http://www.civicus.org/downloads/2013EEI%20REPORT.pdf
4
VƏTƏNDAŞ CƏMİYYƏTİNİN FƏALİYYƏTİ ÜÇÜN
MƏKAN VƏ BMT-NİN İNSAN HÜQUQLARI SİSTEMİ
7. Bizimlə əlaqə saxlayın:
OHCHR Vətəndaş Cəmiyyəti Bölməsi ilə əlaqə saxlamaq üçün:
civilsociety@ohchr.org
Telefon: +41 (0) 22 917 9656
Vətəndaş cəmiyyəti məsələləri üzrə elektron məktub sistemi insan hüquqları sahəsində
bütün mandatlar və mexanizmlərlə bağlı yenilənmiş məlumatları, eləcə də fondlar, qrantlar və
təqaüdlərin alınması üçün son ərizə təqdimetmə müddətləri barədə məlumatları əldə etmək
imkanı verir. Abunə olmaq üçün, vətəndaş cəmiyyəti məsələləri üzrə sayta daxil olun:
http://www.ohchr.org/EN/AboutUs/Pages/CivilSociety.aspx
Dostları ilə paylaş: |