Zil o L a X u do y ber g a n o V a X a yru lla h a m id o V turk tilining


yingi gaplardagi kesimlar turg'un birikma - ibora bilan ifodalangan



Yüklə 10,44 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə150/333
tarix03.09.2023
ölçüsü10,44 Mb.
#141311
1   ...   146   147   148   149   150   151   152   153   ...   333
Turk tilining nazariy grammatikasi. Xudayberganova Z, Hamidov X

158


yingi gaplardagi kesimlar turg'un birikma - ibora bilan ifodalangan
{hayalinden silinmak, gozleri agilm ak).
So‘z qo‘shilmasi bilan ifodalangan ega: Vaziyet gtilung ve
kabaydi. - Vaziyat kulguli va qo ‘p o l edi.
Kesimlar, shuningdek, qo‘shma soiar yoki juft soiar bilan
ifodalanishi mumkin: Hamit Bey «giizel eserim» diye onimla iftihar
ediyor. - Hamitbey “g o ‘zal asarim ” deb и bilan faxrlanyapti.("ot +
yordamchi fe’l” tarkibli qo‘shma fe’l). Fakat benzengin oldukga nasil
emin olabilirim? (“ot + yordamchi fe’l + ko‘makchi fe’l” tarkibli
qo‘shma fe’l)
Bunlarin hepsi igin butiin kabahat anne babasmda. (juft so'z)
Gaplarning kesimi savol berish y o ii bilan aniqlanadi.
Kesimning tuzilishiga ko‘ra turlari. Turk tilidagi kesimlami
tuzilishiga ko'ra quyidagicha tasniflash mumkin: 1. Sodda kesim. 2.
Tarkibli kesim. 3. Murakkab kesim.
Sodda kesim va uning ifodalanishi
Bir mustaqil leksik ma’noli sintetik so‘z formas i bilan
ifodalangan va sodda tushuncha anglatadigan bo‘lak sodda kesim
hisoblanadi. Sodda kesimning tuzilishiga ko‘ra ikki turi mavjud: 1.
Sodda ot kesim. 2. Sodda fe 7 kesim.
Sodda ot kesim. Turk tilida sodda ot kesim quyidagicha
ifodalanadi:
Turk tilidagi ot kesimlar bosh kelishikdan tashqari o ‘rin-payt
hamda chiqish kelishigi shaklida bo‘lishi mumkin. Ot kesim ko‘pincha
bosh, kamroq o ‘rin-payt, chiqish, jo ‘nalish kelishigida boiadi. .
Boshkelishikdagi ot kesimlar: Sen benim guvenen arkada^imsin.
— Sen mening ishongan do ‘stimsan.

Yüklə 10,44 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   146   147   148   149   150   151   152   153   ...   333




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin