“ZiyoMax” o’quv markazi web: ziyomax uz Tel

Unli va Undosh tovushlarga xos xususiyat. 
1. Unli tovushlar talaffuz qilinganda o’pkadan chiqayotgan havo hech qanday to’siqqa 
uchramaydi. Undosh tovushlarni talaffuz qilganda esa havo og’iz bo’shlig’ida yoki bo’g’izda 
ma’lum bir to’siqqa uchraydi. 
2. Unli tovushlarni talaffuz qilganda tovush(un) paychalari ishtirok etadi ya’ni taranglashadi, 
tebranadi. Undosh tovushlarda tovush paychalari ishtirok etishi ham, etmasligi ham mumkin. 
3. Unli tovushlar sof un ya’ni ovozdan iborat bo’ladi, ularda shovqin bo’lmaydi. Undosh 
tovushlarda esa ovoz va shovqindan yoki faqat shovqindan iborat bo’ladi. 
4. Unli tovushlar urg’u qabul qilish xususiyatiga ega. Undosh tovushlar urg’u qabul qilmaydi. 
5. Unli tovushlar bog’in hosil qilishda asosiy rol o’ynaydi. Undosh tovushlar bo’g’in hosil 
qilishda asosiy rol o’ynamaydi, faqat ishtirok etadi xolos.6. Unli tovushlar cho’zuluvchanlik 
va musiqaviylik xususiyatiga ega. Undosh tovushlar ega emas. 

---

“ZiyoMax” o’quv markazi web:ziyomax.uz Tel:[phone] @ziyomax.uz Umurov FERUZ Faxriddinovich 
UNLI TOVUSHLAR TASNIFI 
1. Hozirgi o’zbek tilida unli tovushlar 6 ta ya’ni: a, o, e, o’, i, u
2. Alifbomizda unlilarni ifodalash uchun 6 ta unli harf mavjud. 
3. Unli tovushlar tilshunoslikda 3 tomonlama tasnif qilinadi. 
a) tilning gorizontal holatiga ko’ra 
b) tilning verikal holatiga ko’ra 
c) lablarning ishtirokiga ko’ra 
I. TILNING GORIZONTAL(YOTIQ) HOLATIGA KO’RA UNLILAR TASNIFI 
1. Unli tovushlar tilning gorizontal holatiga ko’ra 2 xil bo’ladi
a) til oldi 
b) til orqa 
2. Til oldi unlilarini talaffuz qilganda tilning old qismi ko’proq harakatda bo’ladi.Til tishlarga 
yaqinlashadi.- i, e, a 
3. Til orqa unlilari talaffuz qilganda esa aksincha til tishdan uzoqlashib nisbatan orqaga 
tortiladi.-u, o’, o