Zoologiya uzb 2017. indd

Tasmasimon chuvalchanglar sinfi.
Tasmasimon chuvalchang 
lar – 
tanasi kutikula bilan qoplangan; shakli uzun yassi tasmaga o‘xshash 
parazit hayvonlar. Asosiy vakili qoramol tasmasimon chuvalchangi 
hisoblanadi. 
Qoramol tasmasimon chuval 
changi
voyaga yetgan davrida odam 
-
ning ingichka ichagida, lichinkasi qora 
mol muskuli, jigari va boshqa 
organlarida parazitlik qiladi. Gavdasining uzunligi 8–10 m bo‘lib, 
kichkina bosh, ingichka bo‘yin hamda bo‘g‘imlarga bo‘lingan tana 
bo‘limlaridan iborat (19-rasm). Boshida doira shakl 
dagi to‘rtta 
9-§. Yassi chuvalchanglar tiрi: so‘rg‘ichlilar va tasmasimon chuvalchanglar sinflari
3 – 
18-rasm. Jigar qurtining rivojlanishi: 
1 – voyaga yetgan davri; 2 – suvdagi tu-
xumlari; 3 – kiðrikli lichinka; 4 – chu-
chuk suv shillig‘i; 5–6 – dumli lichinka; 7 
– o‘sim likka yopishgan sista; 8 – qoramol
17-rasm. Jigar qurtining 
tuzilishi:
1 – og‘iz so‘rg‘ichi; 2 – og‘-
zi; 3 – qorin so‘rg‘ichi; 4 – 
ichak; 5 – jinsiy sistemasi
3
1
2
4
7
8
1
6
5
4
3
2
5

---

36
so‘rg‘ichlari bor. Tanasi juda ko‘p (1
000 taga 
cha) bo‘g‘imlarga 
bo‘lingan, hazm qilish organlari rivojlanmagan. Chuvalchang odam 
ichagida hazm bo‘la boshlagan oziqni tana yuzasi orqali shimib 
oladi.
Jinsiy sistemasi, ko‘payishi va rivojlanishi.
Jinsiy organlari 
tana 
sining hamma bo‘g‘imlarida ko‘p marta takrorlanib tura-
di. Har bir bo‘g‘imda bir juft tuxumdon, bitta bachadon va 
juda ko‘p urug‘donlar bo‘ladi. Bachadoni tuxumlarga to‘lgach, 
bir necha bo‘g‘imlari tananing keyingi qismidan uzilib, ichak 
bo‘shlig‘iga tushadi va axlat bilan tashqi muhitga chiqib ketadi. 
Tuxumlari yem-xashak yoki suv orqali qoramollarga yuqadi (20-
rasm). Tuxumdan chiqqan lichinkalar ichak devori orqali qonga 
o‘tadi va qon orqali jigar, muskul va boshqa organlarga borib 
o‘rnashib qoladi. Lichinkalar organlarda yupqa pardaga o‘ralib, 
IV bob. Yassi va to‘garak chuvalchanglar tiрlari