3. qisqa tutashuvlar vaqtida qattiq shina qurilmalarning elektrodinamik chidamliligini tekshirish

3. QISQA TUTASHUVLAR VAQTIDA QATTIQ SHINA QURILMALARNING ELEKTRODINAMIK CHIDAMLILIGINI TEKSHIRISH

Shinaning elektrodinamik chidamliligini hisoblash joiz mexanik kuchlanish usuli bo`yicha amalga oshiriladi. Shinalar chidamli hisoblanadi, qachonki shina materialidagi hisobiy kuchlanish sharti bajarilsagina; – joiz kuchlanish, ma`lumotnomalarda shina materiallari uchun berilgan ma’lumotlar asosida aniqlanadi.

Izolyatorlarga mahkamlangan qattiq shinalar o`zaro tebranma tizimni tashkil etadi, elektrodinamik kuchlar tarkibida esa q.t. vaqtida 50 va 100 Gs chastotali tebranishlar mavjud bo`ladi. elektr dinamik kuchlar hosil qiluvchi kabellar tajribada kuzatilgan. Agar qurilmaning xususiy chastotasi 50 yoki 100 Gs ga teng bo`lsa, u holda mexanik rezonansning yuzaga kelishi ehtimoli yuqori bo`ladi.
Rezonansga yo`l qo`ymaslik uchun shinaning xususiy tebranish chastotasi f₀ qo`shimcha hisoblab chiqiladi:
alyuminiy shinalar uchun – ;
mis shinalar uchun – ;

bu yerda l – izolyatorlar oralig`ining uzunligi, m (odatda bu qiymat mustaqil tanlanadi, l = 1-2 m deb qabul qilingan); J – shina ko`ndalang kesimning eguvchi kuch yo`nalishiga perpendikulyar yo`nalgan o`qqa nisbatan inersiya momenti, sm<sup>4</sup>; S – shinaning ko`ndalang kesimi yuzasi, sm².

l ni o`zgartirish hisobiga chastotalarning f<sub>0</sub> > 200 Gs yoki f<sub>0</sub> < 30 Gs bo`lishiga erishiladi.

To`g`ri burchakli kesim yuzaga ega bo`lgan shinalar uchun U qarshilik momenti qiymatlari 3.1 – va 3.2 – rasmlarda tasvirlangan profillar (qutichasimon shinalar va h.k) hisoblanadi, inersiya momenti U qiymati ma’lumotnomalarda beriladi.

3.1. BIR SHINA TASMALI SHINALARNI HISOBLASH



3.1 – rasm.

Moment ta’sirida bo`lgan shina materialining kuchlanishi quyidagi ifodalar bilan aniqlanadi:

Bu yerda M – eguvchi moment; w – qarshilik momenti, sm³; f – teng taqsimlangan kuch; l – oraliq uzunligi, m; i_u – q.t. zarbiy toki, A; σ – MP.