Aferez ve otolog bağIŞ talimati

AFEREZ ve OTOLOG BAĞIŞ TALİMATI

Doküman No

TRF. TL.02

İlk Yayın Tarihi

30.11.2011

Revizyon Tarihi

29.05.2013

Revizyon No

01

Sayfa No

/4

1.AMAÇ: Aferez işleminin işleyiş akışını belirlemek.
2.KAPSAM: Aferez işleminde bağışcı seçiminin nasıl olacağına ve uyulması gereken kuralları kapsar.
3.KISALTMALAR:

GVHD=Graft-versus-host hastalığı.

HPA=Human Platelet Antigens(insan trombosit antijeni).

IVIG=İntravenosusİmmunoglobulin
4.TANIMLAR:

Aferez =Tam kanın bir cihaz kullanılarak işlenmesi suretiyle alınmayan bileşenlerinin işlem sırasında ya da işlem sonunda bağışçıya geri verilmek üzere bir ya da daha fazla bileşeninin elde edilmesi.

Otolog Bağış=Kan ve kan bileşenlerinin kişinin kendisine transfüzyon yapılmak üzere kendisinden temini.

5.SORUMLULAR: Tranfüzyon merkezi çalışanları ve bağışçılar.
6.FAALİYET AKIŞI:1)Aferez bağışçısının seçimi

2)Aferez işlemlerinin bağış sıklığı.

3)Bağış sıklığı ve alınacak en fazla eritrosit ve plazma miktarları.

4)Plazmaferez bağışçıları için ek gereklidir.

5)Otolog bağış.

AFEREZ BAGIŞI: Aferez bağışçılarının seçimi ve tıbbi izlenimi, hekimin sorumluluğunda olmalıdır.

Sorumlu hekim tarafından karar verilen istisnai durumlar dışında aferez bağışçıları tam kan bağışı için gerekli genel ölçütleri karşılamalıdır. Bağışçı kanına uygulanan serolojik tarama testleri her aferez işleminde uygulanmalıdır. Orak hücre taşıyıcalarına bağış aferez işlemi uygulanmamalıdır. Aşağıdaki durumlar özellikle sorgulanmalıdır. Anormal kanama atakları; Belirgin sıvı retansiyonu öyküsü (özellikle steroid ve/veya plazma genişleticiler kullanılmışsa; Trombositaferezinden önceki 5 gün içinde asetil salisilik asit içeren ilacların alınması Mide şikâyeti öyküsü (steroidler kullanılacaksa -granülosit toplama vb; Önceki bağışlarda istenmeyen ciddi reaksiyonlar varsa.

Aferez İşlemlerinde Bağış Sıklığı;
İlk Uygulama	İkinci Uygulama	İlk Uygulamadan sonra geçmesi gerekli süre
Tam Kan Bağışı	Tam Kan Bağışı	Erkeklerde:8 hafta /yılda 4 kez Kadınlarda: 8 hafta / yılda 3 kez
Tam Kan Bağışı	Trombosit Aferezi	En az 4 hafta
Tam Kan Bağışı	Eritrosit Aferezi(tek)	Erkeklerde:8 hafta /yılda 4 kez Kadınlarda: 8 hafta / yılda 3 kez
Tam Kan Bağışı	Eritrosit Aferezi(çift)	Erkeklerde ve kadınlarda 12 hafta
Tam Kan Bağışı	Plazmaferez	En az 4 hafta
Trombosit Aferezi	Trombosit Aferezi	En az 48 saat(haftada 2 işlemi aşmamak ve iki işlem arasında 48 saatten kısa süre bulundurmamak koşuluyla yılda 24 kez yapılabilir.)
Trombosit Aferezi	Tam Kan Bağışı	En az 48 saat
Trombosit Aferezi	Eritrosit Aferezi(tek)	En az 48 saat
Trombosit Aferezi	Eritrosit Aferezi(çift)	En az 48 saat
Trombosit Aferezi	Plazmaferez	En az 48 saat
Eritrosit Aferezi(tek)	Eritrosit Aferezi(tek)	Erkeklerde:8 hafta /yılda 4 kez Kadınlarda: 8 hafta / yılda 3 kez
Eritrosit Aferezi(tek)	Eritrosit Aferezi(çift)	Erkeklerde ve kadınlarda 12 hafta
Eritrosit Aferezi(tek)	Trombosit Aferezi	En az 4 hafta
Eritrosit Aferezi(tek)	Tam Kan Bağışı	Erkeklerde:8 hafta /yılda 4 kez Kadınlarda: 8 hafta / yılda 3 kez
Eritrosit Aferezi(tek)	Plazmaferez	En az 4 hafta
Plazmaferez	Plazmaferez	En az 48 saat(haftada 2 işlemi aşmamak ve iki işlem arasında 48 saatten kısa süre bulundurmamak koşuluyla yılda 24 kez yapılabilir.)
Plazmaferez	Tam Kan Bağışı	En az 48 saat
Plazmaferez	Eritrosit Aferezi(tek)	En az 48 saat
Plazmaferez	Eritrosit Aferezi(çift)	En az 48 saat
Plazmaferez	Trombosit Aferezi	En az 48 saat
Eritrosit Aferezi(çift)	Eritrosit Aferezi(çift)	En az 6 ay
Eritrosit Aferezi(çift)	Tam Kan Bağışı	En az 6 ay
Eritrosit Aferezi(çift)	Eritrosit Aferezi(tek)	En az 6 ay
Eritrosit Aferezi(çift)	Trombosit Aferezi	En az 4 hafta
Eritrosit Aferezi(çift)	Plazmaferez	En az 4 hafta
Bu analizler, yılda en az bir defa olmak üzere yapılmalıdır. Sitaferez Bağışçıları İçin Ek Gereklilikler Trombosit Aferezi için trombosit sayısı 150-500x10/L arasında olmalıdır. Bir Ünite Eritrosit Aferezi İçin Gereklilikler Bağış öncesinde hemoglobin veya hematokrit ölçülmeli ve hemoglobin değeri tam kan bağışı için belirtilen değerlerde olmalıdır. Trombosit ve/veya plazma ile birlikte eritrositin toplandığı işlemlerde alınan eritrositin toplam hacmi toplanan plazma hacminden çıkarılmalıdır. Aynı işlem, eritrosit alınmadan yapılan trombosit ve plazma toplama işlemleri içinde uygulanır. İki Ünite Eritrosit Aferezi İçin Gereklilikler Bağışçının tahmini kan hacmi 5 L üzerinde olmalıdır. İki ünite eritrosit aferezi ile tam kan bağışı veya yine iki ünite eritrosit aferezi arasında en az 6 ay olmalıdır. Hemoglobin, bağış öncesi ölçülmeli ve minimum değer 140 g/ L olmalıdır. Bağışçı güvenliği için bağış sonrası hemoglobin düzeyi 110 g/L altına düşmemelidir. Tasarlanmış ve Yönlendirilmiş Bağışlar Kan bağışının gönüllü, karşılıksız ve anonim bir işlem olmasına rağmen, bazı özel durumlarda tasarlanmış ve yönlendirilmiş bağışlara gerek duyulabilir. Tasarlanmış Bağışlar Tasarlanmış bağışlar, tıbbiendikasyonlar doğrultusunda belirli hastalarda uygulanır. Bu bağışlar aile bireylerini kapsayabilir, fakat hastanın karşılayacağı risklere karşı uygulamanın sağlayacağı klinik yararlar hekim tarafından değerlendirilmelidir. Olası durumlarda: a)Genel bağış kanlarıyla uygunluk testleri olumlu sonuç vermeyen nadir kan grubundaki hastalar; b)İmmünomodülasyon veya immünoterapi amacıyla bağışçının özgül olduğu transfüzyonlarda; örneğin böbrek nakli hazırlık işlemleri sırasında veya graft versus lösemi etkisi için yapılan lenfosit transfüzyonlarında. c)Bazı alloimmün yenidoğan trombositopenisi olgularında; örneğin HPA uygun trombosit olmadığında ve IVIG tedavisinin yetersiz olması durumunda. Ebeveyn kanının bebeklere transfüzyonu risksiz bir uygulama değildir. Anneler, bebeğin eritrosit, trombosit ve lökosit antijenlerine karşı antikorlara sahip olabilirler ve bu nedenle anne plazması transfüz edilmemelidir. Babalar ise fetüse aktardıkları antijenler ve bu antijenlere karşı gelişmiş, anneden plasenta yoluyla bebeğe geçen antikorların varlığı nedeniyle yeni doğanlara hücre bağışçısı olmamalıdır. İmmünolojik olarak yeterli olsalar bile kısmi doku uyumu nedeniyle ebeveyn ve aile üyelerinden yapılan hücre transfüzyonu, artmış GVHD riski taşır. Otolog Bağış; Otolog bağışlarda allojenik bağışlardaki ölçütlere göre kan alınmalıdır ancak burada ret ölçütleri farklıdır. İki ana ret nedeninden biri ciddi kalp hastalığı diğeride etkin bakteriyel enfeksiyondur. Bu kanlar kesin olarak kime ait oldukları belirtilip diğer allojenik bağışlardan ayrı yerde saklanmalıdır. Otolog transfüzyon için alınmış kan ve kan bileşenleri sadece kanın alındığı kişi için kullanılır. 7.İLGİLİ DÖKÜMANLAR: