060907 – “Otorinolarinqologiya” ixtisası üzrə rezidenturada həkim-mütəxəssis hazırlığının məzmununa və səviyyəsinə qoyulan minimum dövlət
tələbləri
Azərbaycan Respublikası
Səhiyyə Nazirliyinin Kollegiyasının
03.06.2011-ci il tarixli,
22 nömrəli qərarı ilə təsdiq
edilmişdir
ALİ TİBB TƏHSİL PİLLƏSİNİN DÖVLƏT STANDARTI
REZİDENTURA SƏVİYYƏSİ ÜZRƏ 060907 –“OTORINOLARINQOLOGIYA” İXTİSASININ
TƏHSİL PROQRAMI
1. ÜMUMİ MÜDDƏALAR
1.1.
Rezidentura səviyyəsinin 060907 –«Otorinolarinqologiya» ixtisası üzə Təhsil proqramı
(bundan sonra ixtisas üzrə Təhsil Proqramı) “Təhsil haqqında” Azərbaycan Respublikasının
Qanununa, Azərbaycan Respublikasının Nazirlər Kabinetinin müvafiq qərarı ilə təsdiq olunmuş
“Ali təhsil pilləsinin dövlət standartı və proqramı” tələblərinə, “Rezidentura təhsilinin
məzmununu və təşkili Qaydaları”na və “Rezidenturada həkim-mütəxəssisi hazırlığı aparılan
ixtisasların Təsnifatı”na uyğun hazırlanmişdir.
1.2.
060907 –«Otorinolarinqologiya» ixtisası üzə Təhsil proqramı tabeliyində və mülkiyyət
formasından asılı olmayaraq Azərbaycan Respublikasında fəaliyyət göstərən və həmin ixtisas
üzrə rezidentura proqramını həyata keçirən bütün təhsil, elm və tibb müəsisələri üçün məcburidir.
1.3.
İstifadə olunan işarələr:
İTP – ixtisas üzrə təhsil proqramı
ÜFR – ümumi fənnlər, rotasiyalar
PFR – peşə fənnlər, rotasiyalar
ÜHM – ümumi hazırlığı mövzuları
PHM – peşə hazırlığı mövzuları
MH – Mühazirə (auditoriya saatı)
SM – Seminar (auditoriya saatı)
TM – Təcrübə məşğələ (auditoriya saatı)
SB – Sərbəst məşğələ (auditoriyadan xaric məcburi sərbəst məşğələlər)
A-assistentlik (prosedurların ya əməliyatların yerinə yetirilməsi)
P-sərbəst yerinə yetirilməsi (prosedurların ya əməliyatların yerinə yetirilməsi)
İ-nəticələrin interpretasiyası (prosedurların ya əməliyatların yerinə yetirilməsi)
S-simulyasiya (prosedurların ya əməliyatların yerinə yetirilməsi)
1.4.
060907 –«Otorinolarinqologiya» ixtisasının xarakteristikası İTP-nın mənimsənilməsinin
normativ müddəti və məzunlara verilən ixtisas dərəcəsi:
Ixtisasın şifri və adı
Verilən həkim-
mütəxəssisin adı
Təhsilin
müddəti
Kreditlərin
sayı
060907-“Otorinolarinqologiya” ixtisası
Həkim-otorinolarinqoloq
4 il
240
060907 – “Otorinolarinqologiya” ixtisası üzrə rezidenturada həkim-mütəxəssis hazırlığının məzmununa və səviyyəsinə qoyulan minimum dövlət
tələbləri
2. HƏKİM-OTOLARİNQOLOQUN İXTİSAS XARAKTERİSTİKASI VƏ SƏRİŞTƏLİYİ
(KOMPETENSİYASI)
2.1.
Həkim-otolarinqoloqun ixtisas xarakteristikası
Otorinolarinqologiya-insanın qulaq, burun və boğaz xəstəliklərinin diaqnostikası, müalicəsi və
profilaktikasına yönəlmiş tibbi elm sahəsidir. Həkim-otorinolarinqoloq və dərin fundamental və kliniki
peşə hazırlığı tələb edən fəaliyyətə, o cümlədən elmi-tədqiqat işi aparmağa və pedoqoji fəaliyyətə hazır
olmalıdir.
2.2.
Proqramın mənimsənilməsi nəticəsində rezidentin kompetensiyasına qoyulan tələblər
2.2.1. Həkim-otolarinqoloq aşağıdakı ümummədəni kompetensiyalara yiyələnməlidir:
ÜFR-01.
BAZA TƏHSİLİ
Ümumi bilik və bacarıqlar
ÜFR-01.1.
Cəmiyyətdə qəbul edilmiş əxlaq və hüquq normaları çərçivəsində səlahiyyətlərini icra
etməyə hazır olmalı və praktiki tibbi fəaliyyət göstərməyi bacarmalı, həkimlik etikası
qaydalarına, məxfi informasiya ilə işləmək haqqında qanunlara və normativ hüquqi
aktlara riayət etməli, həkimlik sirrini qorumalıdır;
ÜFR-01.2.
Sosial əhəmiyyət kəsb edən məsələləri və prosesləri təhlil etməyi bacarmalı, öz
professional iş fəaliyyətinə humanitar, tibbi-bioloji və digər klinik elmlərin müxtəlif
metodlarını tətbiq etməyi bacarmalıdır;
ÜFR-01.3.
Səhiyyə haqqında qanunvericiliyin əsasları, tibbi yardım və otorinolarinqoloji xidmət
göstərən müəssisələrin fəaliyyətini təyin edən əsas normativ sənədləri bilməlidir;
ÜFR-01.4.
Səhiyyə qanunvericiliyi ilə nəzərdə tutulmuş və müalicə müəssisəsi üzrə daxili əmrlərlə
təsdiq olunmuş tibbi sənədləşməni aparmalıdır;
ÜFR-01.5.
Məntiqi və əsaslandırılmış təhlil etməyə hazır olmalı, müzakirələr və mübahisələr
aparmağı, professional məzmunlu mətnləri redaktə etməyi bacarmalı, əməkdaşlıq etməli,
mübahisələrin həllində tolerantlıq göstərərək tərbiyəvi və pedaqoji fəaliyyət
göstərməlidir;
ÜFR-01.6.
İdarəçilik üsullarını və metodlarını bilməli, müxtəlif tərəddüdlü vəziyyətlərdə öz
professional peşə səriştəliliyi çərçivəsində lazımi məsul idarəçilik qərarını verməyi
bacarmalıdır;
ÜFR-01.7.
Tibbdə və otorinolarinqologiyada etika və deantalogiya əsasları, qanuni məsuliyyət,
xəstə-həkim münasibətlərini;
ÜFR-01.8.
Tətdqiqatın planlaşdırılması və aparılmasını, elmi çıxışlar və çatdırma bacarığını, təməl
biostatistik bilikləri, tibbi statistika və informatika;
ÜFR-02.
FİZİOLOGİYA
Ümumi biliklər
ÜFR-02.1.
Orqanizmin normal fiziologiyasını bilməlidir;
ÜFR-02.2.
Orqan sistemlərin fiziologiyası
ÜFR-02.2.(a)
Yara sağalması
ÜFR-02.2.(b)
Qidalanma və metabolizm
ÜFR-02.2.(c)
Hemostaz və koaqulyasiya
ÜFR-02.2.(d)
Su-elektrolit mübadiləsi
ÜFR-02.2.(e)
Hüceyrə bölünməsi, diferensasiyası və apoptoz
ÜFR-02.2.(f)
İmmun sistem
060907 – “Otorinolarinqologiya” ixtisası üzrə rezidenturada həkim-mütəxəssis hazırlığının məzmununa və səviyyəsinə qoyulan minimum dövlət
tələbləri
ÜFR-02.2.(g)
Hamiləlik
ÜFR-02.2.(h)
Homeostaz
ÜFR-02.3.
Ümumi cərrahi xəstəlıklərin patogenezini və patofiziologiyasını bilməlidir.
ÜFR-02.4.
Ümumi cərrahiyyədə ümumi patoloji proseslərin mexanizmlərini bilməlidir;
ÜFR-02.4.(a)
Yara sağalması və iltihab
ÜFR-02.4.(b)
Ağrı
ÜFR-02.4.(c)
Onkogenez
ÜFR-02.4.(d)
Sepsis
ÜFR-02.4.(e)
İmmün pozulmalar
ÜFR-02.4.(f)
Şok
ÜFR-02.5.
Yaşla əlaqədarı fizioloji dəyişiklikləri bilməlidir.
ÜFR-02.6.
Çox istifadə olunan klinik testlərin normal dəyərlərini və yaşla əlaqədar dəyişiklikləri
bilməlidir.
ÜFR-02.7.
Cərrahi müalicə və monitorizasiya üçün vacib olan fizioloji bilikləri əldə etmək.
Ümumi bacarıqlar
ÜFR-02.8.
Fizioloji biliklər əsasında klinik və laborator sınaqları izah edə bilməlidir;
ÜFR-02.9.
Hamilələrin və yaşlıların fizioloji xüsusiyyətlərini müalicə planlarında nəzərə almaq
ÜFR-01.
TOPOQRAFİK ANATOMİYA VƏ OPERATİV CƏRRAHİYYƏ
Ümumi biliklər
ÜFR-01.01. Gicgah sümüyünün (xarici, orta, daxili qulağın gicgah sümüyü piramidasının)
topoqrafiyasını, cərrahi anatomiyasını;
ÜFR-01.02. Burun və burun ətrafı ciblərin kəllə boşluğu, göz yuvaları, üz nahiyyəsi, ətraf digər
orqanlar ilə topoqrafik münasibətlərini;
ÜFR-01.03. Udlağın, qırtlağın və yemək borusunun fəqərə sütunu, boyunun damar sinir dəstəsi, ön,
arxa divararalığı ilə topoqrafik münasibətlərini;
ÜFR-01.04. LOR orqanların və baş nahiyəsinin, boyunun və döş qəfəsinin limfa düyünləri ilə
əlaqələrinin topoqrafiyasını və bunların patologiyada əhəmiyyətini;
ÜFR-02.
PATOMORFOLOGİYA
Ümumi biliklər
ÜFR-02.01. Sitoloji və histoloji müayinədə iltihabi xəstəliklərin, xoş və bəd xassəli şişlərin differensial
diaqnostik meyarlarını;
ÜFR-02.02.
Xoş və bədxassəli xəstəliklərin patogenezini bilməlidir;
ÜFR-02.03.
Orqanların patologiyalarını bilməlidir;
ÜFR-02.04.
Cərrahi patologiyaların prisiplərini bilməlidir;
ÜFR-02.05.
Cərrahi preparatların işlənməsini bilməlidir;
ÜFR-02.06.
Klinik və laborator məlumatların cərrahi xəstəliklərin diaqnostikasında istifadəsini
bilməlidir;
Ümumi bacarıqları
ÜFR-02.07. Sitoloji və histoloji müayinə üçün materialların götürülməsini, onları hazırlamağı;
ÜFR-02.08. Sitoloji və histoloji müayinələrin aparılmasını;
060907 – “Otorinolarinqologiya” ixtisası üzrə rezidenturada həkim-mütəxəssis hazırlığının məzmununa və səviyyəsinə qoyulan minimum dövlət
tələbləri
ÜFR-02.09. Mikroskop altında preparatlara baxışı, immunohistokimyəvi müayinələrin aparılmasını;
ÜFR-02.10.
İncə iynə aspirasion biopsiyasını, eksiziyonal və insizional biopsiyanı, kəsici iynə
biopsiyasını bacarmalıdır;
ÜFR-02.11.
Klinik, laborator məlumatların cərrahi xəstələrin diaqnostikası, müalicəsi, əməliyyatını,
əməliyyatdaxili və sonrası aparılmasında tətbiqini bacarmalıdır;
ÜFR-02.12.
Cərrahi xəstələrin aparılmasında patolohistoloq ilə işini bacarmalıdır
ÜFR-03.
MİKROBİOLOGİYA
Ümumi biliklər
ÜFR-03.01. Mikrobiologiyanın ümumi məsələlərini, mikroorqanizmlərin növlərini, mikrobioloji
laboratoriyanın işini;
ÜFR-03.02. Qidalı mühitləri, əkmə üsullarını;
ÜFR-03.03. Mikoskopları, onların təyinatını, mikroskopik müayinəni;
ÜFR-03.04. Qram-müsbət, qram-mənfi, anaerob bakteriyaları, irinli-iltihabi proseslərin törədicilərinin,
difteriyanı, qrip, paraqripoz virusların, patogen ibtidailərin, göbələk xəstəliklərinin
laborator diaqnotikasını;
ÜFR-03.05. Bakteriyanın toksikliyini, immuniteti;
ÜFR-03.06. QBB xəstəliklərinin mikrobiologiyasını və antibiotikoterapiyasını;
Ümumi bacarıqları
ÜFR-03.07. Yaxmaların hazırlanmasını, rəngləmə, mikroorqanizmləri aşkar etmək metodlarını;
ÜFR-03.08. Müayinə materialları götürməyi, müayinə üsullarını;
ÜFR-03.09. Qanın sterilliyə götürülməsini, hemokulturanın müayinəsini;
ÜFR-04.
HEMATOLOGİYA
Ümumi biliklər
ÜFR-04.01. Qanın morfoloji tərkibini, onun müayinə metodikasını;
ÜFR-04.02. LOR orqanların iltihabi, allergik, generalizə olunmuş irinli iltihabi xəstəliklərində qanın
morfoloji tərkibindəki dəyişiklikləri;
ÜFR-04.03. Qan xəstəlikləri zamanı LOR orqanlardakı və qandakı dəyişiyliklərin xüsusiyyətlərini;
Ümumi bacarıqları
ÜFR-04.04. Leykemiya və leykozlar zamanı əmələ gələn anginalarda sümük iliyinin müayinəsini
aparmağı, oradakı dəyişiylikləri qiymətləndirməyi;
ÜFR-04.05. Leykemiya və leykozlar zamanı əmələ gələn anginalarda müalicə prinsiplərini;
ÜFR-05.
KLİNİK BİOKİMİYA
ÜFR-05.01.
ÜMUMİ BİOKİMYA
Ümumi biliklər
ÜFR-05.02. QBB xəstəlikləri zamanı qan, sidik, beyin-onurğa beyin mayesində aşkar olunan
biokimyəvi dəyişiylikləri;
060907 – “Otorinolarinqologiya” ixtisası üzrə rezidenturada həkim-mütəxəssis hazırlığının məzmununa və səviyyəsinə qoyulan minimum dövlət
tələbləri
ÜFR-05.03. Qulaq, burun, udlaq ifrazatının və sekretinin, labirint mayesinin əsas biokimyəvi
göstəricilərini, onların diaqnostik əhəmiyyətini;
ÜFR-05.04. QBB şişləri zamanı markerlərin təyini metodikalarını;
ÜFR-05.05.
SU – ELEKTROLİT VƏ TURŞU – QƏLƏVİ HOMEOSTAZI
Ümumi biliklər
ÜFR-05.05.1.
Normal su-elektrolit və turşu-qələvi tarazlığını bilməlidir;
ÜFR-05.05.1(a)
Orqanizmin maye mühitlərini bilməlidir;
ÜFR-05.05.1(b)
Maye mühitləri arasında su mübadiləsinin fiziologiyasını bilməlidir və bunun
əhəmiyyətini qavramaq;
ÜFR-05.05.2.
Su-elektrolit homeostazında yaşla əlaqədar dəyişiklikləri bilməlidir;
Ümumi bacarıqlar
ÜFR-05.05.3.
Su və elektrolit pozulmalarının diaqnostikasını və korreksiyasını bacarmalıdır;
ÜFR-05.05.4.
Turşu-qələvi pozulmalarının diaqnostikasını və düzəldilməsini bacarmalıdır;
ÜFR-05.06.
METABOLİZM
Ümumi biliklər
ÜFR-05.06.1.
Enerji metabolizmını bilməlidir;
ÜFR-05.06.2.
Bədən temperaturunun tənzimini bilməlidir;
ÜFR-05.06.3.
Metabolizmin hormonal tənzimini bilməlidir;
ÜFR-05.06.4.
Aralıq metabolizmı bilməlidir;
ÜFR-05.06.5.
Metabolizmdə yaşla əlaqədar ortaya çıxan dəyişiklikləri bilməlidir;
Ümumi bacarıqlar
ÜFR-05.06.6.
Reanimasion xəstələrin gündəlik enerji ehtiyaclarını təyin etmək;
ÜFR-05.06.7.
Reanimasion xəstələrdə azot mübadiləsini hesablaya bilməlidir.
ÜFR-06.
ANESTEZİOLOGİYA VƏ REANİMATOLOGİYA
ÜFR-06.01.
ANESTEZİOLOGİYA
Ümumi biliklər
ÜFR-06.01.1.
Ağrının patofiziologiyasını və müalicəsini bilməlidir;
ÜFR-06.01.2.
Yerli, regional və ümumi anesteziyada istifadə olunan dərmanların farmakologiyasını
və istifadə qaydalarını bilməlidir;
ÜFR-06.01.3.
Yerli, regional və ümumi anesteziyanın prinsiplərini, metodlarını, göstəriş, əks-
göstəriş və ağırlaşmalarını bilməlidir;
ÜFR-06.01.4.
Böyüklərdə və uşaqlarda ümumi ağrısızlaşdırmanın əsasları;
ÜFR-06.01.5.
Otorinolarinqoloji əməliyyatlar zamanı ən çox istifadə olunan ağrısızlaşdırma,
anesteziya üsullarını;
ÜFR-06.01.6.
QBB xəstəliklərində yerli və ümumi anestetikləri və onların təsirini, tətbiq
texnikalarını;
ÜFR-06.01.7.
Ümumi ağrısızlaşdırma zamanı xəstələrin vəziyyətinə nəzarət üsulları və onların
qiymətləndirilməsi metodlarını;
060907 – “Otorinolarinqologiya” ixtisası üzrə rezidenturada həkim-mütəxəssis hazırlığının məzmununa və səviyyəsinə qoyulan minimum dövlət
tələbləri
Ümumi bacarıqlar
ÜFR-06.01.8.
Cərrahi xəstələri anesteziya nöqteyi-nəzərdən qiymətləndirməyi bacarmalıdır;
ÜFR-06.01.9.
Anesteziya vaxtı xəstənin monitorizasyasınu bacarmalıdır;
ÜFR-06.01.10.
Tənəffüs yolunu açıq tutma tədbirlərini bacarmalıdır;
ÜFR-06.01.11.
İntubasiya və ekstubasiyanı bacarmalıdır;
ÜFR-06.02.
ÜRƏK-AĞCİYƏR REANİMASİYA
Ümumi biliklər
ÜFR-06.02.1.
Kritik vəziyyətlərin mexanizmlərini, həyatqurtarma tədbirlərinin prinsiplərini,
ardıcıllığını və hədəf göstəricilərini bilməlidir;
ÜFR-06.02.2.
Ürək dayanmasının səbələrini və mexanizmlərini bilməlidir;
ÜFR-06.02.3.
Ürək dayanmasında istifadə olunan dərmanların farmakologiyasını bilməlidir;
ÜFR-06.02.4.
Mexaniki ventilyasiyanın tənəffüs və ürək-damar sisteminə təsirini bilməlidir;
ÜFR-06.02.5.
Şokdakı xəstələrin monitorizasiyasında istifadə edilən üsulları bilməlidir;
Ümumi bacarıqlar
ÜFR-06.02.6.
Kritik vəziyyətlərdəki xəstələrdə həyatqurtarma tədbirlərini ardıcıllıqla yernə
yetirməyi bacarmalıdır;
ÜFR-06.02.7.
Ürək dayanması və aritmiyaların diaqnostikasını bacarmalıdır;
ÜFR-06.02.8.
Ürək masajı və defibrilyator istifadəsini bacarmalıdır;
ÜFR-06.02.9.
Tənəffüs yollarının tıxanmasının diaqnostikasını və müalicəsini bacarmalıdır;
ÜFR-06.02.10.
Endotraxeal və nazotraxeal intubasiyanı bacarmalıdır;
ÜFR-06.02.11.
Krikotirotomiya və traxeostomiyanı bacarmalıdır;
ÜFR-06.02.12.
Mexaniki ventilyatorlardan istifadə etməyi bacarmalıdır;
ÜFR-06.02.13.
Körpücükaltı, vidaci və bud venalarına kateter qoymağı bacarmalıdır;
ÜFR-07.
QİDALANMA
Ümumi biliklər
ÜFR-07.01. Xəstələrin qidalanma vəziyyətlərini qiymətləndirmək üçün biliklərə sahib olmaq;
ÜFR-07.02. Qidalandırma üsullarını bilməlidir;
ÜFR-07.03. Cərrahi xəstəliklərin qidalanmaya təsirini və qidalandırılması vacib olan xəstəlikləri
bilməlidir;
ÜFR-07.04. Yaşla əlaqədar qidalanmada ortaya çıxan dəyişiklikləri bilməlidir;
Ümumi bacarıqlar
ÜFR-07.05. Xəstələrin qidalanma vəziyətini qiymətləndirməyi bacarmalıdır;
ÜFR-07.06. Qidalandırma üsullarının seçimini bacarmalıdır
ÜFR-07.07. Enteral və pareneral qidalandırma kateterlərini yerləşdirməyi bacarmalıdır;
ÜFR-07.08. Qidalandırmalı olan xəstələrdə qida ehtiyaclarını hesablamağı bacarmalıdır;
ÜFR-07.09. Parenteral qidalandırmada enerji və vitamin pozulmalarını təyin etməyi və aradan
qaldırmağı bacarmalıdır;
ÜFR-07.10. Qastrostomiya, yeyunostomiya və dəridənkeçən qastrostomiyanın icrasını bacarmalıdır;
060907 – “Otorinolarinqologiya” ixtisası üzrə rezidenturada həkim-mütəxəssis hazırlığının məzmununa və səviyyəsinə qoyulan minimum dövlət
tələbləri
ÜFR-07.11. Enteral və parenteral qidalandırmada ağırlaşmaların təyinini və müalicəsini bacarmalıdır;
ÜFR-08.
ÜMUMİ CƏRRAHİYYƏ
Ümumi biliklər
ÜFR-08.01. Aseptika, antiseptikanı, cərrahi infeksiyaları;
ÜFR-08.02. Travmalar zamanı müalicə prinsiplərini;
ÜFR-08.03. Yemək borusunda aparılan cərrahi əməliyyatları;
ÜFR-08.04. QBB xəstəliklərində lazer cərrahiyyəsi, radiofrekans və digər enerji qaynaqlarının tətbiqini;
Ümumi bacarıqları
ÜFR-08.05. Xəstələrdən anamnez toplamağı və müayinə üsullarını, laborator müayinələrin nəticələrini
təhlil etməyi;
ÜFR-08.06. QBB xəstəliklərində cərrahi sarğı, cərrahi tikiş texnikaları və materialları, əməliyyatdan
sonra xəstənin aparılması və əməliyyatdan sonrakı ağırlaşmaları;
ÜFR-08.07. Xəstələrə diaqnoz qoymağın əsaslarını, medikamentoz müalicəni aparmağı və istifadə
olunan dərmanları;
ÜFR-08.08. Venapunksiya, venaseksiyanı, mədə zondu və sidik yollarına kateter qoymağı;
ÜFR-08.09. Xarici yuxu arteriyasının bağlanmasını, traxeotomiyanı (meyiddə və xəstədə);
ÜFR-09.
TRAVMATOLOGİYA
Ümumi biliklər
ÜFR-09.01.
Açıq və qapalı zədələnmələrin patofiziologiyasını bilməlidir;
ÜFR-09.02.
Travmaların mexanikasını və ballistikasını bilməlidir
ÜFR-09.03.
Təcili yardım göstərişlərini bilməlidir;
ÜFR-09.04.
QBB organların travmalarında müalicə prinsiplərini bilməlidir;
ÜFR-09.05.
Zədələnməyə nəzarət cərrahiyyəsinin prinsiplərini bilməlidir;
Ümumi bacarıqlar
ÜFR-09.06.
Çoxlu orqan travması olan xəstələrin aparılmasını bacarmalıdır;
ÜFR-09.07.
Travmalı xəstələrin xəstəxanaya qədərki, təcili yardım, reablitasiya mərhələlərdə
diaqnostikasını, müalicəsini, müşahidəsini müştərək şəkildə bacarmalıdır;
ÜFR-10.
NEVROLOGİYA
Ümumi biliklər
ÜFR-10.01. Baş beyinin anatomo-fizioloji xüsusiyyətlərini, nevroloji müayinə üsullarını;
ÜFR-10.02. Kəllə-beyin sinirlərini, onların müayinə üsullarını, patologiyasını dəyərləndirməyi;
ÜFR-10.03. Nevrologiyada baş ağrıları, səbəbləri, degenerativ xəstəlikləri;
ÜFR-10.04. Yuxunun fiziologiyası və yuxu xəstəliklərini;
Ümumi bacarıqları
ÜFR-10.05. Otogen və rinogen kəllədaxili ağırlaşmaların nevroloji simptomları;
ÜFR-10.06. Baş gicəllənmə, onun xüsusiyyətləri və differensial diaqnostikasını;
060907 – “Otorinolarinqologiya” ixtisası üzrə rezidenturada həkim-mütəxəssis hazırlığının məzmununa və səviyyəsinə qoyulan minimum dövlət
tələbləri
ÜFR-11.
TİBBİ STATİSTİKA VƏ İNFORMATİKA
Ümumi biliklər
ÜFR-11.01.
Ümumi cərrahiyədə araşdırma prinsiplərini bilməlidir;
ÜFR-11.02.
Ümumi epidemiyoloji prinsipləri bilməlidir;
ÜFR-11.03.
Klinik və eksperimental tədqiqatların planlaşdırılmasını və statistikasını bilməlidir;
ÜFR-11.04.
İnsan üzərində tədqiqatların prinsiplərini bilməlidir;
ÜFR-11.05.
Ən yaxşı klinik tətbiqləri bilməlidir;
ÜFR-11.06.
BXK-10-nun strukturanı və hissələri bilməlidir;
ÜFR-11.07.
Sübutlu təbabətin prinsiplərini bilməlidir;
Ümumi bacarıqlar
ÜFR-11.08.
Dərman və cihaz firmalarının təqdim etdiyi məlumatlara tənqidi yanaşmağı bacrmaq;
ÜFR-11.09.
Tibbi biliklərə yiyələnməyi, tənqidi yanaşmağı və tətbiqində sübutlu təbəbətin
prinsiplərinə əsaslanmağı bacarmalıdır
ÜFR-11.10.
Klinik və eksperimental tədqiqatları planlaşdırmağı, aparmağı, nəticələrini təqidim
etməyi və yazmağı bacarmalıdır;
ÜFR-11.11.
Databaz proqramları və statistika proqramları ilə işləməyi bacarmalıdır;
2.2.1. Həkim-otorinolarinqoloq aşağıdakı peşə kompetensiyalarına yiyələnməlidir:
PFR-01.
OTOLOGİYA
Peşə bilikləri
PFR-01.01.
Ölkədə otoloji yardımın təşkilinin ümumi məsələləri, xəstəxana-ambulator müəssisələrinin
işinin, böyük və uşaq əhalisinə təcili və təxirəsalınmaz yardımın təşkili;
PFR-01.02.
Xarici, orta və daxili qulağın xəstəliklərinin yayılması, nomenklaturasını, təsnifatını
etiologiyası, patogenezi, klinik simptomları, diaqnostikası, müalicə prinsiplərini, ölüm
göstəricilərini;
PFR-01.03.
Kəskin koxleovestibulyar pozğunluqları, onların klinik simptomlarını, diaqnostikası və
müalicəsini, bu zaman aparılacaq təcili yardımı;
PFR-01.04.
Qulaq məşəli kəllədaxili ağırlaşmaları, onların yayılması, təsnifatı, klinikası,
diaqnostikasını və müalicəsini, mastoidit, üz sinirinin iflici, səbəbləri, formaları,
diaqnostikası və müalicəsini;
PFR-01.05.
Otoloji xəstəliklərin profilaktikası tədbirlərini, profilaktik müayinənin təşkili və
aparılmasının ümumi prinsiplərini;
PFR-01.06.
Otoloji xəstəliklərdə dispanserizasiya, onun mahiyyəti, dispanserizasiyanın məqsədi,
xəstəliklərin aşkar edilməsi üsulları və müalicəsi prinsiplərini;
PFR-01.07.
Təcili yardım tələb edən otoloji xəstəliklər və vəziyyətləri, bu zaman aparılan müayinələrin
diaqnostik əhəmiyyətini;
PFR-01.08.
Otoloji xəstəliklər zamanı tətbiq edilən medikamentoz və cərrahi müalicə üsullarının
effektlilik göstəricilərini;
PFR-01.09.
Otoloji xəstəliklər zamanı baş verən fəsadların əmələ gəlmə mexanizimlərini və onların
aradan qaldırılması yollarını;
PFR-01.10.
Qulağın bəd xassəli şişlərin yayılmasını, formalarını, klinik simptomlarını, biopsiyası
üsullarını, morfoloji xüsusiyyətlərini aşkar etməyi, şüa, kimyəvi və cərrahi müalicəsini;
060907 – “Otorinolarinqologiya” ixtisası üzrə rezidenturada həkim-mütəxəssis hazırlığının məzmununa və səviyyəsinə qoyulan minimum dövlət
tələbləri
PFR-01.11.
Qulaq xəstəlikləri ilə əlaqədar xüsusi anatomik, fizioloji, patofizioloji və digər sahələri;
Peşə bacarıqları
PFR-01.12.
Pasiyentin xəstəliyi haqda ətraflı informasiyanın toplanması; obyektiv müayinə üsullarının
tətbiqi; xəstəliyin ümumi və xüsusi əlamətlərini aşkar etmək, xüsusən, təxirəsalınmaz
yardımı tələb edən hallarda;
PFR-01.13.
Otoloji xəstəlikləri zaman tətbiq olunan müayinə üsullarını (otoskopiya, eşitmə borusunun
keçiriciliyinin yoxlanması, eşitmənin, vestibulyar funksiyanın müainəsini, cərrahi
mikroskopla işləməyi) və onların xəstəliyi təyin etməkdə rolunu;
PFR-01.14.
Xəstənin vəziyyətinin ağırlığını qiymətləndirmək; xəstəni bu vəziyyətdən çıxarmaq üçün
lazımi tədbirlərin görülməsi;
PFR-01.15.
Xüsusi tədqiqat üsullarının zəruriliyini təyin etmək (laborator, rentgenoloji, funksional və
sair);
PFR-01.16.
Hospitallaşmaya göstərişləri təyin etmək və onu təşkil etmək;
PFR-01.17.
Differensial diaqnostikanın aparılması, kliniki diaqnozun, xəstənin aparılma sxemi, planı
və taktikasının əsaslandırılması;
PFR-01.18.
Zəruri dərman vasitələrini və digər müalicə tədbirləri təyin etmək;
PFR-01.19.
Lazımi konsultativ tibbi yardımın həcmini təyin etmək və müalicənin korreksiyasını
tapmaq;
PFR-01.20.
Müxtəlif otoloji xəstəliklərin cərrahi və dərman müalicəsi prinsiplərinin xarakteristikasını
verməyi, konservativ və cərrahi müalicəyə göstərişləri təyin etməyi; konkret xəstəlik
zamanı farmakoloji, fizioterapevtik və cərrahi müalicə üsullarını seçməyi; qulaq
əməliyyatları zamanı lokal, regional və ümumi anesteziyanın seçilməsini, tətbiqini və
aparılmasını;
Dostları ilə paylaş: |