Amid Səlimoğlu Ə Ə Bakı-2020

---

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Amid Səlimoğlu 

Ə

Ə

Bakı-2020 

---

 

Dəhlizə çıxaraq çölə doğru addımlayırdı ki, arxadan gələn səs onu dayanmağa 

vadar etdi. Astaca geriyə dönərək yenidən addımlamağa başladı.

 

 

– Buyurun, rəis. Nəsə lazım idi?  

 

– Polis leytenantı Sevda Ağayeva, – rəis yanında dayanan xanımı göstərərək 

dedi. – Bundan sonra sənə işlərində o kömək edəcək. İnanıram ki, səndən çox şey 

öyrənəcək, – deyə gülümsəyərək otağının qapısını açdı. 

–  Nədənsə,  mən  buna  heç  inanmıram.  –  O  da  gülümsəyərək  qarşılıq  verdi.  – 

Bağışlayın. Adım Rafaeldir, Rafael Muradov. – Sevdaya özünü təqdim etdi.  

 

– Sizi şəhərdə tanımayan yoxdur, cənab mayor. Sizinlə işləmək mənim üçün 

fəxrdir. – Sevda məmnunluğunu bildirdi. 

 

–  Sənə  bu  qoca  bilmirəm  nə  deyib,  –  əli  ilə  kolidorun  sonundakı  qapını 

göstərdi.  Birgə  çölə  doğru  addımlamağa  başladılar,  –  ancaq,  əslində,  mən  tək 

işləməyi üstün tuturam. Rəis də pensiya yaşına çatıb, işdən də çıxmaq istəmir. Elə 

gündə bir şey çıxarır başıma. – Gülərək sözünə əlavə etdi.  

 

– Mən sizə mane olmaram.  

 

–  Yox.  Xətrinə  dəyməsin.  Sənə  görə  demirəm.  Ümumiyyətlə  deyirəm.  – 

Ağarmış  saçlarını  ovuşduraraq  nə  deyəcəyini  fikirləşdi.  –  Hara  gedəcəyimizi 

bilirsən? 

 

– Bəli. Sizdən əvvəl cənab  polkovnik hadisə haqqında mənə danışıb. 

 

– Gözəl. O zaman yola düşsək yaxşı olar. Maşının var? 

 

– Xeyr.  

 

– Onda taksiylə gedək. Mənim də yoxdu.  

 

– Yaxşı. 

 

Yola çıxaraq taksi saxlayıb hadisə baş verən yerə üz tutdular. Yol boyu heç 

biri bir söz belə danışmırdı. Ancaq susur və yolu izləyirdilər. Arabir sürücü söhbət 

etməyə çalışsa da, istəyi alınmır, söhbət yarıda kəsilirdi. 

 

Taksi  beş  mərtəbəli  binanın  qarşısında  dayananda  artıq  saat  üç  olmuşdu. 

Rafael taksidən enərək binaya göz gəzdirdi. Sevda onun hərəkətlərini izləyir, ondan 

nəsə öyrənməyə çalışırdı.  

 

– Hadisə nə zaman baş verib? 

 

– İki gün bundan öncə. – Sevda dərhal sualına cavab verdi. 

 

– Saat neçədə? 

 

– Təxminən gecə, saat iki radələrində. 

 

– Yaxşı. Gedək mənzilə baxaq.  

 

Binanın  birinci  mərtəbəsində  üç  mənzil  vardı.  Sağda  yerləşən  qapı  xüsusi 

lentlərlə  əhatələnmiş,  girilməsinə  qadağa  qoyulmuşdu.  Rafael  ilk  öncə  əlcək 

geyindi, sonra qapını açarla açaraq içəri daxil oldu. Sevda da onun arxasıyca hərəkət 

edirdi.  

 

İçəri daxil olduqlarında qəribə qoxunu dərhal hiss etdilər. Rafael üçün bu o 

qədər  də  yad  olmasa  da,  Sevda  üçün  çox  yeni  idi.  Ona  görə  də  cibindən  yaylıq 

çıxararaq burnunu tutmağa çalışdı. Bundan xoşu gəlmədiyi üzünü turşutmağından 

hiss olunurdu. 

 

Astaca yataq otağına keçərək tavandan asılmış kəndirə baxdılar. 

 

– Mərhum haqqında nə bilirsən? – Rafael gözünü kəndirdən çəkmədən dedi. 

---

 

– Ölən qadındır. Adı Fəridə, soyadı Mamedova. Tələbə 

olub. Bakı Dövlət Universitətinin ikinci kurs tələbəsi imiş.  

 

– Lap yaxşı. Dərsinə pis hazırlaşmamısan. – Bir qədər 

susduqdan  sonra  anidən  Sevdaya  baxaraq  dedi.  –  Səncə  bu 

intihardır? 

 

– İlk baxışdan intihar kimi görünür. Ancaq bəzi şübhəli 

məqamlar da var. Ona görə də tam olaraq, qəti qərara gəlmək 

mümkün deyil.  

 

– İşə hardan başlamağı məsləhət görürsən? 

 

– Mən? – təəccüblə Rafaelə baxdı. 

 

– Hə. Sən. Öyrənməyə bir yerdən başlamalısan ya yox? 

 

– Düzdür. – Çaşqınlıqla cavab verdi. 

 

– Onda de. İşə hardan başlayaq? 

 

– Evi axtarmaqla ola bilər. 

 

– O zaman hərəmiz bir otağa baxaq. Sonra ümumiləşdirib müzakirə edərik. – 

Rafael sözünü bitirərək qonaq otağına keçdi. 

 

Ev elə də böyük deyildi. Bir qonaq otağı, bir yataq otağı, bir də mətbəxdən 

ibarət  idi.  Rafael  qonaq  otağını  gəzir,  gözünə  sataşan  əşyalara  bir  neçə  saniyə 

baxmaqla kifayətlənirdi. Sevda isə yataq otağını diqqətlə araşdırmağa səy göstərirdi. 

Tapacağı hər bir yeni məlumat onun üçün çox böyük əhəmiyyətə malik idi. Ona görə 

də  bütün  kitablara  baxır,  bütün  rəflərə  tək-tək  göz  gəzdirirdi.  Bir  müddət  fikrini 

lazımi  materialın  axtarışına  verdiyindən  qapının  yanında  dayanaraq  onun 

hərəkətlərini izləyən Rafaeli görməmişdi. Rafael isə susaraq bu gənc qızın maraqla 

nəsə axtarmasını izləməkdə davam edirdi. Bir neçə dəqiqə də belə keçdikdən sonra 

anidən səssizliyi pozdu. 

 

– Nəsə tapa bildin? 

 

Səsə diksinərək yerində dikələn Sevda geriyə çevrilərək ona baxdı. 

 

– Siz burda idiniz? 

 

– Biraz olar. – Soyuq baxışlarla həmkarına baxdı. – Heç nə tapa bilmədin? 

 

– Xeyr. – Pərt olmuşdu. Başını aşağı əyərək dedi. 

 

– Heç nə olmaz. Getmək vaxtıdır. Hələlik burada işimiz bitdi.  

 

– Yaxşı. 

 

Qapıdan çıxdıqdan sonra Rafael qapını bağladı. Oradan da pilləkənlə aşağı 

düşərək binanın qarşısına çıxdılar. Taksi danışıldığı kimi onları gözləyirdi. Taksiyə 

oturaraq yola düzəldilər. Yol boyu davam edən səssizliyi Sevda pozdu. 

 

– Sizcə mən səhv etmişəm? 

 

– Nədə? 

 

–  Siz  məndən  soruşdunuz.  Hardan  başlayaq  dediniz.  Məncə  mən  fikrimdə 

yanıldım. Başlayacağımız ilk iş bu olmamalı idi. 

 

Rafael onu dinlədikdən sonra sakit tərzdə dedi: 

 

–  Əgər  fikrinin  yanlış  olduğunu  fikirləşirsənsə,  deməli  düz  yoldasan.  Sən 

yanlış  etməmişdin.  Biz  buraya  evə  baxmaq  üçün  gəlmişdik.  Sadəcə  ətraflı  deyil. 

Sadəcə  baxacaqdıq,  izləyəcəkdik.  Beynimizdə  hadisə  ilə  bağlı  fikirlər  yaranması 

üçün. Buna görə. Başa düşürsən? 

---

 

– Bəli. Mən biraz həyəcanlandım. Sübut,dəlil tapmaq üçün... – sözünün ardını 

gətirmədi. Üzünü çevirərək yola baxmağa başladı. 

 

Bu dialoqdan sonra yenidən taksidə sükut yarandı. Sürücü belə onların sözünə 

qarışmamış,sadəcə  arabir  güzgüdən  onlara  baxaraq  nə  danışdıqlarını  anlamağa 

çalışmışdı.  

 

*** 

 

Cinayətin  səbəbini  araşdırmaq  üçün  mayor  Rafael  Muradov  iclas  otağında 

polkovnik Hüseynovu gözləyirdi. Leytenant Ağayeva isə bu arada sübut və dəlilləri 

sıra ilə masanın üzərinə yığır, arabir kənara çəkilərək hər şeyin yolunda getdiyinə 

əmin  olmağa  çalışırdı.  Onun  bu  qədər  səliqə  ilə  işlədiyi  mayorunda  diqqətini 

çəkmişdi.  Pəncərənin  önündə  dayanaraq  çölə  baxsa  da,  gözucu  leytenantı  da 

süzürdü. 

 

– Hər şey hazırdır? – Polkovnik içəri keçərək masanın üzərindəkilərə işarə 

etdi. 

 

– Bəli, cənab polkovnik.  

 

– Lap yaxşı, Muradov. O zaman baş-leytenant Şükürov da gəlsin, başlayaq.  

 

– Necə istəyirsiniz.  

 

– Ağayeva, cənab mayorla necə, anlaşa bilirsiniz? – Gülərək mayora baxdı. 

 

– Bəli. 

 

– Biraz qəribə adamdır, ancaq yaxşıdır. İşində də,insanlıqda da. Qoca olsa da.  

 

– Sənin özündən deyəsən, heç xəbərin yoxdu. – Rafael onun sözünü kəsərək 

dedi.  

 

–  Mən  səndən  cavan  görünürəm.  Bir  özünə  bax.  Saçların  indidən  ağarıb. 

Babama oxşayırsan.  

 

– Baban bu qədər yaraşıqlı idi?  

 

– Heç aidiyyatı yox idi? 

 

– Kimə oxşadığın bəlli oldu ki. – Gülərək arxasını polkovnikə çevirdi, sonra 

qısa addımlarla pəncərəyə doğru addımladı.  

 

Onların  aralarında  danışdığı  söhbət  Leytenant  Ağayevanı  çaşdırmışdı. 

Susaraq onların uşaq kimi bir-birinə söz çatdırmağa çalışmaları onun üçün çox ani 

olmuşdu. 

 

– Noldu, qızım? Deyəsən, bunu gözləmirdin.  

 

– Xeyr... Bağışlayın... –  Utancından üzü qızarmışdı. 

 

– Rafaellə iyirmi ildəndir ki, bir yerdə işləyirik. Ona görə də bu qədər bir-

birimizlə rahat rəftar edə bilirik. İki qocayıq, başqa nə gözləyirdin ki? 

 

– Bir qoca. Mənim heç əlli yaşım olmayıb. 

 

– İki ay sonra olacaq da. – Üzünü mayora tərəf çevirdi.  

 

– Şükürov harda qaldı? – Rafael sözü dəyişdirərək dedi.  

 

– Gələcək indi. Biraz səbrli ol, qoca. – Ağayeva göz vuraraq dedi.  

 

Sevda  yenidən  sənədlərlə  məşğul  olmağa  başladı.  Polkovnik  kresloya 

söykənərək boş lövhəyə tamaşa edir, nəsə fikirləşirdi. Mayor isə ayaq üstə dayanaraq 

əvvəlki kimi pəncərədən çölü izləyirdi.  

 

Bir dəqiqə keçməmişdi ki, qapı açılaraq içəri biri daxil oldu. Polkovnik yerini 

rahatlayaraq qapıdan girənə asta səslə dedi. 

---

 

– Həll edə bildin? 

 

– Bəli, cənab polkovnik. Dediyiniz kimi, sənədləri göndərdim.  

 

–  Lap  yaxşı.  O  zaman  işə  başlaya  bilərik.  Ancaq  əvvəla  səni  yeni 

əməkdaşımızla  tanış  edim.  –  Ağayevanı  göstərərək  dedi.  –  Leytenant  Ağayeva 

Sevda. Bundan sonra bizimlə olacaq. 

 

– Salam. – Şükürov gülümsəyərək dedi. 

 

– Salam, cənab baş Leytenant. – Ağayeva da qarşılıq verdi.  

 

Hərkəs  yerini  aldıqdan  sonra  Leytenant  Ağayeva  lövhənin  qarşısına  keçdi. 

Qələmlə Lövhənin ortasına Fəridə yazıb rəsmini adının qarşısına sancdı.  

 

–  Mamedova  Fəridə  Həsən  qızı.  İki  gün  bundan  qabaq,  səhər  evə  gələn 

rəfiqəsi  tərəfindən  evdə  ölü  tapılıb.  Yerdə  uzanıq  vəziyyətdə.  Araşdırmaya  görə, 

hadisə gecə radələrində baş verib.  

 

– Şübhəli var? – Şükürov müdaxilə etdi. 

 

Leytenant  masanın  üzərindən  yeni  bir  şəkil  götürərək  lövhənin  aşağısına 

sancdı. İki şəkil arasında xətt çəkərək sözünə əlavə etdi. 

 

–  Hacıyev  Ayaz  Rəsul  oğlu.  Dindirmələrə  əsasən,  qızın  sevgilisi  olduğu 

ortaya  çıxıb.  Kamera  görüntülərindən  həmin  gecə  Fəridənin  yanında  olduğu 

müəyyənləşdirilib. Hal-hazırda polis nəzarətindədir. 

 

– Onun öldürdüyünə dair sübut? 

 

–  Hələki  yoxdur,  cənab  polkovnik.  Ancaq  cinayətdən  daha  çox  intihara 

bənzəyir. 

 

–  Bunu  əvvəlcədən  demək  olmaz.  Dərindən  araşdırmaq  lazımdır.  Fəridə 

valideynləri ilə qalmırdı? – Şükürov dedi. 

 

–  Xeyr.  Fəridə  iki  il  bundan  qabaq  rayondan  gəlib.  Universitetdə  oxumaq 

üçün.  Əvvəllər  evdə  üç  qız  qalırdılar,  ancaq  sonralar  iki  qız  evi  tərk  etdiyindən 

Fəridə evdə yalnız qalırdı. 

 

– O zaman hər şeyi yenidən başlamaq lazımdır. 

 

– Nədən, Rafael? – Polkovnik mayora baxdı. 

 

– İlk öncə ona yaxın olan insanları bir-bir dinləmək lazımdır. Fəridənin evində 

qalan  iki  rəqifəsini,  sevgilisi  olan  Ayazı,valideynlərini,qonşularını...  bir  sözlə, 

hamını. 

 

– Yaxşı. Siz işə başlayın. Sonra mənə məruzə edərsiniz. – Polkovnik ayağa 

qalxaraq qapıya yaxınlaşıdı. 

 

– Ən çətin iş sənə düşüb. 

 

– Bu qədər adamı idarə etmək elə ən böyük işdi. – Polkovnik qapını açaraq 

Rafaelə baxdı. – Bəlkə yalan deyirəm? – gülə-gülə çölə çıxdı. 

 

– Axx qoca. Düzəlməyəcəksən. – Kinayə ilə onun arxasıyca deyindi. Sonra 

yenidən üzünü Şükürovla Ağayevə tutaraq əlavə etdi. – İşə Fəridənin sevgilisindən 

başlayaq. Onsuzda buradadır. Ona qədər də Şükürov, sən Fəridənin valideynlərini 

və iki rəfiqəsini bura çağır. Qonşularını isə onsuzda evinə gedəndə görəcəyik. 

 

– Oldu, cənab mayor. – Şükürov geriyə dönərək otağı tərk etdi.  

 

– Gedək sorğu otağına, – deyə Ağayevaya qapını göstərdi. 

 

İkisi  də  asta  addımlarla  dəhlizə  çıxaraq  sorğu  otağına  doğru  addımlamağa 

başladılar. Sorğu otağı çoxdan hazır edilmişdi. İçəridə əli qandallı bir gənc oturaraq 

çaşqınlıqla içəri girənləri izləyirdi. 

---

 

– Məni burda nə vaxta kimi saxlayacaqsınız? 

 

– Biraz sakit ol. Biz sənin burada qalmağın üçün deyil, buradan çıxmağın üçün 

çalışırıq. – mayor Muradov onu sakitləşdirməyə çalışdı. – Bizə kömək et. 

 

– Necə? Mənim axı heç nədən xəbərim yoxdur.  

 

Rafael  onun  qarşısında  əyləşərək  əlində  tutduğu  qovluğu  onun  qarşısına 

qoydu. Sevda isə ayaq üstə onları izləyirdi.  

 

–  İki  gün  bundan  qabaq  evində  ölü  halda  bir  qız  tapılıb,  Fəridə.  Onu 

tanıyırdın? 

 

– Tanıyırdım. Tələbə yoldaşım olub. – Oğlanın dili topuq vururdu.  

 

– Bundan artığı da olub. Siz sevgili idiniz. 

 

–  Xeyr.  Daha  doğrusu,  əvvəl  hə.  Ancaq  biz  çoxdan  ayrılmışıq.O  mənim 

sevgilim deyil.  

 

– Nə vaxt ayrılmısız? 

 

– Dəqiq deyə bilmərəm. Deyəsən, dekabr ayı idi. Bunun axı nə mənası var? 

 

– Sən ondan ayrılmışdın ya o səndən? 

 

– İkimiz danışıb ayrılmışdıq. Bu bizim aramızda olan şəxsi məsələdir. 

 

– Burada şəxsi məsələ deyə bir şey qalmayıb, cavan oğlan. Sənin şəxsi məsələ 

dediyin qız indi həyatda yoxdu. Zəhmət olmasa, bunu dərk elə və bizə yardım et!  

Oğlan  həyəcandan  tərləmişdi.  Əllərini  qıvrım  saçlarında  gəzdirir,  gözlərini 

qarşısında oturmuş Rafaeldən qaçırmağa çalışırdı.  

 

– Mən ona heç nə etməmişəm! 

 

–  Kimsə  sənin  etdiyini deməyib.  Biz sadəcə  suallar veririk.  Bunu da təkcə 

sənə deyil, onu tanıyan hərkəsə edəcəyik.  

 

– Yaxşı.   – Oğlan mayorun bu sözlərindən sonra biraz sakitləşmişdi. –  Nə 

istəyirsinizsə, soruşa bilərsiniz. 

 

– Fəridənin öldüyü gecə onun yanında nə işin var idi? 

 

– O çağırmışdı. 

 

– Niyə? 

 

– Bilmirəm. Zəng etmişdi. Kömək istəyirdi.  

 

– Kimdənsə qorxurdu?  

 

Bu arada Ağayeva sakitcə onları dinləyir, danışılanları qeyd dəftərinə yazırdı.  

 

– Bilmirəm. Sadəcə bunu dedi. Kömək istəyirdi.  

 

– Yanına getdiyində sənə qəribə gələn bir şey olmadı ki? 

 

– Mən tanıdığım Fəridə deyildi. Sanki bir başqası idi. Biraz mübahisə etdik. 

 

Mənə  elə  gəldi,  o  mənimlə  yenidən  sevgili  olmaq  istəyir.  Buna  görə  məni 

çağırıb. 

 

– Başqa?  

 

– Başqa heç nə. Onsuzda oradan tez ayrıldım. Dəli kimi idi. Onunla danışanda 

qorxurdum.  

 

– Yaxşı. – Rafael ayağa qalxaraq dedi. 

 

– Mən burdan nə vaxt çıxacam? – Ayaz üzündəki qorxuyla mayora baxdı. 

– Hələki bu real görünmür. Çalış başqa şeylər xatırla! Səninlə yenə görüşəcəyik. – 

Ağayevaya çölə çıxmaq vaxtı çatdığını işarə etdi.  

 

–  Mən  hər  şeyi  danışdım.  Başqa  heç  nə  yoxdu.  Buraxın  məni!  –  Onların 

arxasıyca qışqırır, günahsız olduğunu sübut etməyə çalışırdı. 

---

 

Rafaellə  Sevda  isə  sorğu  otağını  çoxdan  tərk  etmiş,  dəhlizlə  çölə  doğru 

addımlamağa başlamışdılar.  

 

– Sizcə düz deyir? 

 

– Bilmirəm, qızım. Bunu demək hələ çox tezdir. Bəs sənə görə? 

 

– Məncə günahsızdır. Onun cinayət edəcək biri olduğuna inanmıram. 

 

– Bizim işdə hisslər o qədər də rol oynamır. Gözləmədiyin anda gözləmədiyin 

yerdən  gələ  bilər  əsl  həqiqət.  İnsan  övladı  çiy  süd  əmib.  Nə  zaman  nə  edəcəyini 

bilmək olmur axı. 

 

–Düzdür. Ancaq sübut tapılmasa, oğlanı burada saxlaya bilməyəcəyik.  

 

–  Bəli.  Ona  görə  də,  işi  tez  bitirmək  lazımdır.  Şükürov  yəqin  Fəridənin 

valideynlərini və iki rəfiqəsini gətirmiş olar. Gedək baxaq. 

 

İkisi də yenidən binaya daxil oldular.  

 

*** 

 

– Firuzə xanım, qızınızla sonuncu dəfə nə vaxt danışmışdınız? – Leytenant 

Ağayeva qadına sual verdi. 

 

– Ölümündən iki gün qabaq. – Qadın boynunu bükərək dedi.  

 

– Bəs siz, Həsən bəy? – Üzünü Fəridənin atasına doğru çevirdi.  

 

–  Mən  onunla  demək  olar  hər  gün  danışırdım,  qızım.  –  Həsənin  gözləri 

dolmuşdu.  

 

– Onunla münasibətiniz necə idi? Ya da onun sizinlə?  

 

– Pis deyildi. – Qızın anası qabağa atılaraq dilləndi.  

 

– Bakıya tez-tez gəlirsiz?  

 

– Xeyr. Ara-sıra. – Yenidən qadın danışdı.  

 

– Telefonda danışanda uzun danışırdınız? Ümumiyyətlə onda qəribəlik hiss 

etmişdiniz? 

 

– Xeyr. Biz vaxtı-vaxtında ona lazım olanları rayondan göndərirdik. Pul da.  

 

–  Hər  şey  pul  deyil,xanım.  –  Ağayeva  dərindən  nəfəs  aldı.  –  Bəs  onun 

ətrafında şübhələndiyiniz biri olub? Rəfiqəsi, qonşusu,qohumu və bir başqası. 

 

– Xeyr. Bilmirik.  

 

–  Yaxşı.  Sorğu  bitdi.  Bir  şey  tapsaq  sizə  xəbər  verəcəyik.  –  Sevda  ayağa 

qalxaraq qapıya doğru addımladı. 

Otaqdan çıxaraq yan otağa keçdi. Yan otaqda onu mayor Muradov gözləyirdi.  

 

– Cənab mayor, valideynlərin sorğusu bitdi.  

 

– Çox qəribə insanlardır. – Rafael əli ilə güzgünün digər tərəfini göstərdi. 

 

– Bəli. Ata biraz kədərlidir, ancaq ana... Sanki qızının ölümündən çox başqa 

şey onu narahat edir. 

 

– Ətrafının onun haqqında deyəcəkləri? 

 

– Bəlkə də.  

 

– Valideynlər hər şeyi fikirləşməlidir. Lakin biz hələ yolun başındayıq.  

 

Onlar  danışdığı  vaxtda  polis  nəfərləri  valideynləri  sorğu  otağından 

çıxartmışdı. İndi isə otaqda Fəridənin rəfiqələrindən biri vardı. 

 

– Rəfiqəsindən bir şeylər öyrənməyə çalış.  

 

– Oldu, – deyə Leytenant qapını açaraq çölə çıxdı. Sonra asta addımlarla sorğu 

otağının qapısını açıb içəri girdi.  

---

 

– Salam.  

 

– Salam. – Qız narahat halda cavab verdi.  

 

– Bura niyə çağırıldığını yəqin bilirsən! – Sevda qovluğu çıxararaq qarşısında 

dayanmış  qızın  şəxsi  məlumatlarına  göz  gəzdirdi.  –  Xədicə,  Fəridəni  nə  vaxtdan 

tanıyırsan?  

 

–  Universitetə  qəbul  olduqdan  sonra.  Biz  kirayə  qaldığımız  evə  bir  otaq 

yoldaşı da axtarırdıq. O vəsilə ilə.  

 

– Eyni fakültədə oxuyurdunuz? 

 

– Bəli. İkimizdə ikinci kursdaydıq. 

 

– Fəridə necə qız idi? 

 

– Yaxşı biri idi. Çox da qaynıyıb qarışmağı sevən biri deyildi. Sakit qız idi.  

 

– Sən evi nə vaxt tərk etdin? 

 

–  Üç  ay  bundan  qabaq.  Valideynlərim  Bakıda  ev  aldıqdan  sonra  orda 

yaşamağa başladım.  

 

– Lap yaxşı. Onun ətrafından başqa kimi tanıyırsan? 

 

– Bizim evdə qaldığımız başqa qız var, Günay. Onu tanıyıram.  

 

– Başqa? 

 

– Heç kimi. Bir də qrup yoldaşlarımızı... qarşılıqlı münasibətdə olduğumuz... 

 

– Səncə Fəridə intihar edib ya onu kimsə öldürüb? 

 

– Mən bunu dəqiq deyə bilmərəm. O içinə qapanan qız idi. İntihar da ola bilər. 

 

– Onunla bir evdə qaldığın müddətdə qəribə nəsə hadisə olub? 

 

– Xeyr. Heç nə. 

 

– Bəs evdən ayrıldıqdan sonra görüşmüsünüz? 

 

– Xeyr. Biz yaxın rəfiqə deyildik.  

 

– Başa düşdüm. – Leytenant Ağayeva ayağa qalxdı. – Gəldiyin  üçün çox sağ 

ol. Ola bilsin, hər hansı məlumat üçün yenidən çağırılasan.  

 

– Oldu.  

 

Sevda yenidən otağı tərk edərək yan otağa keçdi. Onu orada mayor Muradovla 

birgə Şükürov da gözləyirdi.  

 

– Onun sorğusu da bitdi.  

 

– Yaxşı iş idi, Ağayeva. – Rafael üzünü Şükürova tutdu. – Sən nə fikirləşirsən, 

Şükürov?  

 

– Qadınları o qədər də anlamıram. Ona görə də bu xanımın günahının olub 

olmadığını deyə bilmərəm. 

 

– Onun iyirmi yaşı var. Ancaq danışığı, hərəkətləri onu daha yaşlı göstərir.  

 

– Bu tip qızlar indi daha çoxdur, cənab Mayor.  

 

– Mən evliyəm, Ağayeva. İki uşağım  da var. Sən onu Şükürova de. O bunları 

daha yaxşı bilər. Düz demirəm, Şükürov? – Kinayə ilə Şükürova baxdı. 

 

– Bəli...yəni yox... bilmirəm, cənab mayor. – Şükürov utancından qızarmışdı. 

Ağayeva da bunu hiss etmişdi ki, başını aşağı salaraq sakitcə gülümsədi. 

 

– Yaxşı. Qızım, Fəridənin digər rəfiqəsi də artıq içəridədir. Onu da dindir. 

Sonra çıxaq gedək evimizə.  

 

– Oldu, cənab mayor.  

 

Ağayeva sözünü bitirib yenidən sorğu otağının yolunu tutdu.  

 

---

*** 

 

– Günay, elə deyilmi? 

 

– Bəli.  

 

– Fəridə haqqında sənə bir neçə sual verəcəm.  

 

– Buyurun. 

 

– Onu nə vaxtdan tanıyırsan? 

 

– Universitetdə tanış olmuşuq. Bir evdə qalırdıq.  

 

– Necə biri idi? 

 

–  Sakit    biri  idi.  Axşamdan-axşama  görüşürdük.  Dərslərə  görə.  İstirahət 

günləri də evdə olmazdım mən. 

 

– Hara getdiyinizi öyrənə bilərəm? 

 

– Xalamgilə gedirdim.  

 

– Evdən nə vaxt çıxmısan? 

 

– Üç ay bundan qabaq.  

 

– Niyə? 

 

– Xalamgildə qalmaq üçün.  

 

– Bəs niyə əvvəldən orada qalmırdın? 

 

–  Xalamgilin  evləri  balacadır.  Xalam  oğlu  yanvar  ayında  hərbi  xidmətə 

gedirdi. Otağı il yarım boş olacaqdı. Ona görə ailəm elə məsləhət gördü. 

 

– Yaxşı. Digər ev yoldaşınız, Xədicə də üç ay bundan qabaq evi tərk edib. 

İkinizin eyni anda evi tərk etməsi təsadüfdür? 

 

– Mən ondan əvvəl çıxmışam evdən. Sonra o çıxıb.  

 

– Təxmini nə qədər müddət sonra? 

 

– Bir həftə olar. 

 

– Yaxşı. Fəridəni evində ölü halda sən tapmısan. Evə niyə gəlmişdin? 

 

– Mənim bəzi əşyalarım evdə qalmışdı. Ona görə. Başqa bir səbəbi yoxdu. – 

Qız həyəcanlanmağa başladı. 

 

– Sakit ol! Səni günahlandıran yoxdur. Sadəcə biz hər şeyi bilmək istəyirik. – 

Ağayeva onun əlindən tutaraq sakitləşdirməyə çalışdı. – Bizə inan! 

 

– Mənim heç nədən xəbərim yoxdur. Heç nə bilmirəm! 

 

– Bilirəm. Sorğu bitdi. Gedə bilərsən.  

 

– Baş üstə. 

 

Qız ayağa qalxaraq cəld otaqdan çıxdı. Sevda da qovluqları götürərək onun 

arxası ilə otağı tərk etdi. Otağın qarşısında Muradovla Şükürov onu gözləyirdi. 

 

– Günay çox həyəcanlandı. 

 

– Bəli, cənab mayor. Onu günahlandırdığımı zənn etdi.  

 

–  İş  get-gedə  qəlizləşir.  Görək  yumurtadan  nə  çıxacaq.  –  Şükürov  ağzını 

büzərək dedi. 

 

–  Deyəsən,  əhatəni  genişləndirmək  lazım  olacaq.  Qızın  universiteti  ilə  də 

danışmaq lazımdır.  

 

– Universitetlər hal-hazırda bağlıdır, cənab mayor. Virusa görə. 

 

–  Düzdür,  Ağayeva.    Bir  şeylər  fikirləşərik.  İndi  isə  evə  getmək  lazımdır. 

Xanımım məni gözləyir.  

 

– Evə getmək üçün bəhanəniz var. 

---

 

– Bəhanənin olması üçün evlən Şükürov. – Mayor Muradov əlini Şükürovun 

qoluna vuraraq dedi. Şükürov isə sadəcə başını tərpətməklə qarşılıq verdi. – Sabah 

görüşərik.  

 

– Sağ olun. – İkisi də mayorun arxasıyca dedilər.  

 

– Siz hara gedəcəksiniz? Gedəcəyiniz yerə qədər apara bilərəm. 

 

–  Yox,  sağ  olun.  Özüm  gedərəm.  –  Ağayeva  nəzakətlə  onun  xahişini  geri 

çevirdi. 

 

–  Necə  istəyirsiniz.  –  Şükürov  da  çox  təkid  etmədi.  –  O  zaman  sabah 

görüşərik.  

 

–  Sağ  olun.  –  Ağayeva  dəhlizin  sonuna,  çöl  qapıya  doğru  addımlamağa 

başladı.  

Şükürov isə bir qədər onun arxasıyca baxdıqdan sonra o da astaca qapının yolunu 

tutdu. 

 

*** 

 

 

Səhərin  közərən  işıqlarının  altında  avtomobil  yenicə  oyanmış  şəhərin  boş 

yollarını keçərək təyin olunmuş yerə doğru şütüyürdü. Mayor Muradov dünəndən 

harada görüşəcəklərini demiş, vaxtında orada olmaları üçün onları tənbehləmişdi. 

Ona  görə  də  Şükürov  gecikməmək  üçün  qaza  basdı.  Vaxt  gedirdi.  Mayorun 

xasiyyətini  çox  gözəl  bildiyindən,  gecikəcəyi  üçün  cəzalanacağını  da  çox  gözəl 

bilirdi. Muradov dəqiq insan idi.  

 

Ağayeva danışılan yerə çoxdan çatmış, binanın qarşısında dayanaraq mayorla 

baş leytenantı gözləyirdi. Gah sağa, gah da sola baxır, daxilində yaranmış qəribə 

hissləri cilovlamağa çalışırdı. “Bu iş onun üçün idi mi?” – deyə dünəndən elə hey 

fikirləşmiş, bir qərara gəlib çıxa bilməmişdi. İllərdir arzusunda olan peşənin sahibi 

olmuşdu, ancaq bu ya onun istədiyi kimi olmamışdı, ya da istədiyindən artığı ilə 

üzləşmişdi. Elə buna görə də qərarsız idi. 

 

Muradov  isə  avtobusdan  enərək  Fəridənin  yaşadığı  binaya  doğru  yola 

qoyulmuşdu. Hava biraz küləkli idi. Ağarmış saçlarını dağıdır, boğazından asılmış 

tünd-qara  kalstukunu  sol  çiyninə  doğru  sovururdu.  Bugünlərdə  əlli  yaşı  tamam 

olacaqdı. Özündən çox sevdiyi işdə artıq iyirmi səkkiz ili adlamışdı. Bu neçə il ona 

çox şeyi öyrətmişdi. Çox insan görmüş, çox üz tanımışdı. Üzündə yaranmış qırışlar 

vəzifəsinin ağırlığından bəhs edirdi. Ancaq yenə də bezmir, hər gün eyni həyəcanla 

yerindən  dururdu.  Gələcəkdə  işini  dürüst  yerinə  yetirən  kimi  tanıyırsan  desələr, 

bəlkə  də  elə  ilk  ağıla  gələn  adam  o  olacaqdı.  Bu  səbəbdən  idi  ki,  qazancı  ancaq 

insanların hörməti olmuşdu. İnsana başqa nə lazımdır axı?! 

 

Dedikləri vaxtda üçü  də binanın qarşısında  görüşdülər. Saat doqquz tamam 

idi.  

 

– Sabahınız xeyir, uşaqlar.  

 

– Salam, cənab mayor. – İkisi də bir ağızdan dedilər.  

 

– İlk əvvəl qonşularla danışaq. Onlar görək Fəridə haqqında nə deyəcəklər. 

 

–  Cənab  mayor,  Fəridənin  müəllimlərindən  biri  ilə  də  əlaqə  saxlamışıq. 

Günortadan sonra şöbəyə gələcək. 

 

– Lap yaxşı, Şükürov. O zaman işə başlayaq. 

---

 

Üçü də binaya daxil oldular. Birinci mərtəbənin kiçik dəhlizində üç qapı vardı. 

Muradov  qapılardan  birinin  zəngini  basaraq  içəridə  kiminsə  olub-olmamasını 

yoxladı. Bir dəqiqə keçməmişdi ki, qapı açıldı. 

 

–  Buyurun.  –  Bəstəboy,  kilolu  bir  adam  çıxaraq  tərs-tərs  gələnlərin  üzünə 

baxdı. Adamın əynindəki maykası, yuxudan təzə oyandığını göstərirdi.  

 

– Salam. Biz polisdənik. Sizə bir neçə sualımız olacaq. – Muradov vəsiqəsini 

göstərdi. 

 

– Nə ilə bağlı?  

 

– Qonşuluğunuzda yaşayan Fəridənin ölümü haqqında.  

 

– Hə... Yaxşı... Keçin içəri. 

 

Evə  daxil  olaraq  ayaqqabılarını  çıxardılar.  Ev  sahibi  qonaq  otağına  aparıb 

oturmaları üçün yer göstərdi. Elə bu anda yan otaqdan qadın səsi gəldi. “Sahib?” – 

deyə çağırırdı. Deyəsən, qapını açanın həyat yoldaşı idi. Adamın yan otağa keçməsi 

ilə  geri  qayıtması  beş  dəqiqəyə  yaxın  çəkdi.  Geri  gəldiyində  artıq  üstünə  köynək 

geyinmişdi.  

 

–  Üzr  istəyirəm.  Sizin  gələcəyinizi  bilmirdim.  Yuxudan  da  elə  indicə 

durmuşdum.  

 

– Problem deyil. Biz üzr istəyirik. Sizi narahat etdik.  – Muradov üzrxahlıq 

etdi. – Dediyim kimi, bura Fəridəyə görə gəlmişik. Bir neçə sualımız olacaq.  

 

– Buyurun. Nə istəsəniz soruşa bilərsiniz.  

 

Elə  bu  anda  otağa  ortayaşlı  bir  qadın  daxil  oldu.  Qadının  gözləri  hələ 

açılmamışdı. Üzündəki yastıq izi aydın göründüyündən bu biraz gülünc hal almışdı. 

Ancaq  əlində  tutduğu  sini  qab  hər  şeyi  unutdurmağa  qadir  idi.  Hərkəslə 

salamlaşdıqdan sonra çayları masanın üzərinə düzdü.  

 

– Çox sağ olun. Sizi də səhər tezdən narahat etdik.  

 

–  Yox,  bacı.  O  nə  deməkdir.  –  Təbəssümlə  Ağayeva  baxdı.  Sonra  o  da 

yoldaşının yanına əyləşdi.  

 

Muradov çaydan bir qurtum alaraq yenidən sözə başladı. 

 

– Qonşunuz olan Fəridəni yaxından tanıyırdınız? 

 

– Düzünü desəm xeyr. Tələbə idi. Ona görə də çox da münasibətimiz olmayıb. 

Mən  səhər  gedib  axşam  gəlirdim.  Onu  həftəsonları  görərdim.  Onda  da  ya 

salamlaşardıq ya da yox.  

 

– Bəs siz? – Ağayeva qadına baxaraq dedi.  

 

–  Mən  bəzən qapıda  görüşəndə söhbət  etməyə  çalışardım.  Amma  nə  yalan 

deyim,  o  qədər  də  danışmağa  həvəsli  biri  deyildi.  Qonşu  arvadlarla  da  bir  yerə 

yığılanda gəlib yanımızdan keçib gedərdi.  

 

– Onunla qalan qızlar, necə?  

 

–  Bacı,  bunlar  tələbə  qızlardır.  Mənimlə  nə  danışacaqlar  axı?  Mən  onların 

bildiklərini bilmirəm, mənim də bildiklərimi onlar. Ancaq salam-sağ ol. Bu qədər.  

 

– Fəridənin qaldığı evə kimlər gəlib gedərdi? – Şükürov qadından daha çox 

şey öyrənəcəyini hiss etmişdi ki, ona baxaraq soruşdu. 

 

– Elə çox adam gəlmirdi. Üç qız idilər. Ara-sıra valideynləri, o da gec-gec. 

Birdə  ki,  bir  oğlan  gəlirdi.  Əvvəl  dedilər  Fəridənin  xalasıoğludur,  sonra  dedilər 

Xədicənin  xalasıoğludur.  Gündə  birinin  xalasıoğlu  olurdu  o  da.  Nə  bilim  Vallah. 

Babalı öz boyunlarına, amma məncə bu işdə bir fırıldaq var idi. 

---

 

– Az, sakit dur. Ağzına gələni danışma! – Əri əsəbləşərək arvadın qolundan 

yavaşca vurdu.  

 

–  Xeyr,  cənab.  Zəhmət  olmasa,  danışmağına  icazə  verin.  –  Rafael  kişini 

susdurmağa çalışdı. – Buyurun, xanım. Nə bilirsinizsə, danışın. 

 

–  Oğlanı burada çox  görürdük.  Fəridəni gətirib ötürür,  sonra çıxıb  gedirdi. 

Sonra bir müddət gəlmədi. Fəridə də o vaxtlar biraz qəribə idi. Soyuq kimi. Birtəhər 

yəni.  

 

– Bu nə vaxt olmuşdu?  

 

– Bacı, yalan demiş olmayıb, dekabrı ayının axırı idi. Sonra eşitdim ki, qızlar 

arasında nəsə dava olub. Yanvar ayında da iki qız evdən çıxdı.  

 

–Davanın olduğunu hardan bildiniz? 

 

–  Bacı  burda  nə  baş  versə,  iki  dəqiqəyə  bütün  binanın  xəbəri  olur.  Səsləri 

binanı başına almışdı.  

 

– Hər şey haqqında iki dəqiqəyə xəbər tutan insanlar onun ölümündən niyə 

xəbərdar olmadılar? – Şükürov sual dolu baxışlarını qadına zillədi.  

 

– Nə bilim, qardaş. Allah belə məsləhət bilibmiş demək. 

 

– Yaxşı. Bir daha deyirəm, sizi narahat etdiyimiz üçün üzr istəyirik. Ancaq 

ola bilsin, yenə görüşdük. – Rafael ayağa qalxaraq dedi. 

 

– Nə zaman istəsəniz biz hazır. – Adam da ayağa qalxdı.  

 

Qonaq  otağını  bir-bir  tərk  edərək  çıxış  qapısının  yanına  gəldilər. 

Ayaqqabılarını geyinib evdən çıxmağa hazırlaşırdılar ki, qadın yenidən dilləndi.  

 

–  Qardaş,  bağışlayın.  Sizdən  bir  söz  soruşum.  Biz  yardım  üçün  müraciət 

göndərmişik, ancaq hələ də cavab gəlməyib. Siz bilməzsiniz ki, niyə gəlməyib? 

 

–  Xeyr  xanım.  Bu  bizim  səlahiyyətlərimiz  daxilində  deyil.  Ancaq  narahat 

olmayın. Müraciəti düzgün etmisinizsə, mütləq cavab gələcək. İndi isə hələlik.  

 

– Xoş getdiz. – Adam qapını bağladı. 

 

Şükürov ikinci qapıya yaxınlaşıb zəngi basdı. Bir neçə dəqiqə gözlədikdən 

sonra əvvəlkii qapı yenidən açıldı.  

 

– Buyurun, rəis. Nəsə yaddan çıxıb?  

 

–  Xeyr.  Mən  bu  qapının  zəngini  basmışdım.  Sən  niyə  çıxdın?    –  Mayor 

Muradov şübhəli baxışlarla adama baxdı. 

 

– Rəis, o evdə bizimdir. Daha doğrusu, rəhmətlik atamın idi. O öldükdən sonra 

evləri birləşdirmək qərarına gəldim. Ancaq imkan olmadı. Ona görə də heç olmasa, 

zəngləri birləşdirib dedim. Kimsə onu axtarsa, bilək deyə. 

 

– Fəridənin qaldığı ev bəs? O da sizindir? 

 

– Bəli rəis. Atamdan qalmadır hamısı.  

 

– Lap yaxşı. Fəridənin ev sahibini axtarmağa ehtiyac qalmadı o zaman. Nəsə 

lazım olsa, gələcəyimiz adam sənsən deməli. 

 

– Nə zaman istəsəniz, rəis. 

 

– Yaxşı, gir içəri. Biz gedirik. 

 

Adam yenidən qapını bağladı. Rafael isə işarə ilə binanı tərk etmələrini dedi. 

 

– Sizcə, qadın Ayazı deyirdi? 

 

–  Hə,  Ağayeva.  –  Muradov  köks  ötürdü.  –  Ayaz  ilə  Xədicəni  yenidən 

dindirməli olacağıq. – Şükürov zəng elə de ki, Xədicəni şöbəyə gətirsinlər.  

 

– Oldu, cənab mayor. – Şükürov telefonunu çıxarıb onlardan biraz uzaqlaşdı.  

---

Rafaellə  Sevda  isə  Şükürovun  avtomobilinə  doğru  getməyə  başladılar.  Onlar 

avtomobilin yanına çatdıqları zaman mayor Muradov onlardan bir qədər aralıda iki 

uşağın bir  qocanı  ələ  salaraq  güldüklərini  gördü.  Uşaqlardan biri  “Dəli,  oyna”,  – 

deyir, qoca isə onun bu sözünə eşidən kimi oynayırdı. Uşaqlar gülməyə başlayanda 

isə əlindəki çubuqla onları qovalayıb söyüş söyürdü. Rafael uşaqlardan birini yanına 

çağırdı. Uşaq onun yanına çatıb iri gözlərini açaraq dedi: 

 

– Nədir, əmi? 

 

– O adamı niyə ələ salırsınız? Ayıb deyil. Yaşlı adamdır. 

 

–  Məhəllənin  dəlisidi.  Biz  oyun  oynayırıq.  –  Uşaq  onun  sözlərini  başa 

düşməmişdi. 

 

– Get onu gətir bura. 

 

– Yaxşı. 

 

Uşaq  qocanın  yanına  qaçaraq  qolundan  tutub  gətirməyə  çalışdı.  Ancaq  nə 

qədər elədisə də, qoca yerindən tərpənmədi. Sonda Muradov Ağayevla birgə onun 

yanına getməyə məcbur oldu. Qocaya çatıb salam verdilər. Qoca qorxa-qorxa onlara 

baxdıqdan sonra salamı alaraq qaçmaq istədi. 

 

–  Dayan.  Qorxma!  Sənə  heç  nə  etməyəcəyik.  –  Muradov  onun  qolundan 

ehmalca tutdu.  

 

Qocanın  üst-başı  toz  içində  idi.  Üzü  qırxılmış,  saçları  kəsildiyindən, 

baxımının yaxşı olduğu aydın görünürdü.  

 

– Mən heç nə bilmirəm! Mən heç nə bilmirəm! 

 

–  Biz  səndən  heç  nə  soruşmadıq.  Sən  kimisə  görmüsən?  –  Ağayeva 

təəccübləndi. 

 

– Hər gün birini görürəm.  

 

– Kimi? 

 

– Gündə biri keçir burdan. Mən hardan bilim. – Qoca əsəbi halda dedi. 

 

– Bəs demədin, hər gün birini görürəm? – Şükürov telefon danışığını bitirib 

telefonu cibinə qoydu. 

 

– Görürəm dedim, tanıyıram demədim ki. – Əlindəki çubuğu havaya qaldırdı. 

 

– Düz deyirsən. Biz səhv etdik. – Rafael  geriyə çevrilib avtomobilə doğru 

addımladı.  –  Artıq  başımızı  itirmişik.  Kimdən  kömək  istəyirik.  Gedək  uşaqlar 

vaxtımız azdır. 

 

Avtomobil sürətlə binanın qarşısından uzaqlaşaraq yola qoyuldu.  

 

*** 

 

 

– Hansı fənni deyirdiniz? – Muradov sakitcə müəllimədən soruşdu. 

 

– Şərq fəlsəfəsi fənnindən. 

 

– Dərslərində necə idi? 

 

– Pis deyildi. Çalışqan qız idi. 

 

– Onunla heç söhbət etmisiniz? 

 

– Bir dəfə. Dərslərini münasibəti zəifləmişdi. Ona görə. 

 

– Bu nə vaxt olub? 

 

– Fevralın sonlarında. Tətildən gəldikdən sonra.  

 

– Səbəbini sizə demişdi? 

---

 

– Xeyr. Hər şeyin yolunda olduğunu dedi. Mən də çox uzatmadım. Özünüz də 

bilərsiniz, bu yaşlar biraz təhlükəli dövlərdir. Uşaqlar hər şeyi  fikirləşə bilərlər. – 

Qadın bir qədər susduqdan sonra danışmağa davam etdi. – Əslində, dekabr ayında 

bir hadisə baş verdi. Ondan sonra Fəridə dəyişdi, məncə. 

 

– Hansı hadisə? 

 

– Onun istədiyi biri vardı. Elə tələbə yoldaşı, Ayazı deyirəm. Onun üstündə 

fakültədən bir qızla dava etmişdi. Deyəsən, qızla eyni evdə qalırdılar. Ancaq həmin 

qız Fəridə kimi deyildi. Daha müasir idi. Özünüz başa düşərsiniz. Həmin qızın adı 

Xədicə  olmalıydı.  Biraz  səs-küylü  olmuşdu  aralarında  dava.  Hətta  rektora  kimi 

qalxmışdı məsələ. Ancaq sonra yoluna qoya bilmişdik.  

 

– Siz kimdən şübhələnirsiniz? 

 

–  Heç  kimdən.  Mən  yalnız  gördüklərimi,  bildiklərimi  dedim.  Bəlkə 

köməyinizə çatar deyə.  

 

– Başa düşdüm. Bəs Fəridənin istədiyi oğlan necə biri idi? 

 

– Ayaz yaxşı uşaq idi. Hərkəslə arası da yaxşı olub həmişə.  

 

–  Lap  yaxşı.  –  Sözünü  bitirib  ayağa  qalxdı.  –  Gəldiyinizə  görə  təşəkkür 

edirəm.  

 

– Çox sağ olun.  

 

Mayor Muradov otaqdan çıxaraq yan otağa keçdi.  

 

– Müəllimənin dedikləri ilə Fəridənin qonşusunun dediyi üst-üstə düşür.  

 

– Düzdür, Şükürov. Ancaq bu sübut deyil. Adi münaqişə də ola bilər.  

 

– İndi nə edəcəyik, cənab mayor? – Ağayeva sual verdi.   

 

– Xəstəxanaya gedəcəyik. Tibbi-ekspertizanın qərarını öyrənmək üçün. Həm 

də mərhumun cəsədinə özümüzdə yaxından baxmalıyıq. 

 

Otaqdan çıxaraq dəhlizə addımlamağa başladılar.  

 

*** 

 

 

– Zəhmət olmasa, mənimlə gəlin. – Tibb bacısı onlara səsləndi.  

 

Üçü də onun arxası ilə  xəstəxanın morq şöbəsinə endilər.  

 

–  Cəsədin  yoxlanışı  artıq  bitmişdir.  –  tibb  bacısı  qapını  açaraq  dedi.  – 

Mənimlə gəlin. – İkinci masaya yaxınlaşaraq cəsədin üzərindən örtüyü qaldırdı.  

 

– Çox sağ olun. Gerisini biz həll edərik. – Muradov tibb bacısına təşəkkürünü 

bildirdi.  

 

–  Mən qapının  arxasında sizi  gözləyəcəm,  – deyə  tibb  bacısı qapıya  doğru 

getdi.  

 

Tibb  bacısı  getdikdən  sonra  bir  qədər  sükut  yarandı.  Ağayeva  üzünü 

turşudaraq Fəridənin ölü bədəninə baxdı. Şükürov onun ətrafında dövr edərək sübut 

axtarmağa çalışırdı. Muradov isə tibbi ekspertizanın verdiyi qovluğu açaraq oxuyur, 

ara-sıra Fəridənin cəsədinə baxırdı. 

 

– Burada yazılana görə Fəridənin sol qolunda və sol ayağında zərbə yerləri 

var. Bu da elə ciddi yaralar deyil. Ancaq təcavüz və ya işgəncə edilməyib. Bircə baş 

nahiyəsindən zərbə alıb. Buna görə də beyin qanaması keçirərək ölüb.  

 

– Sizcə kimsə onu vurub? – Ağayeva araya girərək dedi.  

---

 

– İtələyərək də yıxa bilərlər. Ya da bəlkə özü yıxılıb başını yerə vurub. Bu ola 

bilməzmi? – Şükürov da söhbətə qoşuldu. 

 

– Hər birinizin fikri maraqlıdır. Başının arxasından alıb zərbəni.  

 

– Mən onun otağına baxarkən pəncərənin önündəki stulun ayağı sınmışdı. Ola 

bilsin, ona ilişib yerə yıxılıb. 

 

– Bəlkə də arxadan kimsə başından vurub.  O da yerə yıxılarkən stula ilişib. – 

Şükürov Ağayevaya dedi.  

 

–  Bəs qolu?  Qolu harda  yara  alıb?  –  Muradov bir qədər  cəsədə  baxdıqdan 

sonra yadına Fəridənin qaldığı binanın qarşısında gördüyü qoca düşdü. Onun əlində 

tutduğu  çubuq  anidən  gözünün  önündən  gəlib  keçdi  və  dərhal  üzünü    Şükürova 

çevirdi.  –  Zəng  elə  denən  ki,  Fəridənin  məhəlləsində  qalan  yaşlı  adamı  şöbəyə 

gətirsinlər. Ağlını itirsə də, məncə o nəsə bilir.  

 

– Oldu, cənab mayor.  

 

– Nəsə tapdınız? 

 

–  Hələki,  xeyr,qızım.  Ancaq  mütləq  bu  işin  sonuna  gedib  çıxacağıq.  – 

Fəridənin üstünü örtdü. – Burada işimiz bitdi. Gedə bilərik. 

  

*** 

 

 

Polkovnik  iclas  otağında  kresloya  söykənərək  tavanın  çartlamış  yerlərinə 

baxırdı. Ara-sıra pəncərəyə tərəf çevrilir, çölə, səmaya tərəf boylanırdı. Bugünlərdə 

onun işi də artmışdı. Virusa görə bütün şöbə səfərbər edilmişdi. Bu onu həqiqətən 

narahat edirdi. Hərkəslə tək-tək danışmalı, bütün olub-bitənlərə nəzarət etməli idi. 

Yaşı  əllini  çoxdan  adlamışdı.  Buna  baxmayaraq,  saçları  yenicə  ağarmağa 

başlamışdı. Dostları buna görə onu arsız da adlandırmışdılar. Ancaq hərkəs onun 

işində necə olduğunu çox gözəl bilirdi. Çalışdığı əməkdaşların demək olar ki, hamısı 

seçilmiş  şəxslər  idi.  Ölkə  də  ən  hörmətli  idarə  onlarınki  idi.  Polkovnik  pensiya 

yaşına çatsa da, işindən qopa bilmirdi. Amma sona çatdığını özü də görürdü. Buna 

görə kədərlənməsə də, arabir heyfslənirdi. Bilirdi ki, ondan sonra gələn onun kimi 

düzgün  işləməyəcəkdi.  İllərdir  qurub  düzəltdiyi  sistem  bir  anda  yerlə  yeksan  ola 

bilərdi. Bu isə onu çox narahat edirdi.  

  

Polkovnik  fikirdən  ayrılıb  ayağa  yenicə qalxmışdı ki, Muradov  Şükürov və 

Ağayevayla  biryerdə  iclas  otağına  daxil  oldular.  Elə  otağa  daxil  olan  kimi  də 

Muradov Polkovnikə sataşmağa başladı. 

 

– Deyəsən, yatmışdın. Səni narahat etdik.  

 

–  İmkan  vermirsən  də  istirahətimizi  edək.  –  Polkovnikdə  onun  zarafatına 

qarşılıq verdi.  

 

–  Yaxşı,  pis  olma.  Biraz  tez  qurtararıq  işimizi.  Sən  də  rahat-rahat  yatıb 

dincələrsən.  

 

– Onda tez başlayın, vaxt getməsin.  

 

Polkovnikin  bu  sözünə  otaqdakı  hərkəs  gülməyə  başladı.  Sonra  Ağayeva 

lövhənin önünə keçərək Fəridənin şəklini yenidən lövhənin ortasına sancdı.  

 

– Qızım, başlamadan öncə sizə deyim ki, – Ayağa qalxaraq, masanın üzərinə 

qoyulmuş bağlamanı  göstərdi. – Burda Fəridəyə aid əşyalar var. Fəridə evində ölü 

---

tapıldıqdan sonra götürülmüşdür. Üzərində əl izi olub-olmaması üçün ekpertizaya 

göndərmişdim. Bayaq gətiriblər. Əvvəlcə ona bax istərsən.  

 

– Oldu, cənab polkovnik. – Ağayeva bağlamanı açaraq içindəkiləri çıxardı.  

 

Bağlamanın içində cürbəcür kitablar, dəftərlər vardı. İçlərində seçilən çəhrayı 

rəngli dəftər idi.  

 

–  Deyəsən,  bu  Fəridənin  gündəliyidir.  Digərləri  isə  romanlar,  fəlsəfi 

kitablardır. – Ağayeva onları digərlərinə də göstərdi.  

 

– Ağayeva, sən bunların hamsını götür. Əsas da gündəliyi. Mütləq onun içində 

bizim işimizə yarayacaq nəsə olacaq. 

 

– Oldu, cənab mayor.  

 

– İndi isə başlaya bilərsən. – Polkovnik dedi.  

 

– Bildiyimiz kimi, Fəridə üç gün öncə evində ölü tapılıb. Fəridəni tapan ev 

yoldaşı Günay olub. – Günayın şəklini lövhənin yuxarı hissəsinə sancdı. – Qonşusu 

və ev sahibi olan ailə ilə görüşümüzdə ev sahibinin həyat yoldaşı bizə Fəridəni çox 

zaman  evə  bir  oğlanın  ötürdüyünü  dedi.  Ancaq  bu  oğlan  gah  Fəridənin,  gah  da 

Xədicənin xalasıoğlu imiş və onların təxmininə görə evdə çıxan dava da o oğlana 

görə olub. Fəridənin müəlliminin dediyinə görə Fəridə Xədicə ilə bir oğlana görə 

universitetdə  dava  edibmiş.  Bu  dava  rektora  qədər  gedib  çıxıbmış.  Bu  oğlanda,  – 

Şəkili  götürərək  Fəridənin  rəsminin  yuxarısına  sancdı.  –  Ayaz  imiş.  Ən  son  da, 

cənab  mayor  Fəridənin  nəşinə  baxdıqdan  sonra  onun  qaldığı  binanın  qarşısında 

gördüyü  əqli  qüsurlu  qocanı şöbəyə  gətirilməsini  dedi.  –  Ağayeva danışılmalı nə 

varsa, danışmışdı.  

 

– Afərin, qızım. İşini uğurla davam etdirirsən. – Polkovnikin qürurlandığı hiss 

olunurdu. – O zaman bizim əlimizdə birdən çox şübhəli var deməkdir.  

 

– Bəli, cənab polkovnik. Xədicə, Ayaz, əqli qüsurlu qoca və ya da intihar. – 

Ağayeva dedi.  

 

– Sizcə bunlardan hansıdır? – Şükürov hərkəsə baxaraq sual verdi.  

 

– Püşk ataq. Hansı olsa odur.  

 

– Muradov, indiyə kimi belə işləmisənsə, heyf, özü də çox heyf. 

 

– Əsas odur, həmişə düz olub. – Rafael polkovnikin sözünə əlavə etdi.  

 

– Bəlkə də yeganə insansan ki, həm qumarda, həm də eşqdə qazanıbsan.  

 

– Bəli, cənab polkovnik. Bu möhtəşəm bir şeydir. Ancaq paxıllıq etməyin. Bir 

gün şans sizin üzünüzə də gülər. 

 

– Mənim üzümə gülsə-gülsə bundan sonra Əzrail gülər. Onu da heç o qədər 

inanmıram.  

 

Polkovnikin bu sözü də hərkəsi güldürmüşdü. Onlar işi unudaraq bir qədər 

əylənmiş, rahatlamışdılar. Ağayeva da getdikcə onlara öyrəşirdi. Artıq içində baş 

qaldıran narahatlıq demək olar ki, yox olmuşdu.