Andmi iqtisodiyot fakulteti moliya yo’nalishi k-19-22 talabalari akramov asadbek va xabibullayev yaxyobeklarning moliyaviy hisob asoslari fanidan mustaqil ishi

ANDMI IQTISODIYOT FAKULTETI MOLIYA YO’NALISHI K-19-22 TALABALARI AKRAMOV ASADBEK va XABIBULLAYEV YAXYOBEKLARNING MOLIYAVIY HISOB ASOSLARI FANIDAN MUSTAQIL ISHI

Xojalik mablag’lari (akrivalar)ni va ularning tashkil toppish manbalari (o’z mablag’lari manbalari va majburiyatlari)ni turkumlash.

• Mablag’lar tarkibi
• Mablag’lar manbalari tarkibi.
• Xojalik mablag'lari, bir tashkilot yoki shaxsning aktivlari.
• Xo’jalik mablag’lari va ularning manbalari.

Har bir korxona tashkil qilinish daqiqasida o’z faoliyatining hajmi va xarakteriga qarab mablag’larini shakllantiradi. Agar ularda qo’shimcha mablag’ga vaqtinchalik ehtiyoj tug’ilib qolsa, unda mablag’larni muayyan manbalardan olishlari mumkin. Ishlab chiqarish natijasida olingan foydaning bir qismi yoki maxsus maqsadlarda jamg’arilgan zaxiralardan, davlat grantlari va subsidiyalaridan foydalanadi. Shunday qilib, korxona mablag’larini hosil qilish rejali xarakterga egadir. Korxona tomonidan har qanday manbadan olinadigan mablag’lari ma’lum maqsadlar uchun mo’ljallangan bo’ladi.

• Har bir korxona tashkil qilinish daqiqasida o’z faoliyatining hajmi va xarakteriga qarab mablag’larini shakllantiradi. Agar ularda qo’shimcha mablag’ga vaqtinchalik ehtiyoj tug’ilib qolsa, unda mablag’larni muayyan manbalardan olishlari mumkin. Ishlab chiqarish natijasida olingan foydaning bir qismi yoki maxsus maqsadlarda jamg’arilgan zaxiralardan, davlat grantlari va subsidiyalaridan foydalanadi. Shunday qilib, korxona mablag’larini hosil qilish rejali xarakterga egadir. Korxona tomonidan har qanday manbadan olinadigan mablag’lari ma’lum maqsadlar uchun mo’ljallangan bo’ladi.

Shunday qilib, korxona tomonidan olingan yalpi foyda ikki tomonlama yo’nalishga ega: uning bir qismi davlat daromadiga ajratiladi, boshqa qismi esa korxona ixtiyorida qoldiriladi. Shuning uchun uni taqsimlanishiga qadar o’z mablag’lari yoki jalb qilingan mablag’lar manbaiga kiritish mumkin emas va shu sababdan u alohida guruhga ajratiladi.

• Shunday qilib, korxona tomonidan olingan yalpi foyda ikki tomonlama yo’nalishga ega: uning bir qismi davlat daromadiga ajratiladi, boshqa qismi esa korxona ixtiyorida qoldiriladi. Shuning uchun uni taqsimlanishiga qadar o’z mablag’lari yoki jalb qilingan mablag’lar manbaiga kiritish mumkin emas va shu sababdan u alohida guruhga ajratiladi.
• Korxona foyda yoki zararini yaratilgan mahsulot sotishdan, ortiqcha moddiy boyliklarni sotishdan, moliyaviy faoliyatdan, jarimalar va peniyalar ko’rinishida, valuta va qimmatli qog’ozlar bo’yicha oladi.
• Buxgayateriya hisobi mazkur korxona va uning xo’jalik bo’linmalari tasarrufida bo’lgan mablag’lari va ulardan foydalanish sur’atini kerakli axborot bilan ta’minlagan holda, ularning samarasini oshirishga yordam berishi kerak. Yuqorida harakatdagi kapital manbalari chizmasi keltirlgan