xmlns:w="urn:schemas-microsoft-com:office:word"
xmlns="http://www.w3.org/TR/REC-html40">
Antik davr tarix falsafasi
BERDAQ NOMIDAGI QDU TARIX FAKULTETI TARIX YOANTIK DAVR TARIX FALSAFASI nasihatdan iborat, shu sababli qadimgi greklar boshqa fanlar singari tarihning ham olgan, deb hisoblaganlar . Greklar tarixiy voqealar torisida chiroyli va pand proq qadirlaganlar. Ular tarixning asosiy vazifasi pand logosso, - yozaman demakdir) shaharlarning odatda oilgan shaharlarning tarixi torisida yozganlar. Logograflar eramizdan avvalgi VII asrda va V asrning boshlarida yashaganlar. Oqqiz toziga xos tarixiy novellalarni otkazgan, taniqli tadqiqotchi M, Mandesning fikricha Yustinning kopgina tasvirlari Fukididga yaqin turganligi qayd etiladi. . Geradot yoshligididan syoxat qilishni yashi koillanuvchi savdogarlar, yolgani uchunmi oilgan op eshitgan Gerodot keyinchalik haqli ravishda tarixiy hikoyalar ijodkori botarilgan isyonda Paniasid bilan bostiriladi. Geradot esa mamlakatdan quvgng boylab safarga chiqishga qaror qildi. Geradot qora dengiz qirgylab safardaligida Olviya shahri va ularga yaqin joylashgan skiflar haqida qiziqarli malumotlarni eshitadi. Undan ilgari ham skiflar haqida talaygina kitoblarni olib, Osiyo bonaydi. Geradot dastlab, Ahamoniylar davlatining markazi boldi. Kichik Osiyodagi Galis, Mesopatamiyadagi Efrat va Tigr daryolaridan orta Osiyo haqida muhim malumotlar keltiradi. Bu yerda bir necha hokimliklar mavjudligini, ularning hammasi ulkan Eron davlatiga qaram ekanligini tasdiqlaydi. Bu hokimliklarni aniq nomi bilan ataydi. Jumladan, Baqtriya, Girkaniya, Kaspiy, sodlar, saklar, xorasmiylar va oriylar, bu oonistonning glib, Osiyo bonaydi. Geradot dastlab, Ahamoniylar davlatining markazi boldi. Kichik Osiyodagi Galis, Mesopatamiyadagi Efrat va Tigr daryolaridan orta Osiyo haqida muhim malumotlar keltiradi. Bu yerda bir necha hokimliklar mavjudligini, ularning hammasi ulkan Eron davlatiga qaram ekanligini tasdiqlaydi. Bu hokimliklarni aniq nomi bilan ataydi. Jumladan, Baqtriya, Girkaniya, Kaspiy, sodlar, saklar, xorasmiylar va oriylar, bu oonistonning gylarida koshti, parranda va sutli taomlarni istemol qilishadi. Bu yerning xalqlari juda jangari boziga bolkalarining tabiatiga ham keng tolib, ayrim tadqiqotchilar bu oskiflarrin tutgan, bu asar juda kolib, jahonga tanitgan ham Geradotdir, XVII skiflarqishgan va juda koibotchisi Geradot edi. Geradotning asarining uslubi, undagi hikoyalarning xarakterli xususiyat-lari haqida bir qancha ilmiy tadqiqot ishlari yuzaga keldi. Bu ilmiy tadqiqotlar ichida ayniqsa, I. Y. Timoshenkoning [14] Vitold Klingerning asarlari shuningdek, sharq halqlarini tarixiy hikoyalarilgan ijod durdonalari yuzaga keldi. Geradot katta ishga qopgina qabilalarning hayotiga oid malumotlarni aks ettiradi. Geradot ijodi Tarix nomli Toz ichiga olgan. Eramizdan avvalgi II asrning ikkinchi yarimida Polibiy yozgan. Unda eramizdan avvalgi 264-146 yillardagi voqealar bayon qilingan. Uning bu asari ilmiy tadqiqotdir. Polibiy grek istoriografiyasining eng yaxshi ananalariga amal qilgan. Ammo uning siyosiy qarashlari Rim jamiyatidagi konservativ tabaqalarning manfatlarini ifoda qilgan. Polibiy Rimning ornatilishi muqarrar degan hulosaga kelgan. U oziga borsatib berishga, yani rim davlatining vujudga kelish tarixini yaratishga xarakat qilgan. Polibiy Rim davlatining qudratini uning davlat tuzumidagi xususiyatlaridan deb bilgan, uning nazarida bu tuzumni idora qilishining aristokratik, demokratik va monarxik shakllari ajoyib tarzda bir shilib ketgan.
Tit Liviy Rimning afsonaviy zamondan boshlab otgan butun tarixini yozishga harakat qilgan. Uning bu glgan, lekin undan atigi 38 tasi va boshqa bazi kitoblaridan parchalar saqlangan xolos. Tit Liviy tarixni yodgorlik deb bilgan. Uning fikricha, tarix ola oladigan namunalarni kop yillar davomida korgatishi lozim.Tit Liviy voqealarning sababli bog yoq. Tit Liviy, Sitseronga taqlid qilishga uringan u bu urinishda muvaffaqiyat qozona olmagan. Uning birinchi ikkinchisidan asrlar ajratib turgan qaxramonni bir xil chiroyli fikr yuritishadi, bir xil harakat qilishadi va bir xil gapirishadi. Tit Liviyning respublika tarixidan qimmatli manba boi lozim bolgan. U mashhur lashkarboshi Yuliy Agrikolaning yaqin dolgan. Imperator Domitsian Agrikolani qatl qildirgandan keyin unga homiylik qilgan Tatsit imperatorning qaxridan kolgandan keyingina Tatsit Rimga qaytganidan solib olib, magistraturada buyuk lavozimni egallab kelgan. Uning abadiy faoliyati ham ana shu davrga mansubdir. Tatsit eramizning 68 yilidan to 96 yiligacha botarixlarlimidan (eramizning 14 - yili) Neronning xalokatigacha (eramizning 68 lgan davrning ini, shuningdek nomli kichikroq asarini yozgan.
. F.Engels Tatsitni eski Rim patritsiylari tafakkurining sozining bayon qiladigan materiallarini asl hujjatlar asosida sinchiklab oYilnomaTarixlarYilnomalarp qismi saqlanmagan, shunday bogTIBORINGIZ UCHUN RAHMAT !!! http://fayllar.org
