Azərbaycan Dövlət



Yüklə 4,71 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə1/21
tarix24.04.2020
ölçüsü4,71 Mb.
#30961
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   21
mulki az03032016


                                                 
 
 
 
 
 
Azərbaycan Dövlə
İ
qtisad Universitetinin 
tələbələri ilə keçirilə
Mülki müdafiə dərsinin 
konspekti 
 
 
 
Mövzu 1: “Fövqəladə hallar və 
 onların xarakteristikası” 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 
                                                                                             “Təsdiq edirəm” 
                                                                                         Mülki müdafiə  
                                                                                         kafedrasının  müdiri   
                                                                                          ___________   Elçin Əliyev 
 
                                                                                          “___”  yanvar 2015-ci il 
 
Azərbaycan Dövləİqtisad Universitetinin 
t\ələbələri ilə keçirilən Mülki müdafiə dərsinin 
konspekti 
 
  Mövzu  1:        “Fövqəladə hallar və onların xarakteristikası” 
 
  Keçirmə vaxtı :      8   saat 
       
  Keçirmə üsulu :     Mühazirə 
 
  Keçirmə yeri :       auditoriya 
 
  Dərsin məqsədi:  1. Tələbələrə “Mülki müdafiə” fənninin tədrisini izah etmək,  Mülki      
                              müdafiə üzrə rəhbər sənədlərlə və onların tələbləri ilə tanış etmək.  
                              2. Dinc və müharibə dövründə yaranan fövqəladə halların təsnifatı,   
                              onların yaranma səbəbləri və anlayışı barədə tələbələri    
                              məlumatlandırmaq. 
 
  Dərsin sualları: 1. Fövqəlada hallarda mülki müdafiənin rolu və vəzifələri 
                            Azərbaycan Respublikasının “Mülki müdafiə  haqqında” Qanunu, 
                            “Mülki müdafiənin təmin edilməsi barədə”  Azərbaycan         
                            Respublikası Nazirlər Kabinetinin 25 sentyabr 1998-ci tarixli, 193           
                            nömrəli Qərarı, onların məzmunu və tələbləri. 
                            2. Fövqəladə halların təsnifatı, onların yaranma səbəbləri və           
                             anlayışı. 
 
  Ədəbiyyat :       -  Azərbaycan Respublikasının “Mülki müdafiə  haqqında” Qanunu; 
                            -  “Mülki müdafiənin təmin edilməsi barədə”  Azərbaycan         
                            Respublikası Nazirlər Kabinetinin 25 sentyabr 1998-ci tarixli, 193           
                            nömrəli Qərarı; 
                            -  H.Ocaqov  -  “Mülki Müdafiə”;  
                            -  Fövqəladə hadisələr zamanı necə davranmalı;                                                                          
                            -  Fövqəladə  Hallar Nazirliyinin qəzetləri. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 
I .Giriş hissə - 5 dəq. 
 
T\ələbələrin dərsə hazırlığını yoxlayıram.  
Dərsin mövzusunu, məqsədini, sualları çatdırıram. 
 
II. Əsas hissə - 80 dəq. 
 
1-ci  sual.Fövqəlada  hallarda  mülki  müdafiənin  rolu  və  vəzifələri  Azərbaycan 
Respublikasının “Mülki müdafiə  haqqında” Qanunu, “Mülki müdafiənin təmin edilməsi 
barədə”  Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 25 sentyabr 1998-ci tarixli, 193                                      
nömrəli Qərarı, onların məzmunu və tələbləri. 
 
1931-ci  ilin  mayında  tibbi  xidmət  generalı  fransız  Corc  Sant-Pol  Parisdə  “Cenevrə 
Regionu  Assosiasiyası”  təşkilatını  yaradır.  Sonralar  o  Beynəlxalq  Mülki  müdafiə 
Təşkilatına (BMMT) çevrilir. 
“Cenevrə  regionu”  anlayışı  altında  müharibə  zamanı  əhalinin  bəzi  kateqoriyaları 
(qadınlar, uşaqlar, xəstələr və qocalar)  sığınacaq tapa biləcək neytral zona, yaxud açıq 
səhər nəzərdə tutulurdu. 
Son illərdə insanların təhlükəsizliyinin təminatı kəskin hal almışdır. Bu ona görədir 
ki, elm və texnikanın sürətlə inkişaf etdiyi son dövrlərdə sənayedə, nəqliyyatda və digər 
sahələrdə qəzaların, təbii fəlakətlərin sayı xeyli artmışdır. 
Elmi-texniki  tərəqqinin  yüksəlişi,  mürəkkəb  sistemlərin  tətbiqi  ilə  elmi-texniki  və 
istehsalat  fəaliyyətinin  miqyasının  genişlənməsi,  onların  istismarında  riskin  artması 
insanların  həyat  və  sağlamlığına,  ətraf  mühitə  və  istehsalatın  normal  fəaliyyətinə 
təhlükə yaradırlar. 1988-ci ildən Azərbaycan müharibə şəraitində yaşayır.  
Bütün bunlarla əlaqədar gələcək mütəxəssislərə müasir sülh dövründə və  silahların 
tətbiqi zamanı istehsalatda insanların həyat fəaliyyətinin və ətraf mühitin mühafizəsini 
təmin etmək biliyi, bacarığı vermək günün vacib məsələsidir. 
Mülki müdafiə insanın ətraf mühitdə təhlükəsizliyi və sağlamlığının qorunması 
haqqında elmdir.  
O,  təhlükəli  və  zərərli  amilləri  aşkara  çıxarmalı  və  eyniləşdirməli,  insanın 
mühafızəsinin  metod  və  vasitələrini,  yollarını  zərərli  və  təhlükəli  amillərin  minimum 
dərəcəyə  qədər  azaldılmasını  araşdırmalı,  dinc  və  müharibə  dövrü  baş  verən  qəza 
hallarının, fəlakətlərin nəticələrini aradan qaldırmaq tədbirləri hazırlamalıdır.  
Mülki  müdafiən
in  müharibə  vaxtındakı  rolu  xüsusilə  böyükdür.  Bununla  belə  qeyd 
etmək  lazımdır  ki,  əmin-amanlıq  dövründə  MM-in  rolu  təbii  fəlakətlərin,  böyük 
istehsalat qəzalarının nəticələri ilə mübarizədə xeyli artmışdır. 
Böyük  maddi  itkilər  və  insan  tələfatına  səbəb  olan  (AES-də,  dəmir  yolunda,  güclü 
təsirli  zəhərli  maddələrdən  istifadə  olunan  müəssisələrdə  baş  verən  qəzalar  və  tez-tez 
baş  verən  təbii  fəlakətlər  və  s.)  fövqəladə  hadisələr  göstərir  ki,  indi  mövcud  olan 
şə
raitdə  insanları  və onların  yaşadığı  mühiti  fövqəladə  hallarda  mühafizə  etmək  üçün, 
insanların  psixoloji,  mənəvi  cəhətdən  əsaslanmış  səmərəli  formada  hazırlanması 
məsələlərini  tamamilə  yenidən  qurmaq  lazımdır,  xüsusilə  əmin-amanlıq  dövründə 
fövqəladə  hal  olan  MM  tədbirlərinə  yenidən  baxılmalı  və  onun  vəzifə  və  yollarını 
yenidən  qiymətləndirmək  lazımdır.  Bu  məsələ  indiki  iqtisadi  münasibətlərin  keçid 
dövründə daha böyük əhəmiyyət kəsb edir. 
Azərbaycan  Respublikasının  Prezidenti  1992-ci  il  iyulun  31-də  "Azərbaycan 
Respublikasının  Mülki  Müdafiəsi  haqqında  Əsasnamənin  təsdiq  edilməsi  barədə  73 
saylı  fərmanı  və  1998-ci  il  aprelin  18-də  "Mülki  müdafiə  haqqında  Azərbaycan 
Respublikası  Qanununun  tətbiq  edilməsi  barədə  700  saylı  fərmanı  imzalanmışdır. 

Yuxarıda  göstərilənlər  bu  Əsasnamə  və  Qanunda  öz  əksini  tapmışdır.  Yeni  Əsasnamə 
və Qanunda respublikada  mülki müdafiənin əsas məqsəd və vəzifələrini habelə dövlət 
hakimiyyəti və idarəetmə orqanlarının, ictimai təşkilatların, eləcə də məsul şəxslərin və 
bütün vətəndaşların mülki müdafiə üzrə vəzifələri müəyyən edilmişdir. 
 
“Mülki  müdafiənin  təmin  edilməsi  barədə”  Azərbaycan  Respublikası  Nazirlər 
Kabinetinin 25 sentyabr 1998-ci tarixli, 193 nömrəli Qərarının təıəbləri: 
   Dövlət  və  qeyri-dövlət  ali,  orta  ixtisas  məktəbi  tələbələrinə,  texniki  peşə  və 
ümumtəhsil məktəbləri şagirdlərinə mülki müdafiənin öyrədilməsi. 
 
- Mülki müdafiə fənni - ali məktəblərdə əyani, qiyabi və axşam şöbələrinin bütün 
tələbələrinə öyrədilməsi məcburi olan fənn sayılır və tədris planlarına xüsusi fənn 
kimi daxil edilir. 
- Ali məktəblərin tələbələrinə mülki müdafiə fənni qüvvədə olan proqramlara müvafiq 
tədris edilir. 
 
Tələbələrə MM öyrədilməsi üzrə əsas vəzifələr aşağıdakılardır: 
 
-  sülh  və  müharibə  dövrlərindəki  fövqəladə  hallarda  fəaliyyət  göstərmək  və  ali 
məktəblərdə  aldıqları  ixtisasa  müvafiq  olaraq,  obyektlərin  sabit  işinin  təmin  edilməsi 
üsullarını öyrənmək; 
- ümumtəhsil məktəblərinin II, V, VI siniflərində mülki müdafiə fənni üzrə məşğələlər 
aparmağı bacarmaq. 
-  xüsusi  fənn  olmaqla  mülki  müdafiə  üzrə  məşğələlər  bütün  ali  təhsil  məktəblərinin 
yuxarı kurslarında bir semestr ərzində keçirilir. 
- mülki müdafiə fənni imtahan verməklə qurtarır.  
   
 
Mülki müdafiə fənninin öyrənilməsində tələbələr aşağıdakıları bilməlidir: 
 
- istehsalat sahəsində həyat fəaliyyətinin təhlükəsizliyinin təminini; 
- istehsalat sahələrində insanlar üçün təhlükə törədən amilləri; 
- istehsalat sahələrində bədbəxt hadisələrin araşdırılmasını və təhlilini; 
- fövqəladə hallar, onların baş vermə səbəblərini; 
- fövqəladə hadisələrin xəbərdar edilməsinin növlərini və vasitələrini; 
- davranış qaydalarının əhaliyə çatdırılması üsullarını və yollarını; 
- fövqəladə hallarda əhalinin mühafizəsinin prinsiplərini və üsullarını; 
- fövqəladə halların nəticələrinin aradan qaldırılması tədbirlərini; 
- zədələnmə ocaqlarında qəza-xilasetmə və digər təxirə salınmaz işləri; 
- fövqəladə hallarda iqtisadiyyat obyektlərinin iş dayanıqlığının təmin edilməsi  
yollarını və üsullarını; 
- zədələnmiş insanlara ilk tibbi yardımın göstərilməsini. 
 
Bacarmalıdır: 
 
- istehsalat sahələrində bədbəxt hadisələrin araşdırılması və aktın tərtib edilməsini; 
- istehsalat sahələrində təlimatların aparılmasını; 
- istehsalat sahələrində işçilər üçün təhlükə törədən amillərin aradan qaldırılması    
tədbirlərinin həyata keçirilməsini; 
- istehsalat qəzalarının və fəlakətlərin proqnozlaşdırılmasını; 
- ehtimal olunan fəlakət barədə əhalinin xəbərdar edilməsinin təşkilini; 
- əhalinin fövqəladə hallarda mübarizəyə və mühafizəyə hazırlanmasını; 
- fövqəladə halların nəticələrinin aradan qaldırılması işlərinin ardıcıllığının təşkilini; 
- zədələnmiş insanlara ilk tibbi yardım göstərilməsini. 
 
 

Mülki müdafiə haqqında Azərbaycan Respublikasının Qanunu 
Qəbul edilmişdir: 30 dekabr 1997-ci il,  420-IQ. 
 
Maddə 1. Əsas anlayışlar 
 
      Bu Qanunda aşağıdakı anlayışlardan istifadə olunur: 
 
1)  mülki  müdafiə  -  dinc  dövrdə  və  ya  müharibə  dövründə  əhalinin  (Azərbaycan 
Respublikası vətəndaşlarının, Azərbaycan Respublikasının ərazisində olan əcnəbilərin və 
vətəndaşlığı  olmayan  şəxslərin)  və  ərazinin  (Azərbaycan  Respublikası  ərazisinin 
hüdudları daxilində torpaq, su və hava məkanının, istehsal və sosial təyinatlı obyektlərin, 
habelə  ətraf  mühitin)  təhlükəsizliyinin  təmin  edilməsi  məqsədi  ilə  dövlət  hakimiyyəti 
orqanları, hüquqi və fiziki şəxslər tərəfindən həyata keçirilən tədbirlər sistemidir; 
2)  mülki  müdafiə sistemi - mülki müdafiənin vəzifələrinin yerinə yetirilməsi həvalə 
edilmiş  müvafiq  icra  hakimiyyəti  orqanlarının,  qüvvə  və  vasitələrin,  xüsusi  fondların, 
rabitə, xəbərdarlıq və informasiya təminatı sistemlərinin məcmusudur; 
3)  fövqəladə  hadisə  -  insan tələfatına,  insanların  səhhətinə və  ya  ətraf  mühitə ziyan 
vurulmasına,  əhəmiyyətli  maddi  itkilərə  və  insanların  həyat  fəaliyyəti  şəraitinin 
pozulmasına  səbəb  ola  biləcək  və  ya  səbəb  olmuş  hərbi  əməliyyatlar,  qəza,  təbii  və  ya 
digər fəlakət nəticəsində müəyyən ərazidə yaranmış vəziyyətdir; 
4)  fövqəladə  hadisələrin  qarşısının  alınması  -  fövqəladə  hadisələrin  baş  verməsi 
təhlükəsinin maksimum azaldılmasına, belə hadisələr baş verəcəyi hallarda isə insanların 
və  onların  sağlamlığının  qorunmasına,  ətraf  mühitə  vurula  biləcək  ziyanın  və  maddi 
itkilərin  həcminin  azaldılmasına  yönəldilən  və  əvvəlcədən  həyata  keçirilən  tədbirlər 
sistemidir; 
5)  fövqəladə  hadisələrin  və  onların  nəticələrinin  aradan  qaldırılması  - insanların 
həyatının xilas edilməsinə və sağlamlığının qorunmasına, ətraf mühitə vurulan ziyanın və 
maddi  itkilərin  həcminin  azaldılmasına,  fövqəladə  hadisələrin  yayılmasının  qarşısının 
alınmasına  yönəldilmiş  və  fövqəladə  hadisələr  zamanı  həyata  keçirilən  qəza-xilasetmə 
tədbirləri və digər təxirəsalınmaz işlərdir. 
Maddə 3. Mülki müdafiənin təşkil edilmə prinsipləri 
 
Azərbaycan  Respublikasında  mülki  müdafiə  ümumdövlət  müdafiə  sisteminin  tərkib 
hissəsi olmaqla aşağıdakı prinsiplər əsasında təşkil edilir: 
 
1)  ərazi  prinsipi  (mülki  müdafiə  tədbirlərinin  Azərbaycan  Respublikasının  bütün 
ə
razisində təşkil edilməsi); 
2) fərqli və kompleks yanaşma prinsipi (Azərbaycan Respublikasında mülki müdafiə 
tədbirlərinin ayrı-ayrı bölgələrin, şəhərlərin, istehsal və sosial təyinatlı obyektlərin hərbi-
strateji,  iqtisadi  və  digər  xüsusiyyətləri  nəzərə  alınmaqla    planlaşdırılması  və 
ə
laqələndirilmiş şəkildə həyata  keçirilməsi); 
3)  kütləvilik  və  məcburilik  prinsipi  (mülki  müdafiə  tədbirlərinin  Azərbaycan 
Respublikasının bütün əhalisini əhatə etməsi və məcburi xarakter daşıması); 
4)  daimi  hazırlıq  prinsipi  (Azərbaycan  Respublikasının  mülki  müdafiə  sisteminin 
fövqəladə  hadisələr  zamanı  dərhal  və  səmərəli  fəaliyyətə  başlamağa  hazır  vəziyyətdə 
olması); 
5) dərhal xəbərdarlıq prinsipi (baş verə biləcək və ya baş vermiş fövqəladə hadisələr 
haqqında Azərbaycan Respublikasının əhalisinə dərhal məlumat verilməsi); 
6)  qarşılıqlı  əlaqə  prinsipi  (mülki  müdafiənin  təmin  edilməsində  iştirak  edən 
Azərbaycan  Respublikasının  dövlət  orqanlarının  və  mülki  müdafiə  qüvvələrinin  sıx  və 
uzlaşdırılmış fəaliyyət göstərməsi). 
 
 

Maddə 5. Mülki müdafiənin məqsədi 
 
    Mülki müdafiənin məqsədi aşağıdakılardır: 
 
1) fövqəladə hadisələrin qarşısının alınması məqsədi ilə profilaktik tədbirlərin həyata 
keçirilməsi; 
2)  fövqəladə  hadisələr  zamanı  mümkün  olan  ziyan  və  itkilərin  həcminin  maksimum 
azaldılması; 
3) fövqəladə hadisələrin və onların nəticələrinin aradan qaldırılması. 
 
Maddə 6. Mülki müdafiə sahəsində dövlətin vəzifələri 
 
5)  mülki  müdafiə  sisteminə  rəhbərlik  etmək,  mülki  müdafiə  sisteminin  strukturunu, 
tərkibini,  onun  iştirakçılarının  qarşılıqlı  əlaqəsi,  maliyyə  və  maddi-texniki  təminatı 
qaydasını müəyyən etmək, habelə onlara dair məsələləri vaxtında həll etmək; 
6)  mülki  müdafiə  üçün  dövlət  büdcəsindən  vəsait  ayırmaq  və  bundan  əlavə,  mülki 
müdafiə  fondları  yaratmaq,  bu  mənbələrin  vəsaitlərindən  məqsədli  və  düzgün  istifadə 
olunmasını təmin etmək; 
7)  fövqəladə  hadisələrin  nəticələrinin  aradan  qaldırılması  üçün  maddi  və  maliyyə 
vəsaitləri ehtiyatı yaratmaq; 
9) mülki müdafiə üçün kadrların hazırlanmasını təşkil etmək və həyata keçirmək; 
10)  dinc  dövrdə  və  ya  müharibə  dövründə  fövqəladə  hadisələrdən  müdafiə 
olunma qaydalarını və vasitələrini əhaliyə öyrətmək; 
11)  əhaliyə  mülki  müdafiə  tədbirlərinin  öyrədilməsini təşkil  etmək,  əhalini  fərdi 
və kollektiv müdafiə vasitələri ilə təmin etmək; 
13)  fövqəladə  hadisələr  zamanı  insanların  həyat  və  sağlamlığının  qorunması  üçün 
mülki  müdafiə  obyektlərini  daim  hazır  vəziyyətdə  saxlamaq  və  həmin  obyektləri  insan 
həyatı üçün zəruri ləvazimatın toxunulmaz ehtiyati ilə təmin etmək; 
15)  insanların  həyatı  və  sağlamlığı  üçün  təhlükə  yarada  biləcək  fövqəladə  hadisələr 
barəsində əhalini vaxtında xəbərdar etmək, belə hadisələrin nəticələrinə və onların aradan 
qaldırılması üçün görülmüş tədbirlərə dair əhaliyə tam və obyektiv məlumat vermək; 
18) fövqəladə hadisələr baş vermiş ərazilərdən əhalini köçürmək və onları müvəqqəti 
yaşayış  yerləri  ilə  təmin  etmək,  ümdə  qəza-xilasetmə  işlərini  və  sanitariya-gigiyena 
tədbirlərini həyata keçirmək, ictimai asayişin bərpa olunmasına və qorunmasına yardım 
etmək, bitki və heyvanların xilas edilməsi üçün tədbirlər görmək; 
19) fövqəladə hadisələrdən zərər çəkmiş əhalinin sosial müdafiəsi üçün lazımi tədbirlər 
həyata keçirmək; 
21)  mülki  müdafiə  tələblərini  pozan  şəxsləri  Azərbaycan  Respublikasının 
qanunvericiliyi ilə müəyyən olunmuş məsuliyyətə cəlb etmək. 
 
Maddə 7. Mülki müdafiə sahəsində 
hüquqi şəxslərin vəzifələri 
 
      Mülki müdafiə sahəsində mülkiyyət formasından asılı olmayaraq hüquqi şəxslərin 
aşağıdakı vəzifələri vardır: 
1) iqtisadi və sosial inkişaf proqramlarında  mülki müdafiə sahəsində zəruri tədbirləri 
nəzərdə tutmaq və həyata keçirmək; 
2)  işçilərin  (təhsil  alan  şəxslərin)  fövqəladə  hadisələrdən  müdafiəsi  üzrə  tədbirləri 
maliyyələşdirmək; 
3)  fövqəladə  hadisələrin  nəticələrinin  aradan  qaldırılması  üçün  maddi  və  maliyyə 
vəsaitləri ehtiyatı yaratmaq; 
4) fövqəladə hadisələr haqqında yerli xəbərdarlıq sistemini yaratmaq və onu daim saz 
vəziyyətdə saxlamaq; 

5)  işçiləri  (təhsil  alan  şəxsləri),  habelə  bilavasitə  yaxınlıqda  yerləşən  ərazidə 
yaşayanları,  baş  verə  biləcək  və  ya  baş  vermiş  fövqəladə  hadisələr  barəsində  xəbərdar 
etmək, insanları təhlükəsiz yerə köçürmək; 
6)  mülki  müdafiə  planlarına  uyğun  olaraq  mövcud  qüvvə  və  texnika  ilə  ilkin  qəza-
xilasetmə işlərini təşkil etmək və həyata keçirmək. 
    Hüquqi  şəxslərin  mülki  müdafiə  tədbirlərində  iştirakı,  fövqəladə  hadisələrdən 
müdafiə  olunma  vasitələri  ilə  onların  təminatı  qaydasını,  formasını  və  şərtlərini 
Azərbaycan Respublikasının müvafiq icra hakimiyyəti orqanı müəyyən edir. 
 
Maddə 8. Mülki müdafiə sahəsində Azərbaycan 
Respublikası vətəndaşlarının vəzifələri 
 
   Mülki  müdafiə  sahəsində  Azərbaycan  Respublikası  vətəndaşlarının  aşağıdakı 
vəzifələri vardır: 
1)  mülki  müdafiə  sahəsində  Azərbaycan  Respublikası  qanunvericiliyinin  tələblərinə 
ə
məl etmək; 
2) fərdi və kollektiv müdafiə vasitələrindən istifadə etməyi bacarmaq; 
3)  fövqəladə  hadisələrdən  əsas  müdafiə  üsullarını  və  vasitələrini  öyrənmək  və 
bilmək; 
4) fövqəladə hadisələr zamanı müəyyən olunmuş davranış qaydalarına əməl etmək; 
5) ilk tibbi yardım göstərilməsi qaydalarını öyrənmək və onu tətbiq etməyi bacarmaq; 
6) mülki müdafiə işarələrini bilmək və onlara uyğun hərəkət etmək; 
7)  baş  verə  biləcək  və  ya  baş  vermiş  fövqəladə  hadisələr  barəsində  müvafiq  dövlət 
orqanlarına və qonşulara məlumat vermək; 
8) mülki müdafiə sahəsində onlara tapşırılmış vəzifələri vicdanla yerinə yetirmək. 
 
Maddə 9. Mülki müdafiə sahəsində Azərbaycan 
Respublikası vətəndaşlarının hüquqları 
 
     Mülki  müdafiə  sahəsində  Azərbaycan  Respublikası  vətəndaşlarının  aşağıdakı 
hüquqları vardır: 
1)  fövqəladə  hadisələr  baş  vermiş  ərazilərdə  zəruri  təhlükəsizlik  tədbirləri  haqqında 
tam və obyektiv məlumat almaq; 
2) fövqəladə hadisələr baş vermiş ərazilərdə fərdi və kollektiv müdafiə vasitələrindən 
istifadə etmək; 
3) fövqəladə hadisələrin qarşısının alınmasında və nəticələrinin aradan qaldırılmasında 
müəyyən olunmuş qaydada iştirak etmək; 
4)  mülki  müdafiə  məsələləri  ilə  bağlı  müvafiq  dövlət  orqanlarına  şəxsən  müraciət 
etmək və ya yazılı təkliflər vermək; 
5)  fövqəladə  hadisələr  nəticəsində  səhhətinə  və  əmlakına  dəymiş  ziyana  uyğun 
ödənclər almaq; 
6) fövqəladə hadisələr baş vermiş ərazilərdə yaşamağa və işləməyə görə  müavinətlər 
almaq. 
   Bu maddənin birinci hissəsinin 6-cı bəndində nəzərdə tutulan müavinətlərin növləri 
və məbləği Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyi ilə müəyyən edilir. 
 
 
Maddə 10.    Fövqəladə hadisələrdən müdafiə 
sahəsində əhalinin hazırlanması 
Fövqəladə  hadisələrdən  müdafiə  sahəsində  əhalinin  hazırlanması  qaydasını 
Azərbaycan Respublikasının müvafiq icra hakimiyyəti orqanı müəyyən edir. 
Fövqəladə  hadisələr  zamanı  davranış  qaydaları  əhaliyə  iş  və  yaşayış  yeri  üzrə
habelə tədris müəssisələrində öyrədilir. 

Mülki  müdafiə  sisteminin,  həmçinin  hüquqi  şəxslərin  rəhbər  və  mütəxəssislərinin 
hazırlanması  ali  və  orta  ixtisas  tədris  müəssisələrində,  ixtisas  artırma  müəssisələrində, 
xüsusi təlim kurslarında və bilavasitə iş yeri üzrə həyata keçirilir. 
 

Yüklə 4,71 Mb.

Dostları ilə paylaş:
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   21




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin