AZƏrbaycan respublikasi təHSİl naz



Yüklə 4,43 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə1/50
tarix13.01.2020
ölçüsü4,43 Mb.
#30137
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   50
4 biznes


AZƏRBAYCAN  RESPUBLİKASI  TƏHSİL  NAZİRLİYİ 

AZƏRBAYCAN  DÖVLƏT  İQTİSAD  UNİVERSİTETİ 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

BİZNESİN  TƏŞKİLİ   

VƏ   

İ

DARƏ  EDİLMƏSİ 



 

Dərslik 

 

 

 

 

Азярбайжан 

Республикасы 

Тящсил 


Назирлийинин  5.08.2010-жу  ил  тарихли 

1109  сайлы  ямри  иля  дярслик  кими  тясдиг 

едилмишдир. 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

BAKI – 2011 


Бизнесин тяшкили вя идаря едилмяси 

 



Rəyçilər: 

Azərbaycan  Dövlət  İqtisad  Universitetinin  “Əməyin 

iqtisadiyyatı və təşkili” kafedrasının  müdiri, iqtisad elmləri 

doktoru, professor, əməkdar elm xadimi T.Ə.Quliyev 

 

Azərbaycan Dövlət Neft Akademiyasının   “Neft  emalı  və 



neft-kimya  sənayesinin  iqtisadiyyatı  və  menecment” 

kafedrasının  müdiri,  iqtisad  elmləri  doktoru,  professor 



T.N.Əliyev 

 

Azərbaycan  Dövlət  Neft  Akademiyasının  “Maşınqayırma 



sənayesinin  iqtisadiyyatı  və  menecment”  kafedrasının 

müdiri, iqtisad elmləri doktoru, professor M.C.Atakişiyev 

 

Azərbaycan  Dövlət  İqtisad  Universitetinin  “Menecment” 



kafedrasının    müdiri,  iqtisad  elmləri  doktoru,    professor 

K.A.Şahbazov 

 

Biznesin təşkili və idarə edilməsi /Дярслик.  

Бакы: «Игтисад Университети» Няшриййаты, 2011.-  464  сящ.  

 

“Biznesin  təşkili  və  idarə  edilməsi”  dərsliyi  “Biznes  inzibatçılığı” 

kafedrasının  müdiri  iqtisad  elmləri  doktoru,  professor,  əməkdar  müəllim 



Alıcan  Bayramalı  oğlu  Abbasovun  bilavasitə  iştirakı  və  ümumi  elmi 

redaktəsi ilə kafedranın aşağıdakı əməkdaşları tərəfindən hazırlanmışdır: 

i.e.d.,  prof.  A.B.Abbasov  (fəsil  1,  3,  8,  12,  14,  16,  19,  29,  15.2,  17.3  –  4, 

22.2 – 3), i.ü.f.d., dos. R.Ə.Abbasova (fəsil 7, 9), i.ü.f.d., dos. M.Ə.Əliyev 

(fəsil  4,  5),  i.ü.f.d.,  dos.  S.A.Abbasov  (fəsil  20,  21),  i.ü.f.d.,  dos. 

X.S.Xankişiyev  (fəsil  2),  i.ü.f.d.,  dos.  N.Ə.Həsənov  (fəsil  23.1-2),  i.e.d., 

prof.  R.Ş.Muradov  (23.3-4),  i.ü.f.d.,  L.A.Kaşıyeva  (fəsil  10),  i.ü.f.d., 



S.M.Xanlarzadə (fəsil 6, 25, 26), i.ü.f.d. , H.İ.Həmidov (fəsil 27, 24.1 – 4), 

i.ü.f.d., A.H.Ağarzayev (fəsil 13), i.ü.f.d., A.S.Şükürova (fəsil 18), i.ü.f.d., 



A.T.Hüseynli  (fəsil  15),    R.R.Bədirov  (fəsil  22.1,  22.4  –  6),  i.ü.f.d., 

E.R.Səmədova  (fəsil  28,  17.1  –  2;  17.5  –  6),  K.N.Quliyeva  (fəsil  30), 

S.O.Şamxalova (fəsil 11),  M.S.Talıblı (fəsil 24.5) 

 

Dərslikdə  biznesin  təşkili,  planlaşdırılması  və  idarə  edilməsinə  aid  mövzular  məntiqi 



ardıcıllıqla,  yeni  səpkidə  və  həyati  gerçəklik  nəzərə  alınmaqla  şərh  olunmuşdur.  Dərslik 

iqtisad  profilli  ali  məktəblərin  bakalavrları,  magistrləri,  aspirantları  və  müəllimləri  üçün 

nəzərdə tutulmuşdur. Eyni zamanda ondan sahibkarlar, biznesmenlər,  menecerlər və digər 

maraqlanan şəxslər faydalana bilərlər. 



©Müəllif kollektivi - 2011 

                                                                  © İqtisad Universiteti – 2011 

Бизнесин тяшкили вя идаря едилмяси 



M Ü N D Ə R İ C A T 



 

I Fəsil. Fənnə giriş   .................................................................   

1.1. Biznes anlayışı və onun iqtisadi mahiyyəti  ...................... 

1.2. Biznesin məqsədi və növləri   ............................................ 

1.3. Biznesin təşkilati-hüquqi formaları   .................................   



 





13 

20 

I BÖLMƏ. BİZNESİN TƏŞKİLİ   ........................................ 

II Fəsil. Müəssisənin yaradılması və iqtisadi əsasları  ........ 

2.1. Müəssisə iqtisadiyyatın əsas subyekti kimi  ...................... 

2.2. Müəssisənin yaradılması prosesi   ..................................... 

2.3. Müəssisənin iqtisadi əsasları   ............................................  



 

26 

26 

26 

29 

32 

III Fəsil. Müəssisənin innovasiyalı inkişafı   ......................... 

3.1. İnnovasiyalı inkişafın konseptual əsasları  ......................... 

3.2. İnnovasiyalı davranış və aktivlik  .......................................    

3.3. Müəssisənin innovasiya strategiyasının işlənib  

       hazırlanması  ...................................................................... 

3.4. Müəssisənin innovasiya potensialının qiymətləndirilməsi .   



 

35 

35 

40 

 

43 

46 

IV Fəsil. Biznes mədəniyyəti   .................................................    

4.1. Biznes mədəniyyətinin mahiyyəti və əhəmiyyəti   ............ 

4.2. Firma mədəniyyəti   ........................................................... 

4.3. İşgüzar etika   ..................................................................... 

4.4. Milli biznesmenlərin əsas keyfiyyətləri   ........................... 

4.5. İşgüzar etiket   ....................................................................    



 

49 

49 

51 

52 

54 

56 

V Fəsil. İşgüzar ünsiyyətin təşkili   .........................................   

5.1. İşgüzar söhbətlərin aparılması   ..........................................    

5.2. Kommersiya danışıqlarının aparılması   .............................    

5.3. Nümayəndələrin qəbulu   ....................................................  

5.4. Sivil biznesmenin xarici görünüşü   ....................................   

 

61 

61 

64 

67 

71 

VI Fəsil. Kiçik biznesin təşkili   ..............................................   

6.1. Kiçik biznesin mahiyyəti və müəyyən edilməsi meyarları .      

6.2. Kiçik biznesin təşkili xüsusiyyətləri   ................................     

6.3. Kiçik biznesin müasir vəziyyəti və inkişaf perspektivləri ..    

6.4. Azərbaycanda kiçik biznesin rəqabətqabiliyyətliliyi ........     

 

75 

75 

78 

82 

86 

VII Fəsil. Vençur və ofşor biznesi   ........................................    

7.1. Vençur biznesinin mahiyyəti və məzmunu   ......................    

7.2. Vençur biznesinin təşkilati əsasları   ..................................    

 

89 



89 

91 

 

Бизнесин тяшкили вя идаря едилмяси 

7.3. Vençur maliyyələşdirilməsini şərtləndirən amillər  



        və şəraitlər   ........................................................................     

7.4. Ofşor biznesi   .....................................................................    



 

93 

95 

VIII Fəsil. Müştərək biznes fəaliyyətinin təşkili   ..................   

8.1. Müştərək biznesin sosial-iqtisadi mahiyyəti   ..................... 

8.2. Müştərək biznesin əsas formaları   ......................................   

8.3. Müştərək biznes fəaliyyətinin səmərəliliyi   .......................    

8.4. Müştərək biznesin müasir vəziyyəti və perspektivləri   ......   

8.5. Müştərək biznes fəaliyyətinin tənzimlənməsi mexanizmi ..      

8.6. Müştərək biznes fəaliyyətinin stimullaşdırılması   .............    

 

101 

101 

104 

107 

109 

114 

116 

IX Fəsil. Biznesin təşkilinin mütərəqqi formaları   ...............   

9.1. Biznesin təşkilinin assosiativ formaları   .............................    

9.2. Strateji alyans  ....................................................................    

9.3. Holdinq şirkətləri   ..............................................................    

9.4. Transmilli şirkətlər   ...........................................................    

 

119 

119 

123 

125 

129 

X Fəsil. Kommersiya fəaliyyətinin təşkili   .............................     

10.1. Kommersiya fəaliyyətinin mahiyyəti, prinsipləri  

         və funksiyaları   …………….............................................    

10.2. Kommersiya fəaliyyətinin təşkili prinsipləri  

         və funksiyaları  …………………………………………..    

10.3. Kommersiya-vasitəçilik təşkilatlarının biznes   

         fəaliyyətində rolu   ............................................................ 

10.4. Kommersiya fəaliyyətinin idarə edilməsinin təşkili   ......     



 

133 

 

133 

 

135 

 

140 

145 

XI Fəsil. Biznesdə reklam fəaliyyətinin təşkili   ....................     

11.1. Reklam fəaliyyətinin mahiyyəti və məzmunu   .................   

11.2. Reklam vasitələri və onların tətbiqi    ……………………     

11.3. İstehlak bazarında reklam fəaliyyətinin təşkili   …………     

11.4. Reklam fəaliyyətinin effektivliyi  ………………………..    

 

150 

150 

157 

161 

167 

XII Fəsil. Biznesin təşkilati strukturunun seçilməsi   ............    

12.1. Təşkilati strukturun mahiyyəti və əhəmiyyəti   .................    

12.2. Təşkilati strukturun formalaşması prinsipləri  ..................       

12.3. Təşkilati strukturun əsas növləri   .....................................    

12.4. Təşkilati strukturun seçilməsini müəyyənləşdirən  

          amillər   ………………………………………………….      



 

 

 

171 

171 

175 

178 

 

188 

Бизнесин тяшкили вя идаря едилмяси 



II BÖLMƏ.  BİZNESİN  PLANLAŞDIRILMASI   .............    



XIII Fəsil. Biznesin strateji planlaşdırılması   .......................     

13.1. Strateji planlaşdırmanın mahiyyəti və məzmunu   ............   

13.2. Strateji planlaşdırma konsepsiyaları və modelləri   ..........    

13.3. Strateji planlaşdırmanın mərhələləri   ................................    

13.4. Strateji planın əsas elementləri və onların formalaşması ..      

 

193 

193 

193 

195 

200 

205 

XIV Fəsil. Firmadaxili planlaşdırma   ....................................    

14.1. Firmadaxili planlaşdırmanın mahiyyəti və zəruriliyi  …...    

14.2. Firmadaxili planlaşdırmanın prinsipləri    ........................    

14.3. Firmadaxili planlaşdırmanın tipləri   ................................    

14.4. Firmadaxili planlaşdırmanın təşkili   .................................    

14.5. Firmadaxili planlaşdırmanın əsas mərhələləri   ................     



 

208 

208 

211 

213 

216 

218 

XV Fəsil. Biznes-planın strukturu    .......................................     

15.1. Biznes-planın mahiyyəti, məqsəd və vəzifələri   ...............    

15.2. Biznes-planın işlənib hazırlanması prosesi   .....................       

15.3. Biznes-planın funksiyaları    ..............................................    

15.4. Biznes-planın hazırlanması mərhələləri   ..........................     

15.5. Biznes-planın əsas bölmələri   ...........................................     



 

221 

221 

224 

226 

227 

229 

XVI Fəsil. Biznesin restrukturizasiyası   ................................     

16.1. Restrukturizasiyanın mahiyyəti və əsas mərhələləri   .......      

16.2. Biznesin restrukturizasiyasının aparılması mexanizmi   ...     

16.3. Biznesin restrukturizasiyasını şərtləndirən amillər    .......     

16.4. Özəlləşdirmə biznesin restrukturizasiyasının  

         forması kimi   …………………………………………....   

16.5. Biznesin restrukturizasiyası prosesinin tənzimlənməsi   ...   

 

236 

236 

238 

244 

 

247 

250 

XVII Fəsil. İstehsal planı   ......................................................    

17.1. İstehsal və istehsal prosesi   ..............................................    

17.2. İstehsalın təşkili prinsipləri və tipləri   ..............................   

17.3. İstehsal proqramının əsaslandırılması   ………………….  

17.4. İstehsal güclərinin planlaşdırılması   …………………….   

17.5. İstehsalın operativ-təqvim planlaşdırması   .....………….   

17.6. İstehsalın təşkilati-texnoloji hazırlığı   ……….……….…   

 

254 

254 

255 

257 

258 

260 

268 

XVIII Fəsil. Marketinq planı   …………………..…….…….    

18.1. Marketinqin məqsədi və strategiyası   …………..……….    

18.2. Marketinq planlaşdırılmasının prinsipləri   ………...……    

18.3. Marketinq planının tərkib hissələri   ……………..………   

18.4. Marketinq planının hazırlanması mərhələləri   …….……   

272 

272 

274 

276 

277 

XIX Fəsil. Təşkilati plan   ………………………..…………..    281 


Бизнесин тяшкили вя идаря едилмяси 

19.1. Müəssisənin təşkilati strukturu   …………………..……..    



19.2. Bazar   iqtisadiyyatı   şəraitində   müəssisənin   təşkilati     

         strukturunun təkmilləşdirilməsi   ..............................……  

19.3. Heyətin seçilməsi və yerləşdirilməsi   …………………...    

19.4. Əməyin səmərəli təşkili   ………………………………...    



281 

 

283 

286 

288 

 

XX Fəsil. Maliyyə planlaşdırılması   …………………….....    

20.1.  Müəssisə maliyyəsinin mahiyyəti və funksiyaları    …. 

20.2.  Maliyyə planlaşdırılmasının mahiyyəti və vəzifələri  ..    

20.3.  Müəssisənin maliyyə fəaliyyətinin qiymətləndirilməsi  .    

20.4.  Gəlir və mənfəətin planlaşdırılması   ………………..…    

20.5.  Büdcələşmə maliyyə planlaşdırılmasının aləti kimi   …    



 

 

291 

291 

297 

299 

302 

306 

 

XXI Fəsil. İnvestisiyanın planlaşdırılması   ………………..   

21.1. İnvestisiyanın iqtisadi mahiyyəti və təsnifatı   …………..    

21.2. İnvestisiyanın planlaşdırılması prinsipləri və göstəriciləri  ...    

21.3. İnvestisiyanın maliyyələşdirilməsi mənbələri   …….……    

21.4. İnvestisiya layihələrinin qiymətləndirilməsi meyarları  

         və metodları   …………………………………….……...    



 

309 

309 

313 

314 

 

319 

 

XXII Fəsil. Biznes-planın reallaşdırılması  …………………   

22.1. Biznes-planın reallaşdırılması metodları   ………….……   

22.2. Biznes-planın reallaşdırılması sistemi   ……………….…   

22.3. Biznes-planın reallaşdırılmasında “üç addım” təcrübəsi   .    

22.4. Biznes-planın reallaşdırılması mərhələləri   ……..………    

22.5. Nəticələrə görə biznes-planın reallaşdırılmasının  

         idarə edilməsi   ….……………………………………….   

22.6. Nəzarət və biznesin yenidən planlaşdırılması   ……….…   



 

323 

323 

325 

328 

329 

 

331 

335 

III BÖLMƏ. BİZNESİİDARƏ EDİLMƏSİ   ……………   

XXIII Fəsil. Biznesin idarə edilməsinə sistemli-məqsədli   

           yanaşma   ……………………………………………… 

23.1. Sistemli-məqsədli yanaşmanın metodoloji əsasları   ……    

23.2. Sistemli-məqsədli idarəetmədə təhlilin yeri və rolu   ……   

23.3. İstehsal sistemləri və onların quruluşu   ….……………..    

23.4. Sistemli-məqsədli idarəetmənin dünya təcrübəsi   …..…    

 

 

 

 

 

 

337 

 

337 

337 

340 

342 

344 


Бизнесин тяшкили вя идаря едилмяси 



XXIV Fəsil. Kontrolinq idarəetmə sisteminin konsepsiyası  



           kimi   …………………………………………………...     

24.1. Kontrolinqin mahiyyəti, məqsəd və vəzifələri   ……….      

24.2. Biznesdə kontrolinq tətbiqinin faza və templəri   ……….     

24.3. Biznesdə tətbiq edilən kontrolinq alətləri   ………………     

24.4. Müasir kontrolinqdə ERP sistemi    ……………………..     

24.5. Kontrolinq xidməti və onun təşkili formaları   …………..    

24.6. Kontrolinqin informasiya təminatı və onun əsas  

         elementləri   …………………………………………..…    



 

 

347 

347 

350 

355 

360 

363 

 

366 

XXV Fəsil. Menecerlər qrupunun formalaşdırılması    ……   

25.1. Menecer – effektiv idarəetmənin təşkilatçısıdır.   ……….   

25.2. Menecerlərin peşəkarlıq meyarları   ……………………..   

25.3. Menecerlər qrupunun formalaşması xüsusiyyətləri  

         və istiqamətləri   ………………………………………....   

 

368 

368 

373 

 

374 

XXVI Fəsil. İdarəetmə stilinin seçilməsi   …………………..   

26.1. Rəhbərin şəxsi keyfiyyətləri   ……………………………    

26.2. Rəhbərlik stili haqqında anlayış   ………………………..   

26.3. Rəhbərlik stilinin modifikasiyaları   …………………..…   



 

380 

380 

384 

387 

XXVII Fəsil. İnsan resurslarının idarə edilməsi   …………    

27.1. İnsan resurslarının idarə edilməsinin mahiyyəti  

         və məzmunu   …………………………………………….     

27.2. İnsan resurslarının idarə edilməsi vəzifələri  

         və funksiyaları   ………………………………………….      

27.3. İnsan resursları departamentinin təşkilati strukturu   …...    

27.4. İnsan resurslarının müasir idarəetmə sistemi   …………..    

 

393 

 

393 

 

395 

403 

405 

XXVIII Fəsil. Biznesdə risklərin idarə edilməsi   ………….    

28.1. Risk anlayışı və onun yaranma səbəbləri   ………………    

28.2. Biznesdə risklərin təsnifatı   ……………………………..    

28.3. Riskin səviyyəsinə təsir göstərən amillər   ………………    

28.4. Risklərin idarə edilməsi mərhələləri    ………………….    

28.5. Risklərin neytrallaşdırılması mexanizmləri   …………….     



 

411 

411 

412 

417 

419 

421 

Yüklə 4,43 Mb.

Dostları ilə paylaş:
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   50




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin