Bioethics and Law

---

TSDI & TMA | International Conference | 2022 
Tashkent State Dental Institute 
Google Scholar indexed 
Tashkent Medical Academy
 
DOI: 10.24412/2181-1385-2022-42-45 
Bioethics and Law | Bioetika va huquq 
 
 
 
 
 
 
42
 
May 12, 2022 
www.tsdi.uz www.tma.uz
TIBBIYOT XODIMLARINING HUQUQIY JAVOBGARLIGI 
 
Farangiz Rashidjon qizi Aliyeva 
Toshkent davlat yuridik universiteti 1-kurs talabasi 
 
ANNOTATSIYA 
Respublika miqyosida biotibbiyot tadqiqotlarini o`tkazish, biomeditsina va 
genetikada innovatsion texnologiyalarni qo`llash va joriy etishda xalqaro huquq 
normalarini ratsifikatsiya qilinganligi va ulardagi standart mezonlar asosida 
amaldagi qonun va qonunosti hujjatlarga qo`shimcha va o`zgartirishlar kiritilmoqda. 
Kalit so`zlar: 
bioetika, sfera, profilaktika, biomededtsina, genetika, ijtimoiy 
xavfli qilmish, harakat yoki harakatsizlik, javobgarlik, JSST, shoshilinch tibbiy 
yordam. 
 
Milliy qonunchilik tizimimizda har bir ijtimoiy sohani tartibga solish izchil 
ravishda yo`lga qo`yilgan bo`lib, ayniqsa, bugungi kunda nafaqat O`zbekistonda, 
balki butun dunyo miqyosida global ideal masala sifatida talqin etilayotgan, 
demokratik davlatlarning xalqaro imidjida belgi vazifasini bajaruvchi tibbiyot sohasi 
va uning vakillari e‟tibor markazida. Tibbiyot xodimlarining huquqiy maqomi esa, 
xalqaro huquq normalarini ratsifikatsiya qilish va ulardagi standart mezonlar asosida 
amaldagi qonun va qonunosti hujjatlarga qo`shimcha va o`zgartirishlar kiritish 
natijasida mukammal tarzda bayon etilmoqda. 
Axloq ijtimoiy ong shakli sifatida jamiyatda insonlaming o„zaro 
munosabatlarini tartibga soladi. Tarixan insonlarning birgalikdagi hayoti va faoliyati 
jarayonida ma‟naviyat deb ataladigan va ularning xulqini tartibga soladigan ma‟lum 
bir odat, qoida va me‟yorlar majmuasi vujudga kelgan. Tibbiy etika - tibbiy 
xodimlar faoliyatining o„ziga xosligi va jamiyatdagi o`rni bilan belgilanadigan axloq 
me‟yorlari va tamoyillari majmuasidir. U shuningdek, tibbiy faoliyatni tartibga 
soluvchi axloq me‟yorlari va mezonlaridan tashkil topgan kasbiy tibbiy xulq sifatida 
ham e‟tirof etilgan bo`lib, “bioetika” atamasi orqali ommalashgan. “Nyurnberg 
kodeksi” o„n banddan iborat bo`lib, ulaming birinchisida tibbiy va boshqa 
tajribalami o`tkazishda tajriba o`tkazilayotgan shaxsning ixtiyoriy roziligi mutlaq 
ko`rinishdagi asosiy shartlardan biri ekanligi ta‟kidlangan. Kodeksda xavf va zararni 
minimal darajagacha kamaytirish, xavf va foydani mutanosib 
tarzda taqsimlash zaruriyati, vrachlaming yuqori malakaga ega 
bo`lishi, shuningdek sinovlarga olingan shaxsni istagan vaqtda 

---