Çağdaş Azərbaycan nəsri



Yüklə 6,83 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə1/56
tarix25.12.2019
ölçüsü6,83 Mb.
#30006
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   56

www.kitabxana.net

 

Milli Virtual Elektron Kitabxana



 

“Çağdaş Azərbaycan nəsri”:

 N 35 (49 - 2016)

 

 

Mövlüd Süleymanlı



 

 

And olsun, əsrə... 

 

 

Roman və nəsr əsərləri 



 

 

YYSQ - Milli Virtual-Elektron Kitabxananın e-nəşri  



YYSQ – 2016 

 

05.03.2016 



Yeni Yazarlar və Sənətçilər Qurumu 

www.yysq.org

  


www.kitabxana.net

 – Milli Virtual Elektron Kitabxana 



2016 

 

Mövlüd Süleymanlı



            

“And olsun, əsrə…”

 

www.kitabxana.net

 

Milli Virtual-Elektron Kitabxananın təqdimatında 

Bu  e-kitab  Yeni  Yazarlar  və  Sənətçilər  Qurumunun 

"Çağdaş 

Azərbaycan  bədii  nəsri"

  ədəbi-kulturoloji  layihəsi  çərçivəsində 

təqdim edilir. Elektron kitab N 35  (49 - 2016) 

Kulturoloji layihəni maliyyələşdirən qurum:  

Azərbaycan Yazıçılar Birliyi - 

http://www.azyb.az 

 

YYSQ - 



http://www.yysq.org

  

Mövlüd Süleymanlı 

And olsun, əsrə... 

Roman və nəsr əsərləri 

 

Redaktə və bütün hüquqlar müəllifə məxsusdur 



Kitab YYSQ tərəfindən e-nəşrə hazırlanıb 

Virtual redaktoru və e-nəşrə hazırlayanı:  Aydın Xan (Əbilov), yazar-

kulturoloq 

YYSQ - Milli Virtual-Elektron Kitabxananın e-nəşri 



Bаkı, YYSQ – 2016 

www.kitabxana.net

 – Milli Virtual Elektron Kitabxana 



2016 

 

Mövlüd Süleymanlı



            

“And olsun, əsrə…”

 

 

DİQQƏT 



Müəlliflik 

hüququ 

Azərbaycan 

Respublikasının 

qanunvericiliyinə  və  əlaqədar  beynəlxalq  sənədlərə  uyğun 

qorunur.  Müəllifin  razılığı  olmadan  kitabın  bütöv  halda, 

yaxud  hər  hansı  bir  hissəsinin  nəşri,  eləcə  də  elektron 

informasiya  daşıyıcılarında,  İnternetdə  yayımı  yasaqdır.  Bu 

qadağa  kitabın  elmi  mənbə  kimi  istifadəsinə,  araşdırma  və 

tədqiqatlar üçün ədəbiyyat kimi göstərilməsin şamil olunmur.

 

 

www.kitabxana.net

 – Milli Virtual Elektron Kitabxana 



2016 

 

Mövlüd Süleymanlı



            

“And olsun, əsrə…”

 

Mövlüd 

Süleymanlı 

 

And olsun, əsrə... 

 

 

 

YYSQ - Milli Virtual-Elektron Kitabxananın e-nəşri  



YYSQ – 2016 

 

BAKI – 2013 

www.kitabxana.net

 – Milli Virtual Elektron Kitabxana 



2016 

 

Mövlüd Süleymanlı



            

“And olsun, əsrə…”

 

 

 

Redaktor:                                      XATİRƏ BƏŞİRLİ 



filologiya üzrə elmlər doktoru 

 

 

 

 



 

Мювлуд Сцлейманлы. And olsun, əsrə... Bakı, “Elm 

və təhsil”, 2013, 526 səh 

 

 



 

 

 



www.kitabxana.net

 – Milli Virtual Elektron Kitabxana 



2016 

 

Mövlüd Süleymanlı



            

“And olsun, əsrə…”

 

*** 

Эюркямли халг йазычысы Мювлуд Сцлейманлынын китабда тягдим 

едилян  йени  ясярлярини  –  роман,  повест,  мяктуб  (тарихи-фялсяфи, 

етнографик  дцшцнъя)  –  бир  мярам  бирляшдирир:  йазычынын  халгына 

сонсуз  севэиси,  xalqın  йаратдыгларына  дярин  ещтирамы,  миннятдарлыьы. 

Ясярляр  рущуна,  тохунулан  проблемляриня  эюря  бир-биринин  давамы 

кимидир,  заман-мякан  гяфясиня  сыьмыр,  узаг  кечмишдян  сонсуз 

эяляъяйя уьурланыр. Сон ясрлярдя «ермяни мякриня, ойунуна»  уръащ 

олунан  халгымызын  башына  эятирилян  фаъиялярин  башланьыъ  дцйцнляри 

«Ермяни адындакы щярфляр» романында  мящарятля ачылыр. «Йер  цзцня 

мяктуб»унда  М.Сцлейманлы,  дцнйайа  тарихини,  бу  тарихи  йарадан 

халгын  гцдрятини  танытмаьын  дярслярини,  юрняклярини  эюстярир,  ясл 

тарихин  ичляря-йаддашлара  йазылдыьыны  нцмуня  эятирдийи  йцзлярля, 

минлярля байаты, наьыл, эцлмяъя, мясял, булмаъа, рявайят, аьсаггал-

ларын йаддашындан алдыьы тарихля исбатлайыр. «Теймурлар» повестиндя 

ъямиййяти саран проблемляр, тарихин эятирдийи аъылар, эцнцн гачылмаз 

эерчяклиyинин  образын  мащиййятиня,  йашамына,  дуйьуларына  тясири, 

щяссас йазычы гялямиля инъялянир. 

 

 



 

www.kitabxana.net

 – Milli Virtual Elektron Kitabxana 



2016 

 

Mövlüd Süleymanlı



            

“And olsun, əsrə…”

 

 

REDAKTORDAN 



 

Azərbaycan  ədəbiyyatında,  ümumiyyətlə,  xalqımızın 

mənəvi  aləmində  böyük  yeri,  mövqeyi  və  məqamı  olan 

unikal  düşüncə  sahibi,  qələm-söz  ustası,  fenomenal 

yaddaş  daşıyıcısı  Mövlud  Süleymanlının  bu  Kitabı,  kitab 

ifadəsinin, 

– 

anlamının 



sınırlarını 

aşır. 


Bütün 

məsuliyyətimlə  deyim  ki,  M.Süleymanlının  “And  olsun 

əsrə”  adlı  yeni  kitabı  bütün  türk  dünyasının  mahiyyətini, 

yaşamını,  əxlaqını,  mədəniyyətini,  təbiətdən  heç  vəchlə 

seçilməyən, qopa bilməyən, ayrılmayan həyat tərzinin ifa-

dəsidir və müəyyən mənalarda hətta yer üzünə düzən verə 

bilmiş, öz harmoniyasını yaratmış bir xalqın Tarixidir. 

Tarix  nədir?  Orta,  ali  məktəblərdə  bizlərə  öyrədilən 

qalın  cildli,  əvvəl-əvvəl  açmağa  ürək  eləmədiyimiz,  bir 

qədər  sehirli,  sirli  görkəmi  ilə  “tarixə”  oxşadılan, 

vərəqlədikcə  quru,  cansıxıcı  rəqəmlər,  çox  vaxt  bizə  aid 

olmayan  tarix  adına  hadisələr  yığını...  sovet  dövrünün 

məktəblisi və tələbəsi tarix dərsliyini ancaq belə xatırlaya 

bilər... 



www.kitabxana.net

 – Milli Virtual Elektron Kitabxana 



2016 

 

Mövlüd Süleymanlı



            

“And olsun, əsrə…”

 

Mövlud  Süleymanlının  düşüncəsiylə  deyək:  “And 



olsun  əsrə  ki,  tarix  bu  deyilmiş.”  Yazıçının  “Yer  üzünə 

məktub” əsərində gerçək tarix nədir sualına cavab verilir: 

“... Əsil tarix içlərə - yaddaşlara yazılır.” Mənim Xalqımın 

Tarixini,  onun  izlərinin  möhtəşəmliyini  öz  yaddaşımızda 

axtarmasaq  o,  “yenə  də    çaşdırılmış  ov  kimi  özünə  yer 

tapmayacaq.” 

“And  olsun  əsrə”  kitabı  mənim  Xalqımın  tarixdən 

öncə  yaratdıqları,  islama  qədərki  qüdrətli  mədəniyyəti,  iç 

dünyası,  gündəlik  yaşamı,  zaman  keçdikcə  özləriylə  ən 

müxtəlif  ideologiyalar,  siyasət,  formasiyalar  gətirən 

cahangirlər  tərəfindən  “istila  olunsa”  da,  donu  –  qiyafəsi, 

ifadəsini    dəyişdirilməyə  ciddi  səylər  göstərilsə  də  ünlü 

yazıçı  içindən  çıxdığı  Xalqın  yaddaşına  söykənərək 

qürurla,  fəxrlə,  yanğı  ilə  bəyan  edir  ki,  heç  nə  Xalqımızın 

düşüncəsini, iç dünyasını istila edə bilmədi, onun mənəvi, 

ərazisinə müdaxilə etmək qüdrətində ola bilmədi. Mənim 

Xalqımın  yaratdıqları  onun  iç  dünyasına  yazdıqlarıdır 

dedi.  Əl  yetməyən  məqamdır,  əl  yetməyən  tarixdir. 

Yaddaşımızda yaşayan, qanımızda döyünən, əxlaqımızda, 

mədəniyyətimizdə,  həyat  tərzimizdə,  dünyaya  ərkimizdə 

yaşamaqda  olan  tarixi  M.Süleymanlı  bizlərə  bir  də 

xatırlatmaq  istəyir.  Yer  üzünə  səslənmək  istəyir. 

Dədələrinin,  nəslinin,  özünün  simasında  –  Xalqının  dün-

yaya  bəxş  etdiyi  “Tarixi”  –  iç  dünyamızın  tarixini 



www.kitabxana.net

 – Milli Virtual Elektron Kitabxana 



2016 

 

Mövlüd Süleymanlı



            

“And olsun, əsrə…”

 

Kainata, Yer üzünə tanıtmaq istəyir. Duyğu, düşüncələrini 



sərgiləmək  üçün  “Məktub”  formasını  seçməsində  də  bir 

hikmət  gördüm:  M.Süleymanlı  yazdıqlarını  sevə-sevə, 

boyunu  oxşaya-oxşaya,  qürur  duyaraqdan  Dünyaya,  Yer 

üzünə ünvanlayır. 

Əziz  oxucu,  kitabın  hər  səhifəsi,  hər  hadisəsi,  hər 

verilən  məlumat  səni  düşündürəcək,  təəccübləndirəcək, 

tarixi  sənə  tanıdacaq,  tarixlə  qohumluğunu  göstərəcək, 

tarixdən  çıxdığını,  tarix  yaratdığını,  ədəbiyyatından, 

mədəniyyətindən,  mahnı,  şeir,  əmək  alətləri,  gün  – 

dirlikdən  söhbət  açdığı  məqamlarda,  mənalarda  sənə  rast 

gətirəcək.  Yazılmayan,  öyrədilməyən,  lakin  bizimlə 

addımlayan,  həyatımıza  ahəng  gətirən,  içimizdəki  tarixlə 

üz-üzə qalacaqsan. 

Ədəbiyyat, 

mədəniyyət, 

bir 


sözlə 

mənəvi 


dünyamızda  əlahiddə  məqamı  olan  “Koç”,  “Şeytan”, 

“Şanapipik”,  “Qar”,  “Səs”,  “Dəyirman”,  “Quru  kəllə”, 

“Ceviz  qurdu”,  “Fatehlərin  divanı”,  “Erməni  adındakı 

hərflər”,  “Ömürdən  qıraqda”,  “İt  dərsi”,  “Ağacan”  və  s. 

kimi  milli  sərvətə  çevrilmiş,  sovet  dönəmində  belə  ədəbi 

hadisə sayılan irsin müəllifi M.Süleymanlı,  yeni kitabı ilə 

özünün  oxunmamış  səhifəsini,  yeni  duyğu  və 

düşüncələrini,  içinin  yeni  mənzərəsini  çox  orijinal  bir 

biçimdə  təqdim  edir.  Minilliklər  boyu  yaratdıqlarımızı, 


www.kitabxana.net

 – Milli Virtual Elektron Kitabxana 



2016 

 

Mövlüd Süleymanlı



            

“And olsun, əsrə…”

 

yaşantıları,  əhvalat,  hekayət,  deyimləri,  çox  eşitdiyimiz 



ifadələrin  gözlənilməz    açmalarını,  yozumlarını  ağla 

gəlməyən  mənalarını,  bədii,  tarixi,  fəlsəfi  “yükünü”  açır, 

içində,  ətrafında  olduğumuz,  fəqət  fərqində  olmadığımız 

mənzərələri  göstərir,  sanki  üzərindəki  pərdələri  götürür. 

“Məktub”u  vərəqlədikcə,  tanış  olduqca  Xalqımızın 

qüdrətilə,  zəkası  ilə  yaratdıqlarıyla  üz-üzə  duracaqsan. 

Tarix 

yaradan, 



yaşadan 

qüdrətli 

babalarınla 

rastlaşacaqsan, onların təbiətə, yağışa, qara, çölə, çəmənə, 

dağa,  daşa  qarışıb  yaşamalarının  izlərini  yaratdıqlarında 

özün  görəcəksən.  Və  minillikləri  yaddaşında  yaşadan 

M.Süleymanlını yenidən tanıyacaqsan. Yazıçı, fenomenal 

yaddaşının,  genetik  qanından  gələn  işıqla  səni  tarixə 

aparacaq,  əslində  elə  tarixin  içində  olduğunu  sənə 

anladacaq.  İnsanın  elə  təbiətin  bir  parçası  olduğunu 

isbatlamaq  üçün  onlarla,  yüzlərlə  əhvalat,  hadisə,  deyim, 

bayatı  oxuyacaqsan.  Ən  dəyərlisi  də  odur  ki,  örnəklərin 

çoxusunu elindən-obasından, tayfasından, gördüklərindən, 

yaşadıqlarından  gətirir.  Elə  bu  yerdə  M.Süleymanlının 

geniş  dünya  görüşünə,  müşahidə,  yaddaş  qabiliyyətinə, 

sözdən,  hadisədən  nəticə  çıxarmaq  duyumuna  bir  daha 

heyrət edəcəksən. 

M.Süleymanlı  türk  insanının  özünün  fərqində 

olmayıb  dünyaya  bəxş  etdiyi  tarixi:  ailə,  məişət,  əxlaq, 

sevgi,  aran-dağ  yaşayışıyla  bağlı  yaratdığı  dərslikləri 



www.kitabxana.net

 – Milli Virtual Elektron Kitabxana 



2016 

 

Mövlüd Süleymanlı



            

“And olsun, əsrə…”

 

dünyaya  təqdim  edir.  Yazıçı  yazıları  ilə,  təsvir  etdiyi 



hadisələrlə o qədər iç-içədir ki, o qədər qaynayıb-qarışmış 

şəkildədir  ki,  onun  elə  Tarixdən  qalma  –  Nuhdan  qalma 

(M.Süleymanlı  “Ot”  əsərində  qəhrəmanlarından  birini 

belə  çağırır  –  X.B.)  olduğuna  inanır,  hansının  hansına 

qulluq etdiyini ayıra bilmirsən. Mövlud müəllim, son iki-

üç əsrdə, dörd tərəfimizdə türk adlarının dəyişdirilməsinə 

baxmayaraq yenə də coğrafi arealın türk dilində səslənmə-

sini,  türk  insanının  mövsüm,  fəsil  kimi  təbiət  hadisəsi 

olması,  xalq  obrazının  elə  vaxt  demək  olduğu  yeni, 

orijinal  fikirlərini  səsləndirir  və  səninlə  bölüşmək  istəyir. 

Yağışın, odun, havanın onlarla müxtəlif adlarını sadalayır. 

Xalq  deyimlərində  gəzişərək,  onların  əsil  mahiyyətini 

açaraq Xalqımın möhtəşəm obrazını yenidən sənə tanıdır, 

düşüncədə,  genetik  yaddaşda  istilanın  mümkünsüzlüyünü 

qətiləşdirir.  Oxucusu  ilə  canlı  söhbətlər  edir.  Onu  da 

hadisələrin izləyicisinə çevirə bilir. Hər an  ona xitab edir: 

“Gəl  düşünək”,  “görürsənmi  Tarix  elə  budur”,  –  deyir, 

nəticə  çıxarmağa  səsləyir.  Xalqla,  onun  yaratdıqları  ilə 

öyünməyi,  qürur duymağı,  onu sevməyi,  qorumağı  təqlid 

etmir, onu göstərir, yaşadır. Müasir internet adamının, pla-

net  adamının  keçmişindən  qopan  körpüsünü  –  tarixini 

təmkinlə, sevgilə, qürurla ona sevdirir, ona yönəldir. Vaxt, 

zaman  dünyagörüş  fərqlərini  bilə-bilə,  heç  zaman 

cazibəsindən  çıxa  bilməyəcəyimiz  Xalqın  yaratdıqları 



www.kitabxana.net

 – Milli Virtual Elektron Kitabxana 



2016 

 

Mövlüd Süleymanlı



            

“And olsun, əsrə…”

 

dərsliklərə  aparan  yolu  təqdim  edir.  Bu  yol  səni  Xalqına 



aparacaq, bu  yol  səni “yoldan” sapmağa qoymayacaq, bu 

yol tarixi türk yoludur, bu mənim xalqımın M.Süleymanlı 

qələmilə əbədiləşən yoludur. 

Dəyişilməyi  mümkün  olmayan  xarakteri,  qanındakı 

qorxmazlığı,  igidliyi,  ayıqlığı  və  təbiəti  anlamağıyla 

əhatəsində  olan  xalqlardan  seçilə-seçilə,  azala-azala  da 

olsa  yaşayar,  mənşəyini,  kökünü  adicə  bir  dəstə  yemşan 

bitkisiylə,  kəkotu-kəklik  otuyla  da  tanıyıb  özünə  gələ 

bilər,  ya  da  bir  saz  havasının,  bir  muğam  tapşırmasının 

ardına  düşüb  dünyanın  axırına  gedib,  çıxar...  Bu,  bizik! 

Sənsən, Mənəm. Mənsub olduğumuz Xalqdır! 

“Məktub”dan  seçdiyim,  bu  sətirlərdə,  mənim 

xalqımın qısa, lakin möhtəşəm ədəbi özümlüyünü göstərir 

yazıçı M.Süleymanlı.  

Tarixin  hər  bir  məqamında  dosta  etibar,  xəyanətə 

amansız  olmaq,  əmanəti  göz  bəbəyi  bilmək,  sözə,  saza 

qarışıb  yaşamaq,  yəni  sifətini  itirməmək  kimi  bəşəri, 

insani  cizgiləri  sənə  yenidən  xatırladır.  Və  yenə  yazır  ki, 

“Minilliklər boyu türklərə qarşı yaşanan acıq-qisas izi var. 

Nə acıqdır bu? Nə vaxtın qısasıdır ki, minilliklərə qalıb?!” 

Əslində,  yazıçı,  həmin  sualları  “Məktub”  boyu  Xalqımın 


www.kitabxana.net

 – Milli Virtual Elektron Kitabxana 



2016 

 

Mövlüd Süleymanlı



            

“And olsun, əsrə…”

 

yaratdığı  möhtəşəm  düşüncə,  mədəniyyət,  tarix,  əxlaq 



məişət zənginliyi ilə cavablandırmışdı.  

“Erməni  adındakı  hərflər”  romanında  dünya  gücləri 

siyasətindən  gələn  məkrli  qisasın  düşüncədəki  əks 

sədasını  –  bədii  ağısını,  bayatısını,  bəlkə  də  daxili 

poetikasını  verir.  Heç  bir  xalqın  adamını,  mədəniyyətini 

aşağılamadan  onun  təbiətindən  gələn,  südündən, 

nəcabətindən  keçən  xislətini  açır.  Bu  romanı  bir  udum 

hava, su kimi canına çəkmək istəyi ilə oxuyacaqsınız. 

Necə  ki,  xalq  şairi  Zəlimxan  Yaqub  oxuyan  kimi 

“Gözünün  yaşı  qurumamış,  ürəyinin  ağrısı  keçməmiş”, 

hirsini  cilovlaya  bilməyib  fikirlərini,  düşüncələrini  çox 

qiymətli  məqaləsində  göstərdi:  “Erməni  adındakı  hərflər” 

romanı  haqqında  böyük  tarixi  Sözü,  qeyrətli  sözü  şair 

Zəlimxan Yaqubdan daha yaxşı deyə bilməyəcəyimi bilib 

də,  Sizi  kitabda  verilən  “Teymurlar”  povestinə  kökləmək 

istədim. Onu demək qalır ki, əslində kitabda gedən 3 yazı: 

məktub,  roman,  povestin  –  janrı  müxtəlif  olsa  da, 

mahiyyət,  müəllif  qayəsi,  müəllif  mətləbi  baxımından 

birdir. Yazılar bir-birindən doğandır, biri digərinin davamı 

kimidir; insan, onun yaratdıqları,  yaşamı, üzləşdiyi həyat, 

tale,  tarix  və  qismət.  Kim  bu  labirintdən  çıxa  bilib  ki? 

Yazıçı M.Süleymanlı “Teymurlar” povestində bu hikmətə 

varmaq  istəyir,  özü  anladığı  şəkildə:  sərtliyi-zərifliyi, 


www.kitabxana.net

 – Milli Virtual Elektron Kitabxana 



2016 

 

Mövlüd Süleymanlı



            

“And olsun, əsrə…”

 

böyüklüyü-sadəliyi,  məhəbbəti-mərhəməti  və  s.  bu  kimi 



ikili  mahiyyətin  insanın  iç  dünyasının  enerjisi  olduğunu, 

elə  insanın  bununla  bütövləşdiyini  göstərmək  istəyir.  Bir 

insanın  duyğularını,  bu  duyğular  altında,  yağışa,  selə 

bürünməsini, həyatdan, yaşamaqdan “islanmasının” sanki 

şəklini  çəkir.  Povestdə  obrazın  adı  da  şərtidir,  Teymur. 

İnsanı,  istər  şahmatçı,  istər  bioloq,  istər  rəssam,  istər 

dövlət  xadimi  olub  da,  dünyanın  harasında  –  Cücə  kənd, 

Kəpənəkçi,  Nehrəm,  Bakı,  Şamaxı,  Rusiyanın  ucqar  kən-

di,  qəsəbəsi  olsun  –  yaşasa da ağrısı,  yanğısı, sevgisi, se-

vinci,  dərdi-səri  eynidir.  Yazıçı  inandırır  ki,  dərdin, 

sevincin  rəngi,  dili,  məskəni  olmur,  çəkəni  olur,  daşıyanı 

olur.  Görkəmli  yazıçı,  “Teymurlar”da  məhz  bu  mətləbi 

söyləyir. 

Yaradıcılığında 

– 

“Ömürdən 



qıraqda” 

povestindən  başlayaraq  daha  qabarıq  şəkildə  izlənilən  bu 

bədii  manera  –  duyğular  seli  altında  insanın  zaman  – 

məkan  –  xislət  qəfəsində  -  çabaları  “Teymurlar”da  zirvə-

sinə çatır.  

Obrazın  sayıqlamaları  çevrəsində  cəmiyyəti  saran 

problemlər,  tarixdən  gələn  acılar  (“siz  bu  torpaqlara 

gəlməsiniz”  kimi  cəmiyyəti  azdıran,  xalqı  xalq  edən 

köklü, əsaslı şərtlərdən uzaqlaşdırmağa çalışan bu ifadələr 

hansı  xalqı  öz  ruhunda  kökləyə  bilərdi?!),  bu  günün 

gətirdiyi 

gerçəkliklər, 

həmin 

ağırlığın 



obrazın 

mahiyyətinə,  yaşamına  hətta  hərəkətlərinə,  duyğularına 



www.kitabxana.net

 – Milli Virtual Elektron Kitabxana 



2016 

 

Mövlüd Süleymanlı



            

“And olsun, əsrə…”

 

mühüm  təsiri,  nəticələri  qüdrətli  qələm  ustasına  məxsus 



həssaslıqla bir-bir incələnir.     

 

 



                                                 Xatirə Bəşirli 

filologiya üzrə elmlər doktoru 

 

 



 

 


www.kitabxana.net

 – Milli Virtual Elektron Kitabxana 



2016 

 

Mövlüd Süleymanlı



            

“And olsun, əsrə…”

 

Zəlimxan Yaqub 

Xalq şairi 

 

Dərslik Kitabı 

 

«Köç»nən həmişəlik qəlbimə köçən, «Duzsuzluq»da məni 



çayın qırağında bənövşənin eşqinə ağacı saza döndərən Vəkilin 

gününə salıb şair eləyən, «qurdu onsuz da vurammazsan, gərək 

bağrını çatdadasan» – deyib incə və ağrılı müşahidələrlə bağrı-

mı  dağ-dağ  eləyən,  «Qar»la  yuxularıma  qar  yağdırıb  ruhumu 

üşüdən, «Sığırçı gülünün iti»nin ölümünə məni uşaq kimi ağla-

dan,  «Dəyirman»da  halalı-haramı  bir-birinə  qarışan  dünyanın 

təsviri ilə məni sarsıdan, ilahi səslərlə şeytani səslərin amansız 

mübarizəsini qəlbinin harayına, «Səs»inə çevirən, böyük yara-

dıcılığa «Bulaq»nan gələn, bu gün də bütün yaratdıqlarında bu-

laq saflığını qoruyub saxlayan, taleyinə qaçqınlıq damğası vu-

rulan, bir gözü gülən, bir gözü ağlayan istedadlı bir qələm sahi-

binə,  kövrək  bir  ruh  yiyəsinə  məktub  yazmaq  mənim  üçün  ol-

duqca  ağır,  çətin  və  məsuliyyətli  bir  işdir.  Kimdən  yazdığımı, 

niyə  yazdığımı,  nə  üçün  bu  qənaətə  gəldiyimi  çox  yaxşı  dərk 

edirəm. 

Bütün ömrü boyu yazdığı, yaratdığı nə varsa ilk sətirdən 

son sətrə qədər hamısını oxuduğum, sevdiyim, sevə-sevə müta-


www.kitabxana.net

 – Milli Virtual Elektron Kitabxana 



2016 

 

Mövlüd Süleymanlı



            

“And olsun, əsrə…”

 

liə  etdiyim,  yaddaşıma  köçürdüyüm,  kökdən  gövdəyə,  gövdə-



dən  budağa,  budaqdan  tumurcuğa,  tumurcuqdan  yarpağa 

əsərlərini xüsusi bir səliqə və ardıcıllıqla bir tədqiqatçı marağı 

ilə  araşdırdığım,  araşdıra-araşdıra  zövq  aldığım,  zənginləşdi-

yim, məni otun, suyun, ağacın, yarpağın, torpağın, qurdun, qu-

şun dilində danışdırmağa qadir olan bir şair ürəkli nasirə, nəsri-

mizin  poeziyasını  yaradan  poetik  qələm  sahibinə  bu  məktubu 

yazmasaydım,  təzəcə  yazıb  nəşr  etdiyin  «Erməni  adındakı 

hərflər»in ağrısı ürəyimi partlada bilərdi. 

Bütün əvvəlki əsərlərində olduğu kimi bu əsərində də nə-

fəsinə, ruhuna, ağrılarına, qələminə, üslubuna sadiq qalıb tama-

milə  yeni  əsrdə,  yeni  rəngdə,  yeni  çalarda  bir  dərd  kitabı  bağ-

lamısan. 

Romanın  baş  qəhrəmanı  Azərbaycan  Dövlət  Universite-

tinin tələbəsi İmirxanlıdır. Əsərdə baş verən bütün faciəli hadi-

sələr onun müşahidələrinə, dediyi, danışdığı fikirlərə söykənir. 

Hər  şey  İmirxanlının  dilindən  başlanır.  Dilindən  deyəndə 

ki, gördüyü, duyduğu, yaşadığı acı həqiqətləri çəkinmədən dili-

nə gətirir, el içində, kənd arasında danışır, «fil qulağında yatan-

ları»  ayıltmağa  çalışır.  Erməni  daşnaklarının  səpdiyi  nifaq  to-

xumlarının cücərməsini o  hamıdan əvvəl görür. Görənin gözü-

nü  tökməyə  hazır  olanlar  onu  heç  nə  olmamış  kimi  çox  asan-

lıqla satırlar. 



www.kitabxana.net

 – Milli Virtual Elektron Kitabxana 



Yüklə 6,83 Mb.

Dostları ilə paylaş:
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   56




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin