CAMALOV RÖYAL Qr-28
MÜƏSSİSƏNİN DÖVRİYYƏ FONDLARI VƏ DÖVRİYYƏ VƏSAİTLƏRİNİN MƏZMUNU
Müəssisənin istənilən istehsal prosesi əsas və dövriyyə kapitalını təmsil edən istehsal vasitələri ilə işçi qüvvələrinin birləşməsinin nəticələridir.Dövriyyə vəsaitləri istehsalın mühüm ünsürüdür.O,istehsalı zəruri maliyyə resursları ilə təmin edir,müəssisənin fəaliyyətinin fasiləsizliyini şərtləndirir.
Dövriyyə vəsaitləri-dövriyyə istehsal fondlarının və tədavül fondlarının yaradılması üçün avans edilən pul vəsaitlərinin məbləğidir.
Dövriyyə istehsal fondları-istehsal vasitələrinin bir hissəsi olub ,istehsal prosesində yalnız bir dəfə iştirak edirlər,öz dəyərlərini istehsal olunan məhsulun üzərinə birdəfəlik və tamamilə keçirirlər,istehsal prosesində öz natural-əşya formasını dəyişir.Onlara xammal,materiallar,dəstləşdirici materiallar,gələcək dövrün xərcləri və s.aiddir.
Tədavül fondlarına məhsulun satışı prosesinə xidmət edən vəsaitlər,o cümlədən anbardakı hazır mıhsul,sifarişçiyə göndərilmiş,lakin dəyəri ödənilməmiş mallar,hesablaşma hesablarındakı vəsait,müəssisənin kassasında olan pul vəsaitləri daxildir.
Müəssisənin dövriyyə vəsaitləri daim hərəkətdə olmaqla,eyni zamanda iki sferada:həm istehsal,həm də tədavül sferasında fəaliyyət göstərir.İstehsal tsikli müddətində onlar dövranın 3 mərhələsini keçirlər.Dövriyyə vəsaitləri bir dövriyyəni başa vurur və sonra hər şey yenidən təkrar olunur.
Yuxarıda qeyd etdiyimiz dövriyyə fondlarına daxildir:
-istehsal ehtiyyatları
-bitməmiş istehsal və öz istehsalının yarımfabrikatları
- gələcək dövrün xərcləri.
Tədavül fondlarına isə:
-anbarlardakı hazır məhsul
- göndərilmiş,lakin dəyəri ödənilməmiş mallar
- hesablardakı vəsait
- kassa və hesablaşma hesablarında olan pul vəsaitləri daxildir.
Normalaşdırma ilə əhatəsinə görə dövriyyə vəsaitləri normalaşdırılan və normalaşdrılmayan olur. Normalaşdırılan dövriyyə vəsaitləri üzrə normativlər,yəni minimum miqdar qoyulur.Normalaşdırılmayan dövriyyə vəsaitlərinin miqdarına nəzarət normativlər üzrə deyil,faktiki məlumatlar əsasında aparlır.
Formalaşma mənbələrinə görə dövriyyə vəsaitləri aşağıdakı qruplara bölünür:
-xüsusi vəsaitlər
-borc alınmış vəsaitlər
-cəlb olunmuş vəsaitlər.
Dövriyyə vəsaitlərinin quruluşu dedikdə onun ümumi həcmində ayrı-ayrı elementlərin nisbəti başa düşülür.O.müəssisənin sahə mənsubiyyətindən,ixtisaslaşdırma və kooperativləşdirmə səviyyəsindən,buraxılan məhsulun keyfiyyəti və rəqabət qabiliyyətindən ,istehsal tsiklinin uzunluğu, müəssisənin elmi-texniki inkişafının sürətindən asılıdır.
Müəssisələrdə dövriyyə vəsaitlərinin quruluşunun təhlil edilməsinin böyük əhəmiyyəti var.Çünki bu iş bir növ müəssisənin maliyyə vəziyyətini güzgü kimi əks etdirir.
Dostları ilə paylaş: |