Epidemiyoloji:  Gelişmiş ülkelerde jinekolojik kanserler içinde en sık



Yüklə 0,77 Mb.
Pdf görüntüsü
tarix22.06.2020
ölçüsü0,77 Mb.
#31950
Jinekolojik Kanserler


JİNEKOLOJİK KANSERLER

Endometrium kanseri

Epidemiyoloji:

Gelişmiş ülkelerde jinekolojik kanserler içinde en sık 



rastlanan kanserdir.

-ABD’de jinekolojik kanserlerin yaklaşık %50’si.

Meme, kolon ve Akciğer kanserlerinin ardından  



kadınlarda dördüncü en sık rastlanan kanser olup

kanser ölümlerinin yedinci en sık sebebidir.

Genel olarak bakıldığında kadınların yaşamları 



boyunca 

%2-3


’ ünde endometrium kanseri 

gelişecektir.



Genellikle 50-65 yaş arası görülür.

Ortalama görülme yaşı 60’tır.



% 5’i 40 yaş altında görülür.

% 20-25’i premenopozal dönemde görülür.



% 70-75’i postmenopozda görülür.



Risk faktörleri

ÖZELLİKLER

RÖLATİF RİSK

Nulliparite

2-3

Geç menopoz



2,4

Obezite (10-23kg)

>23kg

3

10



Diabetes mellitus

1,3-2,8


Karşılanmamış östrojen 

tedavisi


2,8

Tamoxifen

4-8

Atipili endometriyum 



hiperplazisi

2-3


1.Nulliparite

2.Geç menopoz

3.Obezite

4.Diabetes mellitus

5.Uzun süre karşılanmamış 

östrojen tedavisi

6.Tamoxifen, meme kanseri

7.Atipili endometriyum

hiperplazisi

8.Menstruasyon yaşı

9.Aile öyküsü

10.İleri yaş

Bu risk faktörlerinin 

büyük çoğunluğu 

endometriumda uzun 

süreli karşılanmamış 

östrojen uyarısıyla 

bağlantılıdır



Geç menopoz:

52 yaşından sonra doğal menopoza giren 



kadınlarda endometrium kanseri riski 49 yaşından 

önce menopoza giren kadınlara oranla 

2,4 kat

artmıştır.



Bu muhtemelen uterusun uzun süre yetersiz 

progesteronlu menstrüel sikluslara maruz kalması 

sonucu oluşmaktadır



Endometrium kanserini azaltan faktörler

1.Oral kontraseptif kullanımı,

2.Grandmultiparite (Fazla doğum sayısı),

3.Fiziksel aktivite,

4.Sigara kullanımı,

5.Diette bazı fitoestrojenler

ise 

riski azaltan



faktörlerdir

Anormal perimenapozal ve 

postmenapozal kanama ne kadar az 

ve kısa süreli olursa olsun ciddiye 

alınmalı ve araştırılmalıdır.


Postmenopozal kanama nedenleri

Kanama sebepleri

Sıklık (%)

Endometrial atrofi

60-80

Östrojen replasman tedavisi 15-25



Endometrial polip

2-12


Endometrial hiperplazi

5-10


Endometrial kanser

10


Tanı:

Poliklinik şartlarında yapılan 



endometrial

aspirasyon biyopsisi

, endometrial patolojiden 

şüphelenilen veya anormal uterus kanaması olan 

hastanın değerlendirilmesinde ilk basamaktır.

Poliklinik şartlarında yapılan endometrial biyopsinin 



tanısal doğruluğu, ardından yapılan histerektomi

veya dilatasyon ve küretaj (D&C) bulgularıyla 

karşılaştırıldığında

,%90-98


’dir.

Evre 

Karakteristik

I

Karsinom korpusa



sınırlıdır

Ia G123


Endometriumda

sınırlı


Ib G123

Myometriumun

yarısından azında invazyon

Ic G123


Myometriumun

yarısından fazlasında invazyon

II

Karsinom korpus ve serviksi



tutmuştur ancak uterus dışına 

yayılım yoktur

IIa

Endoservikste



glandüler tutulum

IIb


Servikal stromal invazyon

III


Karsinom uterus

dışına yayılmıştır ancak küçük pelvis dışına 

çıkmamıştır.

IIIa


Seroza veya adneks

tutulumu veya batın sitolojisi+

IIIb

Vajinal mts



IIIc

Pelvik/paraaortik lenf nodu tutulumu

IV

Karsinom


küçük pelvis dışına çıkmıştır ya da belirgin mesane 

veya rektum mukozası tutulumu vardır

IVa

Komşu organlara yayılım



IVb 

Uzak organlara yayılım



Tedavi 

1.

Cerrahi



2.

Radyoterapi

3.

Kemoterapi



4.

Kombine tedavi

5.

Destekleyici tedavi



1.

Cerrahi


2.

Radyoterapi

3.

Kemoterapi



4.

Kombine tedavi

5.

Destekleyici tedavi



a) HİSTEREKTOMİ

b) LAPAROSKOPİK 

YAKLAŞIM

c) RADİKAL HİSTEREKTOMİ



1.

Cerrahi


2.

Radyoterapi

3.

Kemoterapi



4.

Kombine tedavi

5.

Destekleyici tedavi



HİSTEREKTOMİ

-Endometrium karsinomundaki

primer cerrahi  işlem

abdominal histerektomi ve 

bilateral salpingo-

ooferektomidir.

-Adneksler mikroskobik metastaz 

yeri olabilmeleri ve eş 

zamanlı yada daha sonra 

oluşabilecek over kanseri 

riskinin endometrium

karsinomlu hastalarda artmış 

olması nedeniyle 

çıkartılmaktadır



Klinik ve cerrahi evre ile ilişkili olarak sağ kalım 

değişmektedir.

Ortalama 5 yıllık sağ kalım



%76

’ dır


Cerrahi evreleme yapılan hastalar tüm evrelerde 

klinik olarak evreleme yapılan hastalara göre daha 

iyi 5 yıllık sağkalım oranına sahiptir;



İNVAZİF SERVİKS KANSERİ



Serviks kanserleri kadın üreme sistemi kanserleri 

arasında ikinci-üçüncü sırada görülmektedir. 

Serviks kanserleri çoğunlukla 45-55 yaş arası



kadınlarında görülmektedir.

Dünyada her yıl yaklaşık 500 bin kişi serviks



kanserine yakalanmakta ve bu yakalananların 

yarısı ölmektedir.



Etyoloji ve epidemiyoloji:

Serviks kanserinin sebebi devam eden çoğul hasar 



ve yaralanmalarla ilişkilidir. Oluşmasında pek çok 

faktör rol oynar.

Günümüzde en çok suçlanan ajan HPV’dir.



En sık görüldüğü gruplar:

Sosyoekonomik düzeyi düşük olan kadınlar



Erken yaşta koitusa başlayan kadınlar

Kötü hijyenli kadınlar



Çok eşli kadınlar

Kocası çok eşli kadınlar



Seksüel geçişli hastalık öyküsü olan kadınlar

HPV


HSV


Sigara


Vitamin C, beta karoten, folat eksikliği



Patogenez

Patogenez ve gelişim:

Bu kanserlerin nedeni çok büyük bir olasılıkla 

HPV’nin neden olduğu bir enfeksiyondur.

Öncelikle HPV’ye bağlı enfeksiyöz değişiklikler 



başlar.

Spontan normale dönüşebileceği gibi servikal



intraepitelyal lezyona dönüşebilir. (L-SİL)

Bu olguların %60’ı 2-3 yıl içinde normale dönebilir



ancak %15’i 3-4 yıl içinde ko-karsinojenlerin de 

etkisiyle H-SİL’e dönüşür.



Servikste Kanser Nasıl Gelişir?

Servikal mukozada sürekli olarak yeni hücreler 



yapılmakta ve en dış tabakadaki hücreler 

dökülerek alt tabakalar yukarıya doğru 

yükselmektedir. Bu büyüme ve yukarıya doğru olan 

göç esnasında hücrelerde normal dışı "atipik



değişimler" olabilir. Bu değişimlere "displazi" adı 

verilir. 



Var olan hücrelerin atipi göstermeden başka bir tür 

hücreye dönüşmesine ise "metaplazi" ismi verilir. 

Metaplazi normalde de görülebilen, daha çok 

enfeksiyon, irritasyon gibi durumlara ikincil olarak 

gelişen ve nispeten benign bir tabloyken, displazi

ileride kansere dönüşme potansiyeli olan anormal 

bir durumdur.



Yayılma yolları:

1-Vajinal yayılım: Bölgesel yayılımdır.



2-Endometrial yayılım: Endoservikal serviks

kanserlerinde olur.

3-Komşu organ ve parametrium yayılımı: Çoğu 



zaman ilk ve en sık etkilenen bölgedir.

4-Lenfatik yayılım: En önemli prognostik faktördür.



5-Hematojen yayılma: İleri dönemlerde olur. 

Karaciğer, akciğer ve kemik mts olur.


Klinik bulgular

Klinik bulgular:

Erken dönemlerinde pek fazla şikayet olmayabilir. Çoğu 



kadın hastalık iyice ilerleyip başka organların 

çalışmasını engellemeye başlayıncaya kadar 

hastalığından habersizdir.

Genellikle ilk şikayetler ağrısız metroraji ve ilişki 



sonrasında olan lekelenme tarzındaki kanamalardır. 

Kanlı akıntı ve kötü kokulu akıntı olabilir.

Geç semptomlar bacak ağrısı, dizüri, hematüri, rektal



kanama olabilir. Hidronefroz, anemi olabilir.

Klinik evreleme

Evreleme klinik olarak yapılır.



FİGO evreleme sistemine göre inspeksiyon, 

palpasyon, biopsi, endoskopik muayene, radyolojik 

inceleme, USG yapılır.

İyi bir evreleme için ilk şart anestezi altında 



muayenedir.

Evre I

Tümör kesinlikle servikste sınırlıdır





Evre IA : Tümör sadece mikroskopik olarak 

görülebilir.

Evre IA1 : Stromal invazyon 3 mm den küçük ve tümör 7 mm 



den geniş değildir.

Evre IA2 : Stromal invazyon 3 - 5 mm arasında ve tümör 7 



mm den geniş değildir.



Evre IB : Servikse sınırlı klinik lezyonlar veya Evre 



IA’dan büyük preklinik lezyonlar.

Evre IB1 : 4 cm den küçük klinik lezyonlar



Evre IB2 : 4 cm den büyük klinik lezyonlar



Evre II

Tümör serviksi aşmıştır, fakat pelvis duvarına 



ulaşmamıştır. Vajen tutulumu olabilir ancak alt 1/3’e 

ulaşmamıştır.



Evre IIA : Belirgin parametrial infiltrasyon yok. 

Vajenin üst 2/3’une kadar tutulum vardır.



Evre IIB : Belirgin parametrial infiltrasyon vardır, 

ancak pelvis yan duvarına ulaşmamıştır.



Evre III

Tümör pelvik duvara kadar ulaşmıştır. Rektal



muayenede tümörle pelvis duvarı arasında serbest 

aralık yoktur. Tümör vajen alt 1/3 ünü infiltre

etmiştir. Hastalarda hidronefroz ve/veya 

nonfonksiyone böbrek bulguları vardır.



Evre IIIA : Pelvis duvarına ulaşmamıştır, fakat vajen

alt 1/3’u infiltredir.



Evre IIIB : Tümör pelvis duvarına ulaşmış veya 

hidronefroz veya nonfonksiyone böbrek vardır.



Evre IV : 

Tümör gerçek pelvisi aşmış veya klinik olarak 

mesane ve/veya rektum mukozası tutulumu vardır.



Evre IVA : Tümörün komşu pelvik organlara yayılımı



Evre IVB : Uzak organlara yayılım


Tanı 

Serviks kanserinin erken dönemlerinde yakalanması 



rutin olarak yılda bir kez yapılan smear testi ile 

mümkündür. Bu test ile henüz başlangıç 

aşamasındaki evre 1a ve 1b kanser tanınmakta ve 

tedavisi de başarılı olmaktadır.



Pap-smear testi servikal kanserlerin % 90'ını erken 

dönemde yakalayabilir. Gelişmiş ülkelerde cinsel 

aktif kadınların yılda bir kez smear testi yaptırması 

zorunlu hale getirildikten sonra serviks

kanserlerinden ölüm oranı % 50-70 oranında

azalmıştır.


Tedavi 

Tedavi radikal cerrahi ve radyoterapi 



kombinasyonu ile yapılır. Bazı durumlarda tedaviye 

kemoterapi ilave edilir.

Serviks kanserini tedavisi hastalığın evresine 



bağlıdır. 



Serviks Kanserlerini Tedavi Eden Aşı Çalışmaları 

Devam Etmektedir...

Son yıllarda serviks kanserlerine neden olan HPV ile 

ilgili terapötik aşı geliiştirme çalışmaları da umut 

vericidir. 

Amaç E6 ve E7 proteinleri sayesinde vücudun immün



sistemini ve T Lenfositleri harekete geçirerek anti-tümör 

etki oluşturmaktır. Çünkü servikal kanserler HPV kökenli 

tümörler olduğundan özellikle HPV E6 ve E7 

proteinlerini bol miktarda içermektedirler.



OVER KANSERLERİ

Jinekolojik kanserler arasında 2. sıradadır. 

Over tümörlerinin %25’’i maligndir.



Over ca en sık 55-65 yaş arası görülür.

Over ca, tüm jinekolojik malignitelerin %27’s’ini 



oluşturur. Jinekolojik malignite nedenli ölümlerin 

%50’’sini over ca oluşturur. Bir kadının yaşamı 

boyunca over kanserine yakalanma riski %1.4’’tür.


Overlerin pek çok tümörü sölom epitelinden

kaynağını almaktadır. Daha az sıklıktaki tümörler 

germ hücrelerinden (disgerminom ve teratom) ve 

folikül hücrelerinden (granülosa hücreli tümörler) 

kaynağını almaktadır. 

Over kanserleri kadınlarda en yaygın altıncı 

kanser ve kanserden ölümlerin en yaygın yedinci 

sebebidir.



Yaş


Irk 


Nulliparite

İnfertilite



Genetik-aile öyküsü

Meme ve endometrium kanser 



öyküsü

Talk-asbestoz



Fertilite ilaçları

Postmenopozal östrojen kullanımı



Doğum 


Kombine OK

Emzirme


Tüp ligasyonu ve 

histerktomi

Kabakulak virüsü??



Riski arttıran faktörler:

Riski azaltan faktörler:

Over kanserlerinde tarama

1. Tümör markerları



2. Ultrasonografik tarama yöntemleri



Ca 125:

Çok sayıda benign durumlarda da yükselir, 



spesifitesi azalır.

Evre 1 over kanserli vakaların %50’sinde yüksektir.



Over kanserleri dışında bazı malignitelerde de 

yükselir.

Over kanseri için tarama testi olarak günümüzde 

kabul gören bir test veya yöntem yoktur.


CA 125’in yükseldiği durumlar

Endometriozis



Adenomyozis

Myom


Normal gebelik

Ektopik gebelik



PID


Lutel faz-menses

Kc hastalıkları



Peritonit tbc

Epitelyal over kanseri



Disgerminom

Tuba kanseri



Sertoli-leydig h. over tm

Granüloza h. Over tm



Endometrium kanseri

Meme kanseri



GIS kanserleri

Akciğer kanseri



Benign

Malign

Over CA Evreleme



Evre I : Overde sınırlı tümör

Ia ; Tek overde sınırlı, asit yok, kapsül sağlam



Ib ; Tümör heriki overde, asit yok, kapsül 

sağlam



Ic ; Tümör bir yada iki overde, malign hücre 



içeren asit yada yıkama sıvısı var, kapsül 

rüptüre




Evre II : Pelvik yayılımlı bir yada iki overi içeren 

tümör

IIa ; Uterus ve/veya tubalara yayılım 



ve/veya metastaz

IIb ; Diğer pelvik dokulara yayılım



IIc ; IIa veya IIb tümör ile birlikte rüptüre

kapsül ve/veya (+) sitoloji olan asit veya 

yıkama sıvısı





Evre III : Bir yada iki overi içeren tümör ile birlikte pelvis

dışına peritoneal yayılım ve/veya (+) retroperitoneal lenf 

nodu tutulumu. K.c. İnce barsak veya omentuma histolojik 

olarak kanıtlanmış yüzeyel yayılımın olması

III a; Peritonda mikroskopik yayılım, LN tutulumu yok



III b; Peritonda 2 cm.yi aşmayan makroskopik

yayılım, LN tutulumu yok

III c; Peritonda 2 cm.yi aşan makroskopik yayılım 



ve/veya LN tutulumu var



Evre IV : Uzak metastaz. [plevral effüzyonda (+) 

sitolojinin gösterilmesi veya karaciğer parankim



metastazlarının mevcudiyeti ]

Yüklə 0,77 Mb.

Dostları ilə paylaş:




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin