İQTİSADİYYAT
1. Iqtisadi məktəblər içərisində ilk dəfə olaraq öz təhlilini tədavül dairəsindən istehsal dairəsinə
keçirən:
a) keynsçilik
b) marksizm
c) marjinalizm
d) merkantilizm
e) fiziokratlar
2. Elmin metodu anlayışına aiddir:
a) dərketmə vasitələrinin optimal tətbiqi üsulları
b) predmetin quruluşu
c) faktiki materialların toplanması
d) alimin dünyagörüşü
e) nemətin bölgüsünün meyarları
3. Iqtisadi nəzəriyyənin müasir istiqamətlərinə hansılar daxil deyil?
a) neoklassik-sosioloji
b) keynsçilik
c) klassik
d) neoliberalizm
e) institusionalizm
4. İlk dəfə “oykonomiya” termini hansı iqtisadcı alim tərəfindən irəli sürülmüşdür?
a) Platon
b) Aristotel
c) Katoni
d) Varrou
e) Ksenefont
5. Merkantilizm təlimi məktəbinin əsas nümayəndəsi:
a) A.Monkretyen
b) T.Maltus
c) İ.Sismondi
d) Mak-Kullox
e) A.Tyurqo
6. İqtisadiyyat anlayışı əsasən elmi ədəbiyyatda hansı mənada daha vacib sayılir:
a) istehsal,bölgü,mübadilə və istehlak münasibətlərinin məcmuusu mənasında
b) cemiyyətin iqtisadi bazisi mənasinda
c) təsərrüfat müəssisələrinin iqtisadiyyatı mənasında
d) rayonların,ölkələrin təsərrüfatının iqtisadiyyatı mənasında
e) dünya təsərrüftaının iqtisadiyyatı mənasında
7. İqtisadi nəzəriyyənin predmetini daha dolğun səciyyələndirən tərif:
a) insanların maddi və mənəvi tələbatlarının dinamikası haqqında elmdir
b) istehsal olunmuş nemətlərin istehsalı və bölgüsünün meyarları haqqında elmdir
c) natural sərvətlər haqqında elmdir
d) məhdud iqtisadi ehtiyatlar şəraitində insan cəmiyyətinin inkişafının ən ümumi
qanunları haqqında elmdir
e) sərvət yaradan, istehsal sferasını öyrənən elmdir
8. Marksist yanaşmaya görə: qtisadi nəzəriyyənin predmeti hesab etmək olarmı?
a) millətin sərvəti
b) istehsal münasıbətləri və onların inkişaf qanunları
c) təsərrüfat subyektlərinin davranışı
d) ehtiyatların məhdudluğu
e) tələbatların sonsuzluğu
9. Təbiət və cəmiyyət qanunlarının vəhdəti nədədir:
a) insanların fəaliyyətindən asılı deyillər
b) insanların iqtisadi fəaliyyəti vasitəsilə təzahür edir
c) tarixən keçici xarakter daşıyır
d) obyektiv xarakter daşıyırlar
e) daimi xarakter daşıyır
10. İqtisadi insan modeli kim tərəfindən irəli sürülmüşdür
a) A.Simit
b) D.Rikardo
c) C.S.Mill
d) C.Keyns
e) Mak-Kullox
11. A.Vaqner insan təbiətində nemətlərin çatışmaması hissini insanların iqtisadi fəaliyyətində nə
ilə bağlayırdı?
a) fayda götürmək arzusu və cəzadan qorxmaq
b) şərəf hissi və ayıblıq
c) müəyyən fəaliyyət göstərmək səyi və onun nəticələrinin təhlükəsizliyi
d) vətəndaş borcu hissi
e) vicdan əzabından çəkinmək hissi
12. Elmi iqtisadiyyatda “gəlirlər” haqqında ilk fikirləri kim söyləmişdir?
a) Ksenofont
b) Platon
c) Aristotel
d) Katoni
e) Varrou
13. P.Samuelson iqtisad elminin görkəmli nümayəndələrindən üçünü fərqləndirmişdir:
a) A.Smit, K.Marks, C.M.Keyns
b) A.Smit, D.Rikardo, K.Marks
c) K.Marks, C.M.Keyns, A.Marşal
d) C.M.Keyns, K.Marks, A.Marşal
e) C.Mill, D.Rikardo, A.Marşal
14. Tədqiqat obyektindən təsadüfi, keçici olanların sərf-nəzər edilməsi və tədqiqatın daimi, sabit,
tipik olan, onun mahiyyətini əks etdirən hadisə və proseslər üzərində cəmləşdirilməsi-iqtisadi
nəzəriyyənin hansı tədqiqat metodudur:
a) Induksiya
b) deduksiya
c) pozitiv təhlil
d) elmi abstraksiya
e) normativ təhlil
15. İqtisadiyyatda metod nəyi ifadə edir?
a) qaydaların,göstərişlərin,normaların,prinsiplərin köməyi ilə məqsədə nail olmaq
yollarını müəyyən edir
b) iqtisadi sistemin gizli strukurunu izləyir
c) iqtisadi kateqoriyaların daxili əlaqələrini göstərir
d) təsərrüfat fəaliyyətində texnikanın rolunu və əhəmiyyətini göstərir.
e) ümumi norma kimi çıxış edir
16. Aşağıda hansı metod düzgün verilməyib?
a) elmi abstraksiya
b) təhlil və sintez
c) tarixi və məntiqi
d) induksiya və deduksiya
e) ümumi norma
17. İqtisadi nəzəriyyənin predmetinin öyrənilməsində daha geniş hansı metodlardan istifadə
edilir?
a) analiz və sintez
b) elmi abstraksiya
c) təhlil
d) induksiya
e) deduksiya
18. Hansı iqtisadçı alim metod və metodologiyanı yolçunun yolunu işıqlandıran fanar
adlandırmışdır?
a) Bekon
b) Heqel
c) Fridmen
d) Mitçel
e) T.Veblen
19. Mülkiyyət obyektlərinin ictimai mülkiyyətdən xüsusi mülkiyyətə keçməsi prosesi:
a) milliləşdirmə
b) invertenlaşma
c) özəlləşdirmə
d) müsadirə
e) dövlətsizləşdirmə
20. Mülkiyyətin subyeklərinə aid deyil:
a) dövlət
b) hüquqi və fiziki şəxslər
c) resurslar
d) iqtisadi subyektlər
e) istehlakçıların maraqları
21. Mülkiyyətin obyektlərinə aid deyil:
a) kollektivlər
b) istehsal vasitələri
c) istehlak predmetləri
d) düzgün cavab yoxdur
e) bütün cavablar doğrudur
22. Mülkiyyətin əsas tipləri hesab edilir:
a) kooperativ və səhmdar cəmiyyətləri
b) əmək və qeyri-əmək cəmiyyətləri
c) dövlət və xüsusi
d) dövlət
e) xüsusi
23. “Mülkiyyətə Robinzonun bəsit nəzəri ilə bir predmet kimi deyil,insanlar arasında sosial
münasibət kimi baxılmalıdır” ifadəsini kim irəli sürmüşdür?
a) Heqel
b) A.Smit
c) D.Rikardo
d) F.Kene
e) S.Simon
24. Xüsusi mülkiyyətə qarşı ictimai mülkiyyəti “həqiqi,insani sosial” mülkiyyət kimi şərhi irəli
sürən iqtisadçı alim:
a) K.Marks
b) A.Marşal
c) K.Menger
d) F.Vizer
e) F.Hayek
25. Özəlləşdirmənin birinci proqramının həyata keçirilməsi neçənci ildən başlayır:
a) 1996-cı ildən
b) 1994-cü ildən
c) 1995-ci ildən
d) 1998-ci ildən
e) 2000-ci ildən
26. Mülkiyyət hüququ:
a) nemət üzərində müstəsna fiziki nəzarət hüququdur
b) nemətlərin istifadə olunmasında əldə olunan nəticələrə sahib olmaq hüququdur
c) nemətin kim və necə istifadə etməsi qərarını qəbul etmək hüququdur
d) bütün cavablar doğrudur
e) nemətin məhv edilməsi hüququ
27. Azərbaycanda iri müəssisələrin özəlləşdirilməsi üçün zəruri şərt nədir:
a) onların əvvəlcədən səhmdar cəmiyyətə çevrilməsi
b) onların ixtisaslaşdığı fəaliyyət növünün müəyyənləşdirilməsi
c) onların dinamik inkişafının təmin edilməsi
d) həmin müəssisələrin fəaliyyətinin rentabelliyinin müəyyənləşdirilməsi
e) həmin müəssisələrdə invertarlaşmanın həyata keçirilməsi
28. İstehsal ayrıca fərdin maraqlarında həyata keçirilərsə, bu:
a) kollektiv mülkiyyət və kollektiv mənimsəmədir
b) səhmdar mülkiyyətidir
c) xüsusi mülkiyyət və xüsusi mənimsəmədir
d) ictimai mülkiyyət və ictimai mənimsəmədir
e) kooperativ mülkiyyətidir
29. Kooperativ mülkiyyət nəyin hesabına yaranır:
a) dövlət əmlakının alınması
b) əməyin və vasitələrin birləşməsi
c) istehsal vasitələri
d) əmək alətləri
e) səhmlərin satılması
30. “Torpaq islahatı haqqında” qanun neçənci ildə qəbul olunmuşdur?
a) 1995-ci ildə
b) 1993-cü ildə
c) 1996-cı ildə
d) 1992-ci ildə
e) 1997-ci ildə
31. 2001-ci ilin 1 fevralında respublika üzrə neçə min müəssisə özəlləşdirilmişdir?
a) 23230 müəssisə
b) 21311 müəssisə
c) 19316 müəssisə
d) 18334 müəssisə
e) 17556 müəssisə
32. Mülkiyyətin obyektinə aiddir:
a) əmlak,istehsal və istehlak vasitələri
b) kollektivlər
c) sosial qruplar
d) müxtəlif cəmiyyətlər
e) təşkilatlar
33. Xüsusi mülkiyyət-aşağıdakılardan hansının üzərində vətəndaşların hüququnun
möhkəmləndirilməsi formasıdır?
a) hər hansı əmlaka yiyələnmək və tətbiq etmək
b) hər hansı əmlakdan istifadə etmək və onunla əlaqədar sərəncam vermək
c) hər hansı əmlakın istifadəsi və onunla əlaqədar sərəncam verilməsi
d) hər hansı əmlakla əlaqədar sahibolma, istifadə və sərəncam vermə
e) hamısı doğrudur
34. Azərbaycanda özəlləşdirmənin başlıca məqsədləri hansılardır:
a) təsərrüfat subyektləri üçün xüsusi mülkiyyət və sərbəst rəqabət prinsipləri əsasında
özü-özünü tənzimləyən bazar iqtisadiyyatı mühitinin yaradılması
b) xalq təsərrüfatı strukturunun bazar iqtisadiyyatının tələblərinə uyğun olaraq yenidən
qurulması
c) milli iqtisadiyyata investisiyaların, o cümlədən xarici investisiyaların cəlb edilməsi
d) bütün cavablar doğrudur
e) bütün cavablar doğru deyil
35. Qiymətli kağızların buraxılması və satılması yolu ilə formalaşan mülkiyyət:
a) səhmdar cəmiyyəti
b) order
c) kredit kartı
d) elektron pullar
e) çek
36. Mülkiyyətin subyektinə aiddir:
a) şəxslər,kollektivlər,sosial qruplar,dövlət və s.
b) əmlak
c) istehlak vasitələri
d) avadanlıq
e) xammal
37. İntellektual mülkiyyətə aiddir:
a) ziyalıların elmi yaradıcılığı,ədəbiyyat,incəsənət,ixtiralar,layihələr və s.
b) maddi və qeyri-maddi dairələr
c) səhmlər yolu ilə təşkil olunmuş müəssisələr
d) xırda xidmət müəssisələri
e) bələdiyyə kommunal mənzil,xidmət məişət müəssisələri
38. Mülkiyyətə aid variantların hansı doğrudur?
a) mülkiyyət mövcud iqtisadi sistemdə ən başlıca,ən dərin mahiyyətli kateqoriyadır
b) maddi istehsalın,xidmətin ilkin amilini təşkil edir,təkrar istehsalı şərtləndirir
c) istehsal,bölgü,mübadilə və istehlakın mahiyyətini müəyyən edir.
d) hamısı düzdür.
e) heç biri
39. Iqtisadi sistеm nədir?
a) məhsuldar qüvvələrdir
b) iqtisadi münasibətlərdir
c) istеhsal imkanlarıdır
d) maddi və qеyri-maddi nеmət və xidmətlər istеhsalının və istеhlakının xüsusi
əlaqəsidir
e) hamısı düzdür
40. İqtisadi sistem aşağıdakı məsələləri həll edir:
a) nə, harada, kim üçün
b) nə, necə, kimin üçün
c) nə vaxt, niyə, harada və kim
d) işsizliyin və inflyasiyanın səbəsi nədən ibarətdir
e) niyə, harada, nə vaxt
41. Rəqabətin, istehsalçiların həvəsləndirilməsi sisteminin motivlərinin olmadığı, istehsal
vasitələri üzərində dövlət mülkiyyətinin olduğu iqtisadiyyat necə adlanır?
a) ənənəvi iqtisadiyyat
b) qarışıq iqtisadiyyat
c) inzibati -amirlik iqtisadiyyatı
d) bazar iqtisadiyyatı
e) qərb inkişaf yolu
42. Ən yaxşı iqtisadi sistem insanlarn çox,ehtiyac duyduğu şeylərə,onların maksimum tələbatını
ödəməyə qadir olan sistemdir” kimin fikridir?
a) C.Helbreyt
b) R Kouz
c) P.Qriqori
d) R.Styuart
e) A.Tyurqo
43. Hansı nəzəriyəyə görə iqtisadi sistemlərin inkişafı ictimai quruluşun hansı biri olursa
olsun,onun əsasında iqtisadi münasibətlər durur və bu münasibətlər cəmiyyətin iqtisadi
bazisını təşkil edir?
a) marksist nəzəriyyə
b) marjinalizm
c) neoliberalizm
d) neoklassik nəzəriyyə
e) institusional nəzəriyyə
44. Hansı iqtisadi sistemdə təsərrüfatçılıq mövcuddur?
a) bazar iqtisadi sistemi
b) qarışıq iqtisadi sistem
c) ənənəvi iqtisadi sistem
d) planlı iqtisadi sistem
e) keçid iqtisadi sistemləri
45. İqtisadi sistemin fərqləndirici meyarları hesab etmək olar:
a) resurslar üzərində mülkiyyətin forması
b) koordinasiya mexanizminin növü
c) iqtisadi artımın tempi
d) işsizliyin səviyyəsi
e) A+B
46. Qarışıq iqtisadi sistemin xarakterik xüsusiyyətlərinə aid deyil:
a) xüsusi mülkiyyət
b) ictimai təsərrüfat sistemi
c) rəqabət münasibətinin yaradılması
d) dövlət planlarının yerinə yetirilməsi üçün müəssisələrin resurslarının
mərkəzləşdirilmiş fondlaşdırılması
e) azad sahibkarlıq sisteminin onun əsasını təşkil etməsi
47. Sosial yönümlü bazar modeli digərlərindən hansı əlamətinə (xüsusiyyətinə) görə fərqlənir?
a) xüsusi mülkiyyətin çox olmasına
b) sosial xərclərin qalıq xarakterində olmasına
c) güclü sosial siyasət sisteminə malik olmasına
d) ümumi milli məhsulda dövlət büdcəsinin xüsusi çəkisinin az olmasına
e) dövlət mülkiyyətinin payının çoxluğuna
48. Hansı iqtisadi sistemdə əmtəə pul münasibətlərinin xüsusi mülkiyyətin istehsal və
istehlakçıların azad rəqabəti hökm sürür:
a) bazar iqtisadi sistemi
b) qarışıq iqtisadi sistem
c) planlı iqtisadi sistem
d) ənənəvi iqtisadi sistem
e) keçid iqtisadi sistemləri
49. Əsas iqtisadi qərarlar dövlət orqanları tərəfindən mərkəzləşdirilmiş qaydada qəbul edilir bu
hansı sistemdir?
a) planlı iqtisadi sistem
b) bazar iqtisadi sistem
c) qarışıq iqtisadi sistem
d) ənənəvi iqtisadi sistem
e) keçid iqtisadi sistem
50. Bazar mexanizmi ilə iqtisadiyyatın dövlət tərəfindən tənzim edilməsi əsasında fəaliyyət
göstərən iqtisadi sistemdir – bu hansı sistemdir?
a) qarışıq iqtisadi sistem
b) bazar iqtisadi sistem
c) ənənəvi iqtisadi sistem
d) planlıq iqtisadi sistem
e) keçid iqtisadi sistem
51. Aşağıdakılardan hansı iqtisadi sistemin məqsədlərinə aiddir:
a) tam məşğulluq
b) iqtisadi artım
c) iqtisadi azadlıq
d) iqtisadi səmərəlilik
e) bunların hamısı doğrudur
52. Bazar iqtisadi sisteminin xarakterik xüsusiyyətlərinə aid deyil:
a) istehsal vasitələri üzərində xüsusi mülkiyyət
b) azad sahibkarlıq və seçim prinsiplərinə əməl edilməsi
c) nə alınırsa, onu istehsal etmək prinsipinin hökm sürməsi
d) iqtisadiyyatın çox ukladlığı
e) hər bir təsərrüfat subyektinin maksimal mənfəət götürməyə can atması
53. İnzibati-mərkəzləşdirilmiş sistemin xarakterik xüsusiyyətlərinə aid deyil:
a) istehsal vasitələri üzərində ictimai mülkiyyət
b) istehsalçının istehlakçı üzərində hökmranlığı
c) nemətlərin istehsalının ictimai tələbatdan geri qalması
d) istehlak predmetlərinin bölgüsünün mərkəzləşdirilməsi
e) istehlakçıların istehsalçılar üzərində suverenliyi
54. İqtisadi qaydaya daxildir:
a) mülkiyyət hüququnun tənzim edən qaydalar
b) pul və valyuta qaydaları
c) rəqabət qaydaları,xarici,iqtisadi qaydalar
d) hamısı
e) heç biri
55. Sosial qaydalara aiddir:
a) bazar iqtisadiyyatı həm iqtisadı həm də sosial məqsədlərin həllinə xidmət etməlidir
b) bazar iqtisadiyyatı harada məhdudlaşırsa orada qeyri səmərəlilikdir.
c) inkişaf arzu olunmayan sosial nəticəyə gətirə bilər
d) hamısı düzdür
e) heç biri düz deyil.
56. Bir iqtisadi sistemdən digər iqtisadi sistem prosesində olan iqtisadi sistem:
a) keçid iqtisadiyyatı
b) bazar iqtisadiyyatı
c) qarışıq iqtisadiyyat
d) planlı iqtisadiyyat
e) ənənəvi iqtisadiyyat
57. Klassik kapitalizm:
a) xüsusi resurslar üzərində xüsusi mülkiyyətin mövcudluğu
b) azad rəqabətin hökmüranlığı
c) işçi qüvvəsi də daxil olmaqla bazarın bütün iştirakçılarının şəxsən azad olmaları
d) heç biri
e) hamısı
58. Mikroiqtisadiyyat – iqtisad elminin (iqtisadi nəzəriyyənin) tədqiqat obyektinə çevrilmək
üçün hansı səviyyədə (çərçivədə) fəaliyyət göstərməlidir?
a) ölkə
(1) regional
b) milli
c) dünya
d) müəssisə və firma
59. Mikroiqtisadiyyat nəyi öyrənir?
a) təsərrüfat vahidi səviyyəsində iqtisadiyyatı
b) dövlət səviyyəsində təşkil olunan iqtisadiyyatı
c) kiçik həcmli iqtisadiyyatı
d) iri həcmli iqtisadiyyatı
e) yüksək göstəricisi olan iqtisadiyyatı
60. Bazarın meydana gəlməsinin obyektiv səbəbi kimi ən düzgün cavab:
a) ictimai əmək bölgüsü
b) istehsalçının müstəqilliyi və sahibkarlığın azadlığı
c) mülkiyyət hüququnun verilməsi
d) resursların mübadiləsinin sərbəstiyi
e) ixtisaslaşma
61. Mikroiqtisadi səviyyədə iqtisadi fəaliyyət mexanizmi bazar iqtisadi şəraitində hansı elmi
texniki nailiyyətlə əsaslana bilər:
a) yeni texnoloji vasitələrdən istifadəsi
b) istehsalın təşkili
c) məhsul və xidmətləri istehsal etməklə tələbatı necə ödəmək
d) istehsalçının müstəqilliyi
e) resursların mübadiləsinin sərbəstliyi
62. İqtisadi subyektlərdə və iqtisadi həyatda özlərini müxtəlif fərd və qruplar kimi ifadə edən
subyektlər hansıdır
a) ev təsərrüfatı
b) firma
c) bank
d) dövlət
e) hamısı doğrudur
63. Mikroiqtisadi nəzəriyyə neçənci əsrlərdə daha da formalaşmışdır?
a) XVII-XIX əsrlər
b) XVIII əsr
c) XVI əsr
d) XIV əsr
e) XV əsr
64. Bütövlükdə mikroiqtisadiyyat iqtisad elminin (iqtisadi nəzəriyyənin) mühüm bölməsi kimi
iqtisadi hadisə və prosesləri hansı səviyyədə öyrənir?
a) ölkə
b) müəssisə və firma
c) region
d) dünya
e) qrup ölkələri (birliklər)
65. Mikroiqtisadiyyatın yaranmasının tarixi dövrü:
a) ictimai bölgü
b) kooperasiya
c) manufaktura
d) maşınlı iri sənaye
e) heç biri düz deyil
66. Mikroiqtisadiyyatın predmeti:
a) tələbatın ödənilməsi prosesi
b) bazarda iqtisadi subyektlərin davranış qaydaları
c) istehsalın təşkili forması
d) istehsalın sahə və ərazi quruluşu
e) iqtisadi inkişafın xüsusiyyətləri
67. Mikroiqtisadiyyatın predmetinə daxil olur:
a) iqtisadi fəaliyyət
b) iqtisadi subyektlər
c) iqtisadi nemətlər
d) hamısı
e) heç biri
68. Mikroiqtisadiyyatın ən mühüm cəhətləri hansılardır?
a) xərc və ya məsrəflər
b) qazanc
c) gəlirlər
d) hamısı
e) heç biri
69. Mikroiqtisadi səviyyədə yeni iqtisadi modelin əldə olunmasında vacib şərt:
a) son hədd istiqaməti
b) funksional istiqamat
c) tarazlı istiqamət
Dostları ilə paylaş: |