Kendi vücudu içerisinde saldırıya uğramak
Yüklə 46,66 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Ağrı bölgeleri eklemler İltihaplı kalça eklemi Diz eklemi Sağlıklı eklem Eklem kapsülü
- Steroidal olmayan antiromatizma ilaçları (NSAR)
- Analjezikler (salt ağrı kesici)
- NE ZAMAN
|
yani diz veya el bu rahatsızlığa maruz kaldığında, diğer diz veya el de aynen maruz kalır. Vücudun savunma sistemi (immün sistemi) romatoid artrit oluşumunda önemli rol oynar. Bu sırada immün sistemi çok güçlüdür – çok zayıf değil – ve bu sebeple kendi vücudu- na (otoimmün bozukluk) ve de eklem dokularına saldırır. Eklemin iç derisine saldırılır ve bu alanda hasara neden olur. Mafsal iç derisinin devamlı iltihabı ilaçlarla dindirilemez ise iltihap yayılmaya başlar ve bu sayede eklemin kemik ve kıkırdaklarında hasara yol açar. Ruhsal sorunlar (örn. stres), çevre koşulları (örn. Nikotin) veya hormonal bileşenler gibi faktörler, immün siste- minizi ayrıca zayıflatabilir. RA hastalığına yakalandığımı nasıl anlarım? Romatoid Artrit, insandan insana seyir bakımından farklılık gösterir. Yukarıda anlatılan şikayetler herkeste farklı olabilir ve vücudun diğer bölge- lerinde de meydana gelebilir ve yıllar sürebilir. Bozulan immün sistemi frenlenmez ise, eklemlerin bozukluğu engellene- mez biçimde ilerler. Artan eklem bozukluğu, eklem sertliğine, eklem deformasyonlarına ve hatta iş maluliyetine kadar varabilir. Romatizma, bir bağ dokusu rahatsızlığı olduğu için ve bu, pratikte vücudun her kısmında meydana geldiği için, za- manla kalp, ciğer, böbrekler ve akciğer de buna maruz kalabilir. Romatoid Artrit hastası mıyım? Bunu keşfedebilmek için aile doktoru- nuzla ve romatologlarla iyi bir işbirliği ROMATOID ARTRIT 3
ROMATOID ARTRIT Tipik RA hastası, yaklaşık 40 yaşında ve bir kadındır. Kadınlar, Romatoid Artrit’e erkeklere göre üç kat faz- la yakalanmaktadır. Avusturya’da yaklaşık 70.000-80.000 kişi romatiz- ma hastasıdır. Yaşam kalitesini yeniden artırmak veya koruyabilmek için RA hakkında yeterli bilgiye sahip olmak önemli. Bu broşür size yardımcı olur. Romatoid Artrit nedir? RA, bağ dokusunun iltihaplanmasıdır, çoğu zaman adım adım ilerler ve ken- dini eklemlerde ağrılar, şişlik, sert-
Hastalığın bir özelliği ayna eşitliğidir; Romatoid Artrit “Kendi vücudu içerisinde saldırıya uğramak” Romatoid Artrit (RA), kronik poliartrit (CP) olarak da tanımlanmaktadır ve bir iltihaplı-romatizmal hastalığın bir şeklidir. Romatizma, sadece ileri yaşlarda or- taya çıkmayan ve gerçekten ciddi bir hastalıktır. Romatoid Artrit’in özellikleri: • Muhtemel ön belirtiler: İştahsızlık, kilo kaybı, aşırı ter- leme, yükselen vücut sıcaklığı, bitkinlik • Ağrıya duyarlı, sıcak, şişmiş ek- lemler; 6 haftayı aşan bir süre ile • Ağrıların simetrik olarak meyda- na gelmesi • Eklem iltihapları, sıkça el ve parmak eklemlerinde, daha sonra daha büyük eklemlerde • Ağrı ve sertlik, bunlar özellikle sabahları veya uzun molalardan sonra meydana gelir ve 30 dakika- dan fazla sürer
. İlaçlar
Er ya da geç iltihabı durdurmak ve ağrıları dindirmek için ilaç almanız kaçınılmaz olacaktır. İnsandan insana RA’nın hastalık seyri nasıl değişiklik gösteriyorsa, her insanda ilaçların etki- si de farklı olacaktır. En önemli ilaçlar: •
Steroidal olmayan antiromatizma ilaçları (NSAR) Bu ilaç grubu, ağrıyı dindiren ve iltihabı önleyen preparatlardır ve kor- tizon içermez (ihtisas terimi olarak: steroidsuz). Çok hızlı etki ederler (30-60 dakika sonra), ancak etki bir- kaç saat sürmektedir. Bunun anlamı şudur; tabletleri düzenli aralıklarla almalısınız ki, şikayetleriniz sürekli olarak dindirilebilsin. En önemli NSAR’lara örnek; Dicl- ofenac, Celecoxib, Etoricoxib, Na- proxen, Ibuprofen, Indometacin, Pi- roxicami Mefenamin asidi. •
Bu ilaç sadece ağrının kaynağı ile değil, aksine ağrının hassasiyeti ile mücadele eder. Paracetamol ve Me- tamizol bu gruba giren ilaçlardır. •
İltihabı engeller •
Temel ilaçlar (yavaş etki eden anti- romatizmal ilaçlar) Temel ilaçlar, hastalık belirti- lerini devamlı olarak dindirmek ve hastalığın iyileşmesine etki etmek amacıyla kullanılır. Bu durumda, hastalık prosesine müdahale ederek, sürekli olarak eklem kıkırdağındaki veya kemikteki bozuklukları durdu- rabilir veya en azından azaltabilir. Bu ilaçların etkisi, birkaç hafta veya ay sonra meydana gelir, sonra da uzun süre devam eder. En sık karşılaşılan yan etkiler: Kan değerlerinde değişiklikler, böbrek ve oluşturmalısınız. Romatolog, eklem, kemik ve kas hastalıkları konusunda uzmanlaşmış bir hekimdir. “Romatoid Artrit” tanısı koymak zor- dur, çünkü bu hastalık kendisini her- keste farklı gösterir. Önemli olan hasta öyküsünü doğru almaktır. Bunun için üç “N sorusu” çok yardımcı olur: • NE ZAMAN – Ağrılar günün hangi zamanında ve hangi hava koşulunda meydana geliyor? • NEREDE – Ağrı hangi eklemlerde meydana geliyor? • NASIL – Hastalık kendini nasıl belli ediyor? Eklem ısınıyor mu? Eklem sabahları sert mi? Bir RA şüphesinde tedavi eden hekim bir kan ve röntgen tetkiki isteyecektir. Çoğu zaman bir Romatoid Artrit’i ke- sin olarak teşhis etmek için bulgular yeterli olmamakta. Bir sonraki adım, eklemlerin kont- rast madde ile bir MRT (manyetik rezonans tomografi) ve/veya yüksek çözünürlükteki bir röntgen tetkikidir. Romatolog, toplanan bilgilerle bulguları saptayacak ve size en uy- gun tedaviyi belirleyecektir. Tedavi Eklemler en çok da hastalığın başlangıcında zarar görmektedir. Bu sebeple, tedaviye mümkün olduğu kadar erken başlamak özellikle çok önemlidir. Romatoid Artrit’te maalesef henüz iyileşme gerçekleşememektedir. An- cak mevcut ilaçlarla çok iyi bir etki elde edilebilir. Tedavi hastaya göre mümkün olduğu kadar bireysel belirlenir, tedavi amaçları ise daima aynıdır: • Ağrıyı dindirmek • İltihabı durdurmak • Eklem bozulmasını yavaşlatmak veya durdurmak • Hareketliliği korumak İlaçla tedavinin yanında başka tedavi olanakları da mevcuttur. Ameliyatlar, hasta jimnastiği, ergoterapi ve fizik- sel tedavi yaşam kalitesini artırabilir. Daha iyi etki edecek bir RA tedavisin- de, doktor ile hasta arasındaki işbirliği çok önemlidir. ROMATOID ARTRIT 5
4 ROMATOID ARTRIT olacaktır. Romatoid Artrit’e rağmen mümkün olduğu kadar bağımsız ha- reket etmek ve kişisel sınırların neler olduğunu tespit etmek çok önemlidir. Dinlenme ve hareket arasında denge kurmanız gerekir, bu sırada da sadece vücudunuzu dinlemeniz gerekmektedir. Eğer eklemlerdeki iltihap çok yoğun ise ve hastalık çok aktif ise – bir diğer deyişle itme gücüne sahip olursunuz – daha fazla dinlenmeye ihtiyacınız vardır.
Eğer kendinizi iyi hissederseniz, o zaman şu kural geçerlidir: “Boş du- ran pas tutar”. Çünkü amaç, kasları sağlıklı ve eklemleri hareketli tutmaktır. Her romatizma hastasının çok kişiye özel ihtiyaçları vardır. O nedenle hareketliliği, aktiviteyi, bağımsızlığı ve yaşam kalitesini koruyabilmek için ne yapılması gerektiğini doktorunuzla veya terapistinizle görüşünüz. karaciğer fonksiyonunda bozulmalar, yorgunluk ve baş ağrısı. Doktorunuz sizi düzenli aralıklarla (özellikle kan testleri ile) kontrole çağıracaktır ki yan etkileri erkenden teşhis edebilsin ve buna göre hareket edilebilsin. •
Odaklı olarak iltihabı destekleyen belirli maddeleri etkisiz hale getir- mek için gen teknolojisi ile üretilen protein maddeleridir. Çok hızlı etki- lilik ve özellikle de başka tedavilere cevap vermeyen hastalardaki etkili- lik gibi özellikler biyolojik ürünlerin en önemli avantajlarıdır. Biyolojik ürünlerin iltihabı önleyen etkisi, temel ilaçların ek olarak veril- mesiyle artırılabilir. Hareket
Romatizmada, sık, düzenli hareket etmek, eklemlerdeki ağrı ve sertliğe karşı alınacak önemli bir tedbirdir. Be- densel hareketler kas gücünü artırır ve daha fazla hareketliliği getirir. Roma- tizma hastaları için bisiklet sürmek, yüzmek, Nordic Walking, yürüyüş ve jimnastik mümkün olan spor türleridir. Doktorunuza danışınız! Sağlıklı beslenme Bitkisel yiyeceklerle zenginleştirilmiş ve yeterli miktarda et ile denge- li beslenme, romatizma hastalarının çoğunda şikâyetler üzerinde pozitif etki yaratmaktadır. Yani bol meyve, sebze ve tahıl ürünleri (tam buğday), ölçülü süt ürünleri, balık ve et ile az yağ ve şeker. Özel bir diyete ihtiyacınız yok, yalnızca tam değerli bir beslenme yeterlidir. Lüt- fen kilonuza dikkat ediniz, rahatsızlanan eklemlerin ekstradan yüke tahammülü yoktur.
Hareketli kalın İlaçlarla tedavi ile birlikte, destekleyici başka tedaviler (örn. ergoterapi, hasta jimnastiği) de uygulamak anlamlı olur. Bunlar size daha az ağrı çekmenize, ek- lemlerin hareketliliğini mümkün olduğu kadar iyi koruyabilmenize ve eklem deformasyonunu önlemenize yardımcı ROMATOID ARTRIT 7
6 ROMATOID ARTRIT Österreichische Rheumaliga www.rheumaliga.at Tel.: 0699/15 54 16 79 E-Mail: info@rheumaliga.at BAŞVURU MERKEZLERİ IMPRESSUM Medieninhaber, Herausgeber und Verleger: MedMedia Verlag und Mediaservice GmbH, Seidengasse 9/Top 1.1, 1070 Wien. Tel.: 01/407 31 11-0, Redaktion: Mag. Birgit Schmidle-Loss. Layout und DTP: creative director.cc lachmair gmbh, 2120 Wolkersdorf. Illustration (Seite 2): Henning Riediger, Hamburg. Lektorat: Mag. Andrea Crevato, 2823 Pitten. Fotos: iStockphoto.com, fotolia.com, shutterstock.com 8 ROMATOID ARTRIT Yüklə 46,66 Kb. Dostları ilə paylaş:
|